Dąb burgundzki

Dąb burgundzki
	; Dąb burgundzki
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	rośliny
Podkrólestwo	rośliny zielone
Nadgromada	rośliny telomowe
Gromada	rośliny naczyniowe
Podgromada	rośliny nasienne
Nadklasa	okrytonasienne
Klasa	Magnoliopsida
Nadrząd	różopodobne
Rząd	bukowce
Rodzina	bukowate
Rodzaj	dąb
Gatunek	dąb burgundzki
	Nazwa systematyczna
	Quercus cerris L.; Sp. pl. 2:997. 1753
	Kategoria zagrożenia (CKGZ)
	; najmniejszej troski
	Zasięg
	Multimedia w Wikimedia Commons

Dąb burgundzki (Quercus cerris L.) – gatunek drzewa z rodziny bukowatych (Fagaceae). Pochodzi z południowo-wschodniej Europy i Azji Mniejszej.

Morfologia edytuj

Owoce w okrywach

Liście

Pąki

Pokrój: Korona początkowo bardzo luźna i smukła, ze stromo wzniesionymi, cienkimi, dość regularnie ułożonymi konarami, natomiast u starszych drzew silniej sklepiona o kulistym zarysie, z głównymi gałęziami odchodzącymi promieniście w górę. Osiąga 35 m wysokości.
Pień: Mocny, rośnie prosto, w dolnej części z niezbyt licznymi gałęziami. Kora gruba, szorstka, koloru popielatoszarego, wyraźnie bruzdowana, często odpadająca małymi płytkami.
Liście: Długości 8-11 cm, szerokości około 5 cm. Podłużne, z wrębami, mają ogonki długości 2,5 cm, opadają na zimę. Na obu końcach równomiernie klinowato zwężone, po obu stronach z siedmioma - dziewięcioma niejednakowej wielkości klapami, rozdzielonymi przez ostro zbiegające zatoki. Blaszki liścia zwykle tylko do połowy wcięte. Klapy okrągławe lub delikatnie zaostrzone, z małym ząbkiem na szczycie. Często jednak całkiem tępe. Wierzchnia strona liścia jest ciemnozielona i błyszcząca (młode liście są szorstkie i lekko owłosione). Spodnia jaśniejsza i pokryta miękkim meszkiem, który utrzymuje się przez cały okres wegetacyjny.
Kwiaty: Męskie w postaci kotków z żółtymi pręcikami, żeńskie na krótkich szypułkach, pojedynczo lub w grupach. Kwitnie wczesną wiosną od kwietnia do maja.
Owoce: Żołędzie dojrzewają dopiero w drugim roku. Owalne, 2,5 cm długości, brązowe osadzone w zdrewniałej miseczce pokrytej włosowatymi łuskami.

Biologia i ekologia edytuj

Rośnie w miejscach o łagodnym, śródziemnomorskim klimacie, występuje przeważnie do 800 m n.p.m., w południowej części zasięgu do 1500 m n.p.m. Rośnie na glebach obojętnych lub lekko kwaśnych. Czasami bywa sadzony w parkach i ogrodach, niekiedy dziczeje.

Zastosowanie edytuj

Drewno dębu burgundzkiego jest dość mocne i twarde. Pod względem jakości odpowiada ono drewnu większości innych dębów i jest stosowane w produkcji mebli^[5].

Obecność w kulturze i sztuce edytuj

Niewielki okaz dębu burgundzkiego występuje w tle malarskim sceny "Spotkanie Joachima z Anną" w ołtarzu Wita Stwosza w Kościele Mariackim w Krakowie^[6].

Przypisy edytuj

↑ Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
↑ Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2011-11-24] (ang.).
↑ Quercus cerris. [w:] Germplasm Resources Information Network (GRIN) [on-line]. United States Department of Agriculture. [dostęp 2011-11-24]. (ang.).
↑ Quercus cerris, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
↑ Bruno T. Kremer: Drzewa. Warszawa: Świat Książki, 1996, s. 130-131. ISBN 83-7129-141-8.
↑ Władysław Szafer: Kwiaty w ołtarzu Wita Stwosza, w: "Kwiaty w naturze i sztuce", Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1958, s. 102-117

[ruggiero-1] Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).

[apweb-2] Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2011-11-24] (ang.).

[3] Quercus cerris. [w:] Germplasm Resources Information Network (GRIN) [on-line]. United States Department of Agriculture. [dostęp 2011-11-24]. (ang.).

[iucn-4] Quercus cerris, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).

[5] Bruno T. Kremer: Drzewa. Warszawa: Świat Książki, 1996, s. 130-131. ISBN 83-7129-141-8.

[6] Władysław Szafer: Kwiaty w ołtarzu Wita Stwosza, w: "Kwiaty w naturze i sztuce", Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1958, s. 102-117

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]