Chrystian VII Oldenburg

Król Danii i Norwegii

Chrystian VII (Christian VII), (ur. 29 stycznia 1749 w Kopenhadze, zm. 13 marca 1808 w Rendsburgu) – król Danii i Norwegii w latach 1766–1808 oraz książę Szlezwiku-Holsztynu.

Chrystian VII Oldenburg
Ilustracja
ilustracja herbu
król Danii i Norwegii
Okres

od 1766
do 1808

Poprzednik

Fryderyk V Oldenburg

Następca

Fryderyk VI Oldenburg

Dane biograficzne
Dynastia

Oldenburgowie

Data urodzenia

29 stycznia 1749

Data śmierci

13 marca 1808

Ojciec

Fryderyk V Oldenburg

Matka

Ludwika Hanowerska

Żona

Karolina Matylda Hanowerska

Dzieci

Fryderyk
Luiza

Odznaczenia
Order Słonia (Dania) Krzyż Wielki Orderu Danebroga (Dania) Order Wierności (Dania) Order Matyldy (Dania) Order Chrystiana VII (Dania) Order Królewski Serafinów (Szwecja)

Życiorys edytuj

Był synem Fryderyka V i jego pierwszej żony, Luizy, córki Jerzego II, króla Wielkiej Brytanii. Został królem po śmierci ojca, 13 stycznia 1766 roku. W tym samym roku, 8 listopada, poślubił Karolinę Matyldę, siostrę Jerzego III, króla Wielkiej Brytanii[1][2][3]. Z ich związku urodziło się dwoje dzieci: następca tronu Fryderyk VI i córka Luiza Augusta[3].

Chrystian VII przez większość życia był chory psychicznie, prawdopodobnie na schizofrenię. Z powodu choroby przez większość panowania był królem jedynie formalnie, a rzeczywistą władzę sprawowali regenci. Nie jest jednak do końca jasne, kiedy Chrystian przestał być zdolny do rządzenia krajem[4].

W latach 1770–1771 jedną z kluczowych postaci w Danii był niemiecki lekarz, Johann Friedrich Struensee, mianowany przez króla doradcą i ministrem. W czasach pełnienia przez niego urzędu podjęto szereg reform inspirowanych ideami oświeceniowymi. Według wielu badaczy Struensee od początku swojej działalności wykorzystywał słabość Chrystiana VII i za pomocą odpowiednich dekretów uzyskał w państwie pozycję de facto regenta; pojawia się jednak również pogląd, że w pierwszym okresie wpływów Struenseego król był dość sprawny umysłowo, a reformy przypisywane ministrowi były przynajmniej częściowo jego dziełem[4].

Uważa się, że Struensee miał romans z królową Karoliną, a księżniczka Luiza Augusta była w istocie jego córką. W styczniu 1772 roku minister został aresztowany, a niedługo później stracony pod zarzutami m.in. spisku przeciw królowi i dążenia do nielegalnego przejęcia władzy[4]. Upadek niedawnego faworyta królewskiego był spowodowany niezadowoleniem szlachty z jego rządów. Do stronnictwa przeciwników ministra należała także królowa-matka Juliana[5].

W wyniku skandalu król pod naciskiem swojego otoczenia rozwiódł się z żoną, która opuściła Danię i wyjechała do Księstwa Hanoweru[6].

Od 1772 do 1784 roku władzę w zastępstwie króla sprawowali królowa-matka i Ove Høegh-Guldberg, a od 1784 roku następca tronu książę Fryderyk i hrabia Andreas Bernstorff, który do swojej śmierci w 1797 r. pełnił de facto funkcję premiera[7][8]. Chrystian VII zmarł w 1808 roku w Rendsburgu w wieku 59 lat[1].

Romans żony Chrystiana VII z Johannem Struensee stanowi kanwę fabuły filmu Kochanek królowej z 2012 roku. Postać Chrystiana w filmie gra Mikkel Boe Følsgaard. Natomiast w role Johanna Struensee oraz Królowej Karoliny Matyldy wcielili się Mads Mikkelsen oraz Alicia Vikander[9].

Był suwerenem i posiadaczem duńskich orderów Danebroga, Słonia, Wierności[10], Matyldy i Chrystiana VII[11] oraz odznaczonym szwedzkim Orderem Serafinów[10].

Genealogia edytuj

Prapradziadkowie

król Danii i Norwegii
Chrystian V
∞1667
Karolina Amelia Heska

Gustav Adolf Mecklenburg
∞1654
Magdalene Sibylle Holstein-Gottorp

Jerzy Albert Hohenzollern
∞1651
Maria Elisabeth Holstein-Glücksburg

Albert Fryderyk Wolfstein

Zofia Luiza Castell-Remlingen

Ernest Hanowerski
∞1658
Zofia Wittelsbach

Jerzy Wilhelm Brunswick-Lüneburg

Eleonore d'Esmier d'Olbreuse

Albert V Hohenzollern
∞1651
Zofia Małgorzata Oettingen-Oettingen

Jan Jerzy Wettyn

Joanna Sayn-Wittgenstein

Pradziadkowie

Fryderyk IV Oldenburg
∞1695
Ludwika Meklemburska

Krystian Henryk Hohenzollern
∞1687
Zofia Krystyna Wolfstein

Jerzy I Hanowerski
∞1682
Zofia Dorota z Celle

Jan Fryderyk Hohenzollern
∞1681
Eleonore Erdmuthe Wettyn

Dziadkowie

Chrystian VI Oldenburg
∞1721
Zofia Magdalena Hohenzollern

Jerzy II Hanowerski
∞1705
Karolina Hohenzollern

Rodzice

Fryderyk V Oldenburg
∞1743
Ludwika Hanowerska

Chrystian VII Oldenburg (1749-1808), król Danii i Norwegii

Przypisy edytuj

  1. a b Christian VII, [w:] Encyclopædia Britannica [dostęp 2021-03-27] (ang.).
  2. W. F. Reddaway, King Christian VII, "The English Historical Review" 31 (1916): 59-84.
  3. a b Christian 7 [online], Store norske leksikon, 27 października 2020 [dostęp 2021-03-27] (norw. bokmål).
  4. a b c W.F. Reddaway, King Christian VII, „The English Historical Review”, 31 (121), 1916, s. 59–84, ISSN 0013-8266, JSTOR550699 [dostęp 2021-02-20].
  5. Thomas Munck, The Danish Reformers, in: Enlightened Absolutism: Reform and Reformers in Later Eighteenth-Century Europe, H. M. Scott (ed.), Palgrave Macmillan 1990, s. 252.
  6. John Laursen, Spinoza in Denmark and the Fall of Struensee, 1770-1772, "Journal of the History of Ideas" 61 (2000): 189- 202.
  7. Frederick VI, [w:] Encyclopædia Britannica [dostęp 2022-09-30] (ang.).
  8. Thomas Munck, The Danish Reformers, in: Enlightened Absolutism: Reform and Reformers in Later Eighteenth-Century Europe, H. M. Scott (ed.), Palgrave Macmillan 1990, s. 254.
  9. Kochanek królowej, Filmweb [dostęp 2021-03-27]
  10. a b Jan René Westh: Ordenen de l'Union Parfaite 1732–1770. Kopenhaga: Ordenshistorisk Forslag, 2003, s. 33. ISBN 87-987132-1-3. (duń.).
  11. H.F. Grandjean: De Kgl. Danske Ridderordener. Personalhistorisk festskrift. Kopenhaga: 1903, s. 103-104, 116-118. (duń.).