Ernst Thälmann

polityk niemiecki

Ernst Thälmann (ur. 16 kwietnia 1886 w Hamburgu, zm. 18 sierpnia 1944 w Buchenwaldzie) – niemiecki polityk.

Ernst Thälmann
Ilustracja
Data i miejsce urodzenia

16 kwietnia 1886
Hamburg

Data i miejsce śmierci

18 sierpnia 1944
Buchenwald

Przewodniczący KC KPD
Okres

od 1925
do 1933

Przynależność polityczna

Komunistyczna Partia Niemiec (KPD)

Małżonek

Rosa Thälmann

Odznaczenia
Krzyż Żelazny (1813) II Klasy
Pomnik Ernsta Thälmanna w Weimarze

Życiorys edytuj

Pracował jako robotnik portowy i marynarz[1]. Od 1903 członek Socjaldemokratycznej Partii Niemiec (niem. Sozialdemokratische Partei Deutschlands, SPD)[1]. Podczas I wojny światowej przeszedł do Niezależnej Socjaldemokratycznej Partii Niemiec (niem. Unabhängige Sozialdemokratische Partei Deutschlands, USPD), w ramach której prowadził agitację rewolucyjną wśród żołnierzy. Od 1920 członek Komunistycznej Partii Niemiec (niem. Kommunistische Partei Deutschlands, KPD). W październiku 1923 dowodził zorganizowanym przez siebie powstaniem robotniczym w Hamburgu[2]. W 1924 został dowódcą Związku Bojowego Czerwonego Frontu (niem. Roter Frontkämpferbund, RFB). W 1925 został przewodniczącym Komitetu Centralnego KPD. Jako wysunięty przez Stalina przywódca partii usunął z jej kierownictwa Ruth Fischer i Arkadija Masłowa, związanych ideowo z Lewicową Opozycją i przeprowadził czystkę członków KPD. W latach 1928–1943 był członkiem Komitetu Wykonawczego Międzynarodówki Komunistycznej[1].

W 1924 został wybrany do Reichstagu, pełniąc funkcję posła do 1933. Dwukrotnie (w 1925 i 1932), bez powodzenia startował w wyborach prezydenckich w Niemczech.

Po dojściu Adolfa Hitlera w styczniu 1933 do władzy, 3 marca (na dwa dni przed wyborami parlamentarnymi), Thälmann został aresztowany, więziony w Sachsenhausen w tak zwanym Zellenbau (oddział dla więźniów specjalnych), ponadto Moabicie, Hanowerze (od lata 1937 do sierpnia 1943) i Budziszynie (do sierpnia 1944). Po zamachu na Hitlera 20 lipca 1944 zamordowany (rozstrzelany) na jego osobisty rozkaz w obozie koncentracyjnym w Buchenwaldzie. Pochowany na Cmentarzu Centralnym Friedrichsfelde w Berlinie.

Upamiętnienie edytuj

Na Kubie znajduje się wyspa Ernsta Thälmanna. W czasie hiszpańskiej wojny domowej (1936–1939) po stronie republikańskiej walczyły Brygada i Batalion im. Ernsta Thälmanna. Jego imieniem nazwano kilka miejscowości w Związku Radzieckim[3].

Przypisy edytuj

  1. a b c Władysław Czapliński, Adam Galos, W. Korta: Historia Niemiec, Warszawa-Kraków-Wrocław 1991, Ossolineum, s. 645–647.
  2. Antoni Czubiński: Europa dwudziestego wieku: zarys historii politycznej Wydawnictwo Poznańskie, Poznań 1998, s. 104.
  3. Эрнст Тельман [online], hrono.ru [dostęp 2023-07-02].

Bibliografia edytuj

  • Ernst Thälmann: Antwort auf Briefe eines Kerkergenossen, Dietz, Berlin 1961.
  • Irma Thälmann: Erinnerungen an meinen Vater. Der Kinderbuchverlag, Berlin 1973.
  • Institut für Marxismus-Leninismus beim Zentralkomitee der SED: Ernst Thälmann. Briefe – Erinnerungen. Dietz, Berlin 1986.
  • Institut für Marxismus-Leninismus beim Zentralkomitee der SED. Autorenkollektiv: Ernst Thälmann. Eine Biographie. Dietz, Berlin 1979, ISBN 3-88012-394-2.