Drzewiak
Drzewiak[4] (Dendrolagus) – rodzaj ssaka z podrodziny kangurów (Macropodinae) w obrębie rodziny kangurowatych (Macropodidae).
| Dendrolagus | |||
| S. Müller, 1840[1] | |||
 Przedstawiciel rodzaju – drzewiak rudy (D. matschiei) | |||
| Systematyka | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Typ | |||
| Podtyp | |||
| Gromada | |||
| Podgromada | |||
| Infragromada | |||
| Nadrząd | |||
| Rząd | |||
| Rodzina | |||
| Podrodzina | |||
| Plemię | |||
| Rodzaj |
drzewiak | ||
| Typ nomenklatoryczny | |||
|
Dendrolagus ursinus S. Müller, 1840 (= Hypsiprymnus ursinus Temminck, 1836) | |||
| Synonimy | |||
|
| |||
| Gatunki | |||
| |||
Zasięg występowania edytuj
Rodzaj obejmuje gatunki występujące w Australii, na Nowej Gwinei i okolicznych wyspach[5][6][7].
Morfologia edytuj
Długość ciała 42–89 cm, długość ogona 41,5–96,5 cm; masa ciała 5,4–23 kg (samce są większe i cięższe od samic)[6][8].
Systematyka edytuj
Rodzaj zdefiniował w 1840 roku niemiecki przyrodnik Salomon Müller w publikacji autorstwa Coenraada Jacoba Temmincka o tytule Verhandelingen over de natuurlijke geschiedenis der Nederlandsche Overzeesche Bezittingen[1]. Müller wymienił dwa gatunki – Dendrolagus inustus S. Müller, 1840 i Hypsiprymnus ursinus Temminck, 1836 – nie wyznaczając gatunku typowego; w ramach późniejszego oznaczenia w 1888 roku angielski zoolog Oldfield Thomas na typ nomenklatoryczny wyznaczył drzewiaka niedźwiedziego (D. ursinus)[9].
Etymologia edytuj
Dendrolagus (Dendrolegus, Drendrolagus): gr. δενδρον dendron „drzewo”; λαγως lagōs „zając”[10].
Podział systematyczny edytuj
Wyróżniono czternaście współcześnie występujących gatunków należących do Dendrolagus[11][8][5][4];
- Dendrolagus bennettianus De Vis, 1887 – drzewiak czarnostopy
- Dendrolagus lumhotzi Collett, 1884 – drzewiak jasnolicy
- Dendrolagus inustus S. Müller, 1840 – drzewiak szary
- Dendrolagus ursinus (Temminck, 1836) – drzewiak niedźwiedzi
- Dendrolagus mbaiso Flannery, Boeadi & A.L. Szalay, 1995 – drzewiak naziemny
- Dendrolagus dorianus Ramsay, 1883 – drzewiak jednobarwny
- Dendrolagus mayri W. Rothschild & Dollman, 1933 – drzewiak samotny
- Dendrolagus notatus Matschie, 1916 – drzewiak papuaski
- Dendrolagus stellarum Flannery & Seri, 1990 – drzewiak górski
- Dendrolagus scottae Flannery & Seri, 1990 – drzewiak stokowy
- Dendrolagus goodfellowi O. Thomas, 1908 – drzewiak dwupręgi
- Dendrolagus pulcherrimus Flannery, 1993 – drzewiak złotogrzbiety
- Dendrolagus matschiei Förster & W. Rothschild, 1907 – drzewiak rudy
- Dendrolagus spadix Troughton & Le Souef, 1936 – drzewiak nizinny
Opisano również gatunek wymarły z plejstocenu Nowej Gwinei[12]:
- Dendrolagus noibano Flannery, Mountain & Aplin, 1983
Uwagi edytuj
Przypisy edytuj
- ↑ a b S. Müller: Over de zoogdieren van den Indischen Archipel. W: C.J. Temminck: Verhandelingen over de natuurlijke geschiedenis der Nederlandsche Overzeesche Bezittingen. Leiden: in commissie bij S. en J. Luchtmans en C.C. van der Hoek, s. 33. (niem.).
- ↑ J.E. Gray: Synopsis of the contents of the British Museum. Wyd. 44. London: Woodfall, 1842, s. 16. (ang.).
- ↑ J.J. Fletcher. On the existence after parturition of a direct communication between the median vaginal cul-de-sac so-called, and the urogenital canal, in certain species of kangaroos. „Proceedings of the Linnean Society of New South Wales”. 6 (24), s. 801, 1882. (ang.).
- ↑ a b Nazwy polskie za: W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 15. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).
- ↑ a b C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 1: Monotremata to Rodentia. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 94–97. ISBN 978-84-16728-34-3. (ang.).
- ↑ a b M. Eldridge & G. Coulson: Family Macropodidae (Kangaroos and Wallabies). W: D.E. Wilson & R.A. Mittermeier (redaktorzy): Handbook of the Mammals of the World. Cz. 5: Monotremes and Marsupials. Barcelona: Lynx Edicions, 2015, s. 703–706. ISBN 978-84-96553-99-6. (ang.).
- ↑ D.E. Wilson & D.M. Reeder (redaktorzy): Genus Dendrolagus. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2020-10-26].
- ↑ a b Class Mammalia. W: Lynx Nature Books (A. Monadjem (przedmowa) & C.J. Burgin (wstęp)): All the Mammals of the World. Barcelona: Lynx Edicions, 2023, s. 63–65. ISBN 978-84-16728-66-4. (ang.).
- ↑ O. Thomas: Catalogue of the Marsupialia and Monotremata in the collection of the British Museum (Natural History). London: Printed by order of the Trustees, 1888, s. 92. (ang.).
- ↑ T.S. Palmer: Index Generum Mammalium: a List of the Genera and Families of Mammals. Washington: Government Printing Office, 1904, s. 222, seria: North American Fauna. (ang.).
- ↑ N. Upham, C. Burgin, J. Widness, M. Becker, C. Parker, S. Liphardt, I. Rochon & D. Huckaby: Treeview of Mammalian Taxonomy Hierarchy. [w:] ASM Mammal Diversity Database (Version 1.11) [on-line]. American Society of Mammalogists. [dostęp 2023-08-10]. (ang.).
- ↑ T.F. Flannery, M.-J. Mountain & K.P. Aplin. Quaternary kangaroos (Macropodidae: Marsupialia) from Nombe rock shelter, Papua New Guinea, with comments on the nature of megafaunal extinction in the New Guinea highlands. „Proceedings of the Linnean Society of New South Wales”. 107 (2), s. 79, 1983. (ang.).