Chazael
Chazael (hebr. חֲזָהאֵל) – król Aramu-Damaszku, wspominany w Starym Testamencie i źródłach asyryjskich. Jego imię widnieje także na jednej z płytek z kości słoniowej znalezionych w Arslan Tash. Panował od ok. 844/842 p.n.e. do ok. 800 p.n.e.
| |
| król Aramu-Damaszku | |
| Okres |
od ok. 844/842 p.n.e. |
|---|---|
| Poprzednik | |
| Następca | |
| Dane biograficzne | |
| Dzieci | |
Początkowo był urzędnikiem na dworze Ben-Hadada II. Według Biblii Bóg nakazał Eliaszowi namaścić go na króla Damaszku[1], jednak zrealizował to dopiero Elizeusz, który po objawieniu Chazaelowi woli Pana zapłakał, przewidując co ten uczyni Izraelitom[2]. Chazael zabił Ben-Hadada i przejął tron. Ze względu na uzurpatorski charakter rządów inskrypcja króla Salmanasara III nazywa go „synem nikogo”, a stela z Tel Dan mówi, że królem uczynił go bóg Hadad, a nie jego ojciec.
Objęcie władzy przez Chazaela doprowadziło do upadku przymierza z Izraelem przeciwko Asyrii. Podjął wojnę z Izraelem i pokonał jego króla Jorama pod Ramot w Gileadzie[3]. Wkrótce potem, w 841 p.n.e., Salmanasar III zaatakował Aram i pobił Chazaela w bitwie u podnóża góry Senir, jednak nie udało mu się zdobyć Damaszku i pojmać króla Aramu. Ponowił próbę trzy lata później, jednak znowu nieskutecznie. Po ustaniu zmagań z Asyryjczykami, Chazael rozpoczął ekspansję na południe. W wojnie z królem izraelskim Jehu zajął większość Zajordania[4]. Zaatakował też ziemie Filistynów i zajął Gat. Planował atak na Judę, jednak zaniechał go po otrzymaniu trybutu[5]. Podczas rządów Joachaza Izrael dostał się pod jarzmo Aramejczyków, przez co armia Izraela została praktycznie unicestwiona[6], przy czym według Alfreda Tschirschnitza był to warunek pokoju narzuconego przez Chazaela, a nie wynik strat wojennych. W tym okresie nastąpił szczyt potęgi Aramu. Podczas rządów Ben-Hadad III, następcy Chazaela, Damaszek utracił większość zdobytych terytoriów.
Przypisy edytuj
- ↑ 1Krl 19,15 w przekładach Biblii.
- ↑ 2Krl 8,7-13 w przekładach Biblii.
- ↑ 2Krl 8,28-29 w przekładach Biblii.
- ↑ 2Krl 10,32-33 w przekładach Biblii.
- ↑ 2Krl 12,18-19 w przekładach Biblii.
- ↑ 2Krl 13,7 w przekładach Biblii.
Bibliografia edytuj
- David Noel Freedman: Eerdmans dictionary of the Bible. Wm. B. Eerdmans Publishing, 2000, s. 559. ISBN 0-8028-2400-5.
- Alfred Tschirschnitz: Dzieje ludów biblijnych. Wyd. I. Warszawa: M. Sadren i S-ka, 1994, s. 161. ISBN 83-86340-00-3.