Ciąża ektopowa

Ciąża ektopowa
	graviditas extrauterina
	; Ciąża jajowodowa
	Klasyfikacje
ICD-10	O00; Ciąża pozamaciczna
DiseasesDB	4089
MedlinePlus	000895
MeSH	D011271
	Multimedia w Wikimedia Commons

Ciąża ektopowa, ciąża pozamaciczna (łac. graviditas extrauterina) – ciąża, w której zapłodnione jajo płodowe ulega implantacji poza błoną śluzową jamy macicy^[1]. Zwykle jest zlokalizowana w obrębie jajowodu (97% przypadków^[2]), rzadziej w obrębie jajnika, otrzewnej lub szyjki macicy^[3]. Ze względu na lokalizacje wyróżnia się: ciążę jajowodową, jajnikową, brzuszną i inne. Ciąża pozamaciczna często kończy się poronieniem, ale może też być przyczyną pęknięcia jajowodu i niekiedy śmiertelnego krwotoku do jamy otrzewnej. Ciąża pozamaciczna stanowi przyczynę 10–15% zgonów kobiet w ciąży^[1].

Ilustracja ciąży pozamacicznej (Regnier de Graaf, XVII wiek)

Epidemiologia edytuj

Ciąża pozamaciczna stanowi około 2% wszystkich ciąż. Odsetek ten jest różny w zależności od rozpowszechnienia czynników ryzyka i statusu socjoekonomicznego w poszczególnych regionach świata. W krajach wysokorozwiniętych obserwuje się wzrost zapadalności^[3]^[1].

Rozpoznanie edytuj

Podejrzewać ciążę pozamaciczną należy zawsze w przypadku wystąpienia następujących objawów:

zatrzymanie miesiączki
pojawiające się krwawienie z dróg rodnych (po kilku tygodniach, zwykle w drugim miesiącu od zatrzymania miesiączki)
ból brzucha.

W początkowym okresie przebieg jest bezobjawowy, następnie pojawiają się jednostronne bóle brzucha i plamienia, wreszcie nasilające się bóle powodują pojawianie się objawów ogólnych (bladość, poty, tachykardia), czyli symptomów rozwijającego się wstrząsu.

Diagnostyka różnicowa edytuj

W diagnostyce różnicowej ciąży pozamacicznej należy uwzględnić^[2]:

Czynniki ryzyka edytuj

Do czynników ryzyka ciąży pozamacicznej zalicza się:

przebyte zapalenie narządów miednicy mniejszej^[4], zwłaszcza zakażenie chlamydiami
operacje jajowodów w wywiadzie
techniki wspomaganego rozrodu
wcześniejsze wystąpienie ciąż pozamacicznych.

Lokalizacja edytuj

ciąża jajowodowa (zarodek rozwija się w jajowodzie) – najczęstsza
- w części bańkowej jajowodu (80%)
- w cieśni jajowodu (12%)
- w strzępkach jajowodu (5%)
ciąża brzuszna (w obrębie jamy brzusznej; 1,4%)
ciąża jajnikowa (w obrębie jajnika; 0,2%)^[2]

Częstość lokalizacji ciąży pozamacicznej ulega modyfikacji w przypadku rozpatrywania grupy kobiet, u których uprzednio wystąpiła już ciąża jajowodowa, wtedy wzrasta jej ponowne ryzyko. U kobiet poddanych leczeniu metodami wspomaganego rozrodu rozpoznaje się częściej ciążę zlokalizowaną w jajniku – 3,2% wszystkich ciąż pozamacicznych^[2].

Przebieg edytuj

Z uwagi na to, że 97% ciąż pozamacicznych rozwija się w jajowodzie^[2] (najczęściej dochodzi do tej sytuacji w wypadku zaburzenia jego drożności), możliwe są dwie sytuacje:

uwolnienie się jaja do jamy otrzewnowej, tak zwane poronienie trąbkowe (łac. abortus tubarius)
pęknięcie jajowodu (łac. ruptura tubae uterinae), które przebiega z objawami wstrząsu.

Leczenie edytuj

Stosuje się trzy strategie postępowania:

postępowanie wyczekujące
leczenie farmakologiczne (metotreksat)
leczenie operacyjne (laparotomię lub laparoskopię).

Klasyfikacja ICD10 edytuj

kod ICD10	nazwa choroby
ICD-10: O00	Ciąża pozamaciczna
ICD-10: O00.0	Ciąża brzuszna
ICD-10: O00.1	Ciąża jajowodowa
ICD-10: O00.2	Ciąża jajnikowa
ICD-10: O00.8	Inna ciąża pozamaciczna
ICD-10: O00.9	Ciąża ektopowa nieokreślona

Przypisy edytuj

↑ ^a ^b ^c B.P. Goksedef, S. Kef, A. Akca, R.N. Bayik i inni. Risk factors for rupture in tubal ectopic pregnancy: definition of the clinical findings. „Eur J Obstet Gynecol Reprod Biol”. 154 (1), s. 96–99, styczeń 2011. DOI: 10.1016/j.ejogrb.2010.08.016. PMID: 20888681.
↑ ^a ^b ^c ^d ^e Grzegorz Bręborowicz (red.). Położnictwo i ginekologia. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, s. 89 i nast. ISBN 83-200-3082-X.
↑ ^a ^b Grzegorz Jakiel, Dorota Robak-Chołubek, Joanna Tkaczuk-Włach. Ciąża ektopowa. „Przegląd menopauzalny”. 1, 2006.
↑ J.I. Tay, J. Moore, J.J. Walker. Ectopic pregnancy. „West J Med”. 173 (2), s. 131–134, sierpień 2000. PMID: 10924442.

Przeczytaj ostrzeżenie dotyczące informacji medycznych i pokrewnych zamieszczonych w Wikipedii.

[Goksedef-1] B.P. Goksedef, S. Kef, A. Akca, R.N. Bayik i inni. Risk factors for rupture in tubal ectopic pregnancy: definition of the clinical findings. „Eur J Obstet Gynecol Reprod Biol”. 154 (1), s. 96–99, styczeń 2011. DOI: 10.1016/j.ejogrb.2010.08.016. PMID: 20888681.

[poloznictwo-2] Grzegorz Bręborowicz (red.). Położnictwo i ginekologia. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, s. 89 i nast. ISBN 83-200-3082-X.

[Grzegorz_Jakiel-3] Grzegorz Jakiel, Dorota Robak-Chołubek, Joanna Tkaczuk-Włach. Ciąża ektopowa. „Przegląd menopauzalny”. 1, 2006.

[Tay-2000-4] J.I. Tay, J. Moore, J.J. Walker. Ectopic pregnancy. „West J Med”. 173 (2), s. 131–134, sierpień 2000. PMID: 10924442.

[1]

[2]

[3]

[4]