Dezynfekcja

zmniejszanie liczby niechcianych mikroorganizmów na przedmiotach nieożywionych

Dezynfekcja (po polsku dosłownie oznacza odkażanie) – postępowanie mające na celu niszczenie drobnoustrojów i ich przetrwalników[1]. Dezynfekcja niszczy formy wegetatywne mikroorganizmów, ale nie zawsze usuwa formy przetrwalnikowe[1]. Zdezynfekowany materiał nie musi być jałowy. Dezynfekcja, w przeciwieństwie do antyseptyki dotyczy przedmiotów i powierzchni użytkowych.

Dezynfekcja

Wyniki dezynfekcji zależą od trzech czynników:

  • drobnoustroju – gatunek, liczba, aktywność fizjologiczna,
  • środka dezynfekcyjnego – właściwości chemiczne i fizyczne, stężenie, czas działania,
  • środowiska – temperatura, wilgotność, pH, obecność materii organicznej, poziom kationów Ca2+ i Mn2+ itp.

Do dezynfekcji stosuje się metody fizyczne, chemiczne i termiczno-chemiczne[1].

Czynniki fizyczne używane do dezynfekcji:

  • Para wodna – do dezynfekcji wcześniej oczyszczonego sprzętu, odzieży, unieszkodliwiania odpadów, używa się pary wodnej w temperaturze 100–105 °C pod zmniejszonym ciśnieniem (0,45–0,5 atm). Pary wodnej pod normalnym ciśnieniem używa się do odkażania m.in. wyposażenia sanitarnego.
  • Promieniowanie – do odkażania używa się promieni UV o długości fali 256 nm, które niszczą drobnoustroje w powietrzu i na niezasłoniętych powierzchniach.
  • Ultradźwięki – przetwornik dźwiękowy umieszczony w dezynfektorze emituje fale o częstotliwości większej niż 20 kHz. Fale rozchodzą się w cieczy. Powstają w niej strefy dwóch ciśnień: niskiego i wysokiego, wskutek czego w myjni ultradźwiękowej[2] dochodzi do kawitacji. Wytworzona w ten sposób energia likwiduje zanieczyszczenia, a ultradźwięki niszczą komórki roztoczy, bakterii oraz innych drobnoustrojów.

Czynniki chemiczne używane do dezynfekcji:

Im dłuższy jest czas działania i im wyższe stężenie środka dezynfekcyjnego (z wyjątkami), tym większa część drobnoustrojów zostanie zniszczona. Ze względu na to, iż środki chemiczne zwykle nie działają w środowisku suchym, ważny jest również stopień ich wilgotności, co jest szczególnie istotne w dezynfekcji powietrza.

Zobacz też edytuj

Przypisy edytuj

  1. a b c Irena Caus-Wozniak: Podstawy pielęgniarstwa w ginekologii i położnictwie. Katowice: Śląska Akademia Medyczna, 2007, s. 17. ISBN 83-7509-007-6.
  2. Myjnie dezynfektory [online], sterim.eu [dostęp 2023-01-30] (pol.).

Linki zewnętrzne edytuj