Jan Florian Drobysz Tuszyński
Jan Florian Drobysz Tuszyński (ur. 21 czerwca 1640 w Zabłociu koło Żytomierza, zm. 3 kwietnia 1707 w Zamościu) – towarzysz jazdy[1], polski pamiętnikarz, stolnik żytomierski, od 1677 gubernator ordynacji zamojskiej.
| towarzysz jazdy | |
| Data i miejsce urodzenia |
21 czerwca 1640 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | |
| Przebieg służby | |
| Lata służby | |
| Siły zbrojne | |
| Główne wojny i bitwy |
potop szwedzki |
| Późniejsza praca |
oficjalista |
Życiorys edytuj
Wywodził się ze szlacheckiej (ziemiańskiej[2]) rodziny Drobyszów rozrodzonej na ziemiach ruskich, m.in. na Wołyniu i w województwie kijowskim[3]. Od 11 roku życia był w wojsku[4], najpierw jako czeladnik w poczcie swojego brata, potem jako towarzysz pancerny (od 1655)[5]. Walczył ze Szwedami (potop, 1655–60), Rosjanami (m.in. bitwa pod Cudnowem, 1660; wyprawa zadnieprzańska, 1663–64), Kozakami, Tatarami (m.in. wojna polsko-kozacko-tatarska, 1666–1671, np. jako towarzysz roty kozackiej Jerzego Wielhorskiego w bitwie pod Brahiłowem) i Turkami (m.in. bitwy pod Chocimiem i pod Żurawnem) oraz w trakcie rokoszu Lubomirskiego (pod Mątwami)[6].
Pisał pamiętniki bliskie raptularzowi. Stworzył opis swojego żołnierskiego życia (służył w wojsku przez 20 lat: 1656–1677), zamieścił informacje na temat rodziny i nakazy moralne dla potomnych. Pamiętniki zostały wydane z rękopisu we Wrocławiu w 1954 pt. Dwa pamiętniki z XVII wieku[7].
Służąc Marcinowi Zamoyskiemu, został stolnikiem żytomierskim[8]. W Zamościu był burgrabią i właścicielem kamienicy przy rynku (obecnie Staszica 23)[9]. Został pochowany w rodzinnym grobowcu w kościele św. Piotra w Zamościu[8].
Zobacz też edytuj
Przypisy edytuj
- ↑ Marek Wagner. Pamiętnikarstwo wojskowe czasów Jana III Sobieskiego (1674-1696). Próba bilansu. „Napis”. VII, s. 299, 305, 2001.
- ↑ Z pamiętnika żołnierza. Książnica Zamojska im. Stanisława Kostki Zamoyskiego w Zamościu. [dostęp 2024-01-26].
- ↑ Przyboś 1954 ↓, s. XXXI.
- ↑ Elektroniczny Słownik Języka Polskiego XVII i XVIII wieku. [dostęp 2024-01-23].
- ↑ Marek Rogowicz: Kobiety i dzieci w wojsku - nowa moda czy odwieczny standard?. historia.org.pl, 2014-12-22. [dostęp 2024-01-26].
- ↑ Tuszyński Drobysz Jan Florian, [w:] Encyklopedia PWN [dostęp 2024-01-23].
- ↑ Dwa pamiętniki z XVII wieku Jana Cedrowskiego i Jana Floriana Drobysza Tuszyńskiego. Adam Przyboś (oprac. i wstęp). Wrocław; Kraków: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1954, s. XXXVIII, 122.
- ↑ a b Przyboś 1954 ↓, s. XXXVII.
- ↑ Andrzej Kędziora: Tuszyński Jan Drobycz (1640-1707) pamiętnikarz, burgrabia zamojski. [w:] Zamościopedia, Encyklopedia Miasta Zamościa [on-line]. 2019-10-22. [dostęp 2024-01-26].
Bibliografia edytuj
- Adam Przyboś: Wstęp. W: Dwa pamiętniki z XVII wieku Jana Cedrowskiego i Jana Floriana Drobysza Tuszyńskiego. Wrocław; Kraków: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1954.