Chlorki kwasowe

Chlorki kwasowe – grupa związków chemicznych będących pochodnymi kwasów, w których grupa -OH zastąpiona została przez -Cl.

Chlorki kwasowe dzielą się na chlorki kwasów organicznych i nieorganicznych, przy czym te pierwsze nazywane są chlorkami acylowymi.

Chlorki kwasów nieorganicznych, np.: SOCl₂ (chlorek tionylu), SO₂Cl₂ (chlorek sulfurylu), PCl₃ (trichlorek fosforu), PCl₅ (pentachlorek fosforu), POCl₃ (tlenochlorek fosforu), SiCl₄ (tetrachlorosilan) otrzymywane są w wyniku:

• działania chlorem na niemetal:

2 P + 3 Cl₂ → 2 PCl₃

2 P + 5 Cl₂ → 2 PCl₅

• działania PCl₅ na dwutlenek siarki:

PCl₅ + SO₂ → SOCl₂ + POCl₃

• działania chlorem na dwutlenek siarki:

Cl₂ + SO₂ → SO₂Cl₂

Chlorki kwasów karboksylowych, czyli chlorki acylowe, otrzymuje się w wyniku substytucji nukleofilowej w grupie acylowej kwasu karboksylowego lub bezwodnika kwasu karboksylowego, przy użyciu związku z reaktywnymi atomami chloru, najczęściej: SOCl₂, PCl₃, PCl₅, POCl₃, czyli w wyniku reakcji z chlorkami kwasów nieorganicznych.

Chlorki kwasowe kwasów nieorganicznych i niższych kwasów organicznych (np. chlorek kwasu octowego, czyli chlorek acetylu) są bardzo reaktywne i gwałtownie reagują z wodą w wyniku czego hydrolizują do odpowiednich kwasów i chlorowodoru.