Droga krajowa nr 1 (Polska)

droga krajowa w Polsce, łącząca Trójmiasto z Łodzią, konurbacją górnośląską i granicami polsko-czeską oraz polsko-słowacką

Droga krajowa nr 1 (DK1) – droga krajowa klasy A, S, GP oraz na krótkim odcinku klasy G[6] łącząca północ Polski (Gdańsk) z południem: Gorzyczkami lub Zwardoniem (istnieją dwie równoległe trasy oznaczone jako DK1). Jest jedną z głównych tras w Polsce o przebiegu południkowym. Stanowi polską część międzynarodowego szlaku komunikacyjnego E75 HelsinkiGdańskŁódźBudapesztAteny. Biegnie przez województwa: pomorskie, kujawsko-pomorskie, łódzkie i śląskie. Na północy rozpoczyna się w miejscowości Rusocin na węźle z drogą ekspresową S6 i biegnie autostradą A1 do Pyrzowic do węzła z drogą ekspresową S1, gdzie rozwidla się (rozpoczyna podwójny przebieg): od Pyrzowic do granicy z Czechami w Gorzyczkach oraz od Pyrzowic przez Dąbrowę Górniczą, Tychy, Bielsko-Białą, Żywiec do granicy ze Słowacją w Zwardoniu.

GP1
Początek drogi

S6 Obwodnica Trójmiasta[a]
54°14′43″N 18°36′33″E/54,245400 18,609100

Koniec drogi

Granica Gorzyczki[b] (PL-CZ)
49°56′11″N 18°24′26″E/49,936300 18,407100
Granica Zwardoń[c][d] (PL-SK)
49°30′29″N 18°57′47″E/49,508000 18,963056

Długość

• wariant I: 566 km[e][1][2]
• wariant II: 624[f][3][4] km

Województwa

pomorskie,
kujawsko-pomorskie,
mazowieckie,
łódzkie,
śląskie

Mapa
Mapa GP1
Przebieg drogi krajowej nr 1 w Polsce

     Droga krajowa nr 1

     Droga ekspresowa S1

     Autostrada A1

     Płatna autostrada A1

Trasa trzykrotnie (w pobliżu Grudziądza, Torunia i w Czechowicach-Dziedzicach) przekracza Wisłę.

Klasa drogi edytuj

Pomijając odcinki oznakowane jako autostrada i droga ekspresowa droga posiada parametry klasy GP na odcinkach:

  • Podwarpie – Dąbrowa Górnicza
  • Tychy – Bielsko-Biała
  • Przybędza – Węgierska Górka

oraz parametry klasy G na odcinku między Węgierską Górką a Milówką[6].

Dopuszczalny nacisk na oś edytuj

Od 2005 roku[7] na drodze nr 1 dopuszczalny jest ruch pojazdów o nacisku osi pojedynczej do 11,5 tony[8][9].

Historia edytuj

Pierwotnie droga krajowa nr 1 biegła po śladzie obecnej drogi krajowej nr 91, jednakże wraz z oddawaniem kolejnych odcinków autostrady A1, przejmowały one oznaczenie drogi krajowej nr 1, natomiast równoległe odcinki starej jedynki oznaczane były numerem 91. Południowy odcinek drogi krajowej nr 1 pierwotnie biegł natomiast równoleżnikowo między Cieszynem a Bielskiem-Białą, po szlaku obecnej drogi ekspresowej S52. W dniu 4 sierpnia 2016 r. zmieniony został przebieg południowego odcinka drogi na obecny, biegnący południkowo do granicy ze Słowacją w Zwardoniu.

Trasa między Bielskiem-Białą a Zwardoniem w latach 1985[10] – 2000[11] nosiła oznaczenia drogi krajowej nr 94 na odcinku Bielsko-Biała – Żywiec oraz drogi krajowej nr 944 na dalszej części do Zwardonia. W latach 2000 – 2016[12] fragmenty te stanowiły drogę krajową nr 69.

Według Rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 9 lutego 2023 r. do przebiegu drogi krajowej nr 1 ma być zaliczany także odcinek alei Wojska Polskiego w Częstochowie od węzła autostradowego Częstochowa Północ do węzła z ulicą Warszawską (droga nr 91)[5]. Przedmiotowy odcinek, według rozporządzenia, nie stanowi zasadniczego przebiegu drogi nr 1[5].

Pikietaż edytuj

Poniższa tabela zawiera informacje dotyczące wyznaczonego pikietażu w ciągu drogi, opracowana na podstawie danych udostępnionych przez Generalną Dyrekcję Dróg Krajowych i Autostrad[13]. Może ona zawierać nie do końca precyzyjne dane.

Dane pikietażu drogi krajowej nr 1[k]
Oznaczenie Odcinek km początkowy km końcowy Uwagi
A1 Rusocin –  Pyrzowice 0,0 475,4
  • początek trasy kilkaset metrów na północ od węzła Rusocin (przejście z drogi ekspresowej S6)
A1d  Pyrzowice – wiadukt obwodnicy zachodniej Piekar Śląskich 0,0 ≈14
  • pikietaż lokalny
  • dokładna wartość końcowa nieznana
  • wiadukt znajduje się w sąsiedztwie węzła Piekary Śląskie
  • pofałdowania nawierzchni (ograniczenia do 110 i 80 km/h)
A1c wiadukt obwodnicy zachodniej Piekar Śląskich – węzeł Gliwice Wschód – początek estakady autostradowej w Gliwicach 0,0 22,6
  • pikietaż lokalny
  • wartość końcowa szacowana
A1b początek estakady autostradowej w Gliwicach –   Gliwice Sośnica (wiadukt nad DK44) 0,0 ≈5,9
  • pikietaż lokalny
  • dokładna wartość końcowa nieznana
A1a   Gliwice Sośnica (wiadukt nad DK44) – granica państwa 0,0 ≈48,7
  • pikietaż lokalny
  • dokładna wartość końcowa nieznana
S1b   Pyrzowice – Podwarpie 0,0 brak danych (około 13. km)
  • pikietaż lokalny
  • według materiału źródłowego odcinek kończy się na połączeniu jezdni głównych z łącznicami (km 12+600), jednakże punkt środkowy węzła jest kilkaset metrów dalej
1a Podwarpie – Dąbrowa Górnicza 0,0 2,5
  • pikietaż lokalny
  • punkt końcowy na granicy Dąbrowy Górniczej
  • przebudowa odcinka do drogi ekspresowej
  • wschodnia obwodnica GOP
1 Dąbrowa Górnicza 525,1 530,7
S1 Dąbrowa GórniczaSosnowiecMysłowiceTychy 530,7 564,5 wschodnia obwodnica GOP
1 Tychy – PszczynaCzechowice-DziedziceBielsko-Biała 564,5 brak danych (około 601. km)
  • według materiału źródłowego odcinek kończy się na połączeniu jezdni głównej z łącznicą relacji Tychy → Cieszyn (km 600+800), jednakże punkt środkowy węzła jest kilkaset metrów dalej
S1f Bielsko-Biała –   Przybędza 0,0 33,8
1f   PrzybędzaWęgierska GórkaMilówka – S1 33,8 45,6
1h Węgierska Górka – Milówka – S1 0,0 ≈5,9
  • ulica Trakt Cesarski, droga o częściowym ograniczeniu dostępu (dojazd do posesji); na 800 m nie ma utwardzonej nawierzchni[14]
  • pikietaż lokalny
S1g (Milówka) DK1 – Tunel EmiliaZwardońgranica państwa (dawne przejście graniczne) 0,0 ≈11,2
  • pikietaż lokalny
  • dokładna wartość końcowa nieznana
  • na wysokości 10. km oznakowanie końca drogi ekspresowej, dalszy przebieg jako droga krajowa

Autostrada A1 edytuj

Osobny artykuł: Autostrada A1 (Polska).

Trasa na odcinku RusocinGorzyczki (584 kilometry) ma status autostrady A1. Jest też częścią trasy europejskiej E75

Droga ekspresowa S1 edytuj

Droga na odcinkach PyrzowicePodwarpie, Dąbrowa GórniczaTychy, Bielsko-BiałaPrzybędza oraz MilówkaZwardoń (granica ze Słowacją) ma status drogi ekspresowej S1.

Planowane przebudowy i remonty edytuj

Droga ekspresowa S1 edytuj

Zobacz więcej w artykule Droga ekspresowa S1 (Polska), w sekcji Odcinki w budowie.

Mysłowice - Bielsko-Biała edytuj

Obecnie budowany jest odcinek drogi S1 Mysłowice – Bielsko-Biała zastępujący istniejący przebieg DK1 biegnący przez Tychy, Pszczynę i Czechowice-Dziedzice. Zakończenie prac zaplanowano na rok 2026.

Przybędza - Milówka edytuj

Realizowany jest też odcinek trasy między węzłani "Przybędza" i "Milówka" (tzw. obejście Węgierskiej Górki). Trasa zostanie poprowadzona przez estakady i 2 tunele o długości około 800 metrów. Długość drogi to prawie 10 kilometrów. Termin zakończenia budowy drogi to rok 2024.

Podwarpie - Dąbrowa Górnicza edytuj

Przebudowywany jest odcinek drogi krajowej nr 1 od Podwarpia do Dąbrowy Górniczej, do parametrów drogi ekspresowej. Powstaną dwie nowe jezdnie po 2 pasy ruchu z pasem awaryjnym, nowe przejścia dla pieszych, zlikwidowane zostaną kolizyjne skrzyżowania oraz powstanie nowy węzeł drogowy. Długość przebudowanego odcinka to 7,5 km. Termin oddania trasy do użytku to koniec roku 2023.

Ważniejsze miejscowości leżące na trasie nr 1 edytuj

(lista wymienionych miejscowości nie uwzględnia miejscowości w ciągu A1)

Zobacz też edytuj

Przypisy edytuj

  1. Opis trasy [online], OpenStreetMap [dostęp 2022-03-18].
  2. Opis trasy [online], Mapy Google [dostęp 2022-03-18].
  3. Opis trasy [online], OpenStreetMap [dostęp 2022-03-18].
  4. Opis trasy [online], Mapy Google [dostęp 2022-03-18].
  5. a b c Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 9 lutego 2023 r. w sprawie ustalenia przebiegu dróg krajowych (Dz.U. z 2023 r. poz. 455)
  6. a b Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad: Zarządzenie nr 34 Generalnego Dyrektora Dróg Krajowych i Autostrad z dnia 3 października 2017 r. w sprawie klas istniejących dróg krajowych. gddkia.gov.pl. [dostęp 2017-10-22]. (pol.).
  7. Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 19 października 2005 r. w sprawie wykazu dróg krajowych, po których mogą się poruszać pojazdy o dopuszczalnym nacisku pojedynczej osi napędowej do 11,5 t (Dz.U. z 2005 r. nr 219, poz. 1860)
  8. Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 8 czerwca 2011 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie wykazu dróg krajowych, po których mogą poruszać się pojazdy o dopuszczalnym nacisku pojedynczej osi napędowej do 11,5 t (Dz.U. z 2011 r. nr 124, poz. 703)
  9. Art. 41. 1. Po drogach publicznych dopuszcza się ruch pojazdów o dopuszczalnym nacisku pojedynczej osi napędowej
    do 11,5 t, z zastrzeżeniem ust. 2 i 3.
    2. Minister właściwy do spraw transportu ustala, w drodze rozporządzenia, wykaz:
    1) dróg krajowych oraz dróg wojewódzkich, po których mogą poruszać się pojazdy o dopuszczalnym nacisku pojedynczej osi do 10 t,
    2) dróg krajowych, po których mogą poruszać się pojazdy o dopuszczalnym nacisku pojedynczej osi do 8 t
    – mając na uwadze potrzebę ochrony dróg oraz zapewnienia ruchu tranzytowego.
    3. Drogi wojewódzkie inne niż drogi określone na podstawie ust. 2 pkt 1, drogi powiatowe oraz drogi gminne stanowią
    sieć dróg, po których mogą poruszać się pojazdy o dopuszczalnym nacisku pojedynczej osi do 8 t.

    Ustawa o drogach publicznych (Dz.U. z 2022 r. poz. 1693)
  10. Uchwała nr 192 Rady Ministrów z dnia 2 grudnia 1985 r. w sprawie zaliczenia dróg do kategorii dróg krajowych (M.P. z 1986 r. nr 3, poz. 16)
  11. Zarządzenie nr 6 Generalnego Dyrektora Dróg Publicznych z dnia 9 maja 2000 r. w sprawie nowych numerów dróg krajowych, [w:] Rzeczpospolita [online], 4 lipca 2000.
  12. Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad: Zarządzenie nr 13 Generalnego Dyrektora Dróg Krajowych i Autostrad z dnia 22 lipca 2016 r. zmieniające zarządzenie w sprawie nadania numerów drogom krajowym. gddkia.gov.pl. [dostęp 2020-01-31]. (pol.).
  13. Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad: Serwis Mapowy GDDKiA. [dostęp 2022-02-07]. (pol.). – warstwa „Słupki pikietażowe”.
  14. Redakcja: Awantura o "Cesarkę". beskidzka24.pl, 2017-11-11. [dostęp 2022-02-07]. (pol.).

Uwagi edytuj

  1. Miejsce ustawienia znaków początku/końca autostrady znajduje się kilkaset metrów na północ od   Rusocin)
  2. W ciągu I wariantu od Pyrzowic
  3. W ciągu II wariantu od Pyrzowic
  4. Do 4 sierpnia 2016 r. przebieg drogi kończył się w Cieszynie, na granicy polsko-czeskiej.
  5. Odległość dotyczy trasy z Rusocina przez Pyrzowice i Gliwice do granicy państwowej w Gorzyczkach
  6. Odległość dotyczy trasy z Rusocina przez Pyrzowice, Tychy i Bielsko-Białą do granicy państwowej w Zwardoniu
  7. Koncesjonariusz na odc. Rusocin – Toruń: Gdańsk Transport Company
  8. Jedyne relacje węzła: wjazd na S1 tylko w kierunku Pyrzowic, zjazd z S1 tylko w stronę Bielska-Białej
  9. Wjazd od strony Cieszyna, wyjazd w kierunku Katowic
  10. Brak możliwości zjazdu z S1 od strony Zwardonia. Zobacz na mapie
  11. Stan na 1 marca 2023