Diamant (rakieta)
Diamant (z fr. diament) – opracowywana w latach 1962–1965 francuska rakieta nośna niskiego udźwigu, pierwsza rakieta nośna zdolna wynieść satelitę nie będąca konstrukcją amerykańską bądź sowiecką. Konstrukcyjnie wywodzi się z rakiet sondażowych powstałych w ramach francuskiego programu wojskowego Pierres précieuses (z fr. kamienie szlachetne).
 Model rakiety Diamant A | |
| Producent |
SEREB[1] |
|---|---|
| Data pierwszego startu |
26 listopada 1965 |
| Data ostatniego startu |
15 lutego 1967 |
| Statystyki | |
| Wszystkie starty |
4 |
| Udane starty |
3 (75%) |
| Nieudane starty |
1 |
| Zdolność wynoszenia |
160 kg na LEO |
| Siła ciągu przy starcie |
301,6 kN |
| Wymiary | |
| Długość |
18,95 m |
| Średnica |
1,34 m |
| Masa całkowita |
18 400 kg |
| Stopnie rakiety | |
| Stopień 1. | |
| Stopień 2. | |
| Stopień 3. | |
|
| |
| Producent |
SEREB |
|---|---|
| Data pierwszego startu |
10 marca 1970 |
| Data ostatniego startu |
21 maja 1973 |
| Statystyki | |
| Wszystkie starty |
5 |
| Udane starty |
3 (60%) |
| Nieudane starty |
2 |
| Zdolność wynoszenia |
160 kg na LEO |
| Siła ciągu przy starcie |
396,5 kN |
| Wymiary | |
| Długość |
23,5 m |
| Średnica |
1,4 m |
| Masa całkowita |
26 990 kg |
| Stopnie rakiety | |
| Stopień 1. | |
| Stopień 2. | |
| Stopień 3. | |
|
| |
| Producent |
SEREB |
|---|---|
| Data pierwszego startu |
6 lutego 1975 |
| Data ostatniego startu |
27 września 1975 |
| Statystyki | |
| Wszystkie starty |
3 |
| Udane starty |
3 (100%) |
| Nieudane starty |
0 |
| Zdolność wynoszenia |
160 kg na LEO |
| Siła ciągu przy starcie |
396,5 kN |
| Wymiary | |
| Długość |
21,6 m |
| Średnica |
1,4 m |
| Masa całkowita |
26 300 kg |
| Stopnie rakiety | |
| Stopień 1. | |
| Stopień 2. | |
| Stopień 3. | |
Budowa edytuj
Powstały trzy warianty rakiety:
Diamant A edytuj
Rakieta ta składała się z trzech członów. Pierwszy, wzorowany na rakietach Émeraude, o średnicy 1,34 m, długości 9,76 m i masie całkowitej 14 685 kg napędzany był czterema silnikami Vexin B, zasilanymi niesymetryczną dimetylohydrazyną i tetratlenkiem diazotu i zapewniającymi siłę ciągu 301,6 kN. Czas pracy silników pierwszego członu wynosił 93 sekundy. Drugi człon, konstrukcyjnie wywodzący się z rakiet Topaze, o średnicy 0,8 m i długości 4,7 m, i masie całkowitej 2815 kg, napędzany był silnikiem na paliwo stałe o sile ciągu 120 kN i pracował przez 39 sekund. Ostatni człon, P-6, o wymiarach 0,66x1,98 m był zasilany silnikiem na paliwo stałe o sile ciągu 29,4 kN. Czas pracy ostatniego członu wynosił 39 sekund. Rakieta była zdolna do wyniesienia satelity o masie 150 kg na niską orbitę okołoziemską[2].
Starty rakiety odbywały się z poligonu rakietowego Hamakir w Algierii.
Diamant B edytuj
Z poprzedniej konstrukcji wykorzystywała jedynie człon drugi. Pierwszy człon został wydłużony do 14 m, a silniki Vexin B zastąpiono mocniejszymi jednostkami Vexin C o łącznej sile ciągu 396,5 kN. Silnik członu trzeciego poszerzono do 0,8 m, skrócono jego długość do 1,67 m i zwiększono jego siłę ciągu do 50 kN[3].
Starty tej wersji rakiety odbywały się na terenie Gujańskiego Centrum Kosmicznego.
Diamant BP4 edytuj
Ostatnia wersja rakiety wykorzystywała pierwszy i trzeci człon wersji B. Dotychczas używaną konstrukcję drugiego członu zastąpiono silnikiem P-4, wywodzącym się od drugiego stopnia pocisku taktycznego MSBS, a także poszerzono przestrzeń ładunkową do 1,38 m[4]. Starty odbywały się na terenie Gujańskiego Centrum Kosmicznego.
Starty edytuj
Diamant A edytuj
- 26 listopada 1965, 14:47 GMT; miejsce startu: Hamakir (Brigitte), Algieria
Ładunek: Astérix; Uwagi: start udany - 17 lutego 1966, 08:33 GMT; miejsce startu: Hamakir (Brigitte), Algieria
Ładunek: Diapason; Uwagi: start udany - 8 lutego 1967, 10:39 GMT; miejsce startu: Hamakir (Brigitte), Algieria
Ładunek: Diadéme 1; Uwagi: start nieudany – satelita wyniesiony na zbyt niską orbitę - 15 lutego 1967, 14:47 GMT; miejsce startu: Hamakir (Brigitte), Algieria
Ładunek: Diadéme 2; Uwagi: start udany
Diamant B edytuj
- 10 marca 1970, 12:20 GMT; miejsce startu: Gujańskie Centrum Kosmiczne (ALD), Gujana Francuska
Ładunek: Mika, Wika; Uwagi: start udany - 12 grudnia 1970, 13:04 GMT; miejsce startu: Gujańskie Centrum Kosmiczne (ALD), Gujana Francuska
Ładunek: Péole; Uwagi: start udany - 15 kwietnia 1971, 09:19 GMT; miejsce startu: Gujańskie Centrum Kosmiczne (ALD), Gujana Francuska
Ładunek: Tournesol; Uwagi: start udany - 5 grudnia 1971, 16:20 GMT; miejsce startu: Gujańskie Centrum Kosmiczne (ALD), Gujana Francuska
Ładunek: Polaire; Uwagi: start nieudany – awaria 2. członu - 21 maja 1973, 08:47 GMT; miejsce startu: Gujańskie Centrum Kosmiczne (ALD), Gujana Francuska
Ładunek: Castor; Uwagi: start nieudany – nie oddzieliła się osłona ładunku
Diamant BP4 edytuj
- 6 lutego 1975, 16:35 GMT; miejsce startu: Gujańskie Centrum Kosmiczne (ALD), Gujana Francuska
Ładunek: Starlette; Uwagi: start udany - 17 maja 1975, 10:32 GMT; miejsce startu: Gujańskie Centrum Kosmiczne (ALD), Gujana Francuska
Ładunek: Castor, Pollux; Uwagi: start udany - 27 września 1975, 08:37 GMT; miejsce startu: Gujańskie Centrum Kosmiczne (ALD), Gujana Francuska
Ładunek: Aura; Uwagi: start udany
Przypisy edytuj
- ↑ Skrót od: Societ'e pour l'etude et la r'ealisation d'engins ballistiques, później włączone w skład koncernu Aerospatiale
- ↑ Diamant A. Encyclopedia Astronautica. [dostęp 2017-01-24].
- ↑ Diamant B. Encyclopedia Astronautica. [dostęp 2017-01-24].
- ↑ Diamant BP4. Encyclopedia Astronautica. [dostęp 2017-01-24].