Ferrari 312T
Ferrari 312T – bolid Formuły 1 zespołu Ferrari, oparty konstrukcyjnie na modelu 312B3, zaprojektowany przez Mauro Forghieriego. Używany w latach 1975–1980, w sezonie 1981 został zastąpiony przez pierwszy turbodoładowany bolid Ferrari, model 126C.
 Ferrari 312T2 | |||
| Kategoria | |||
|---|---|---|---|
| Konstruktor | |||
| Projektant |
Mauro Forghieri | ||
| Dane techniczne | |||
| Nadwozie | |||
| Zawieszenie przednie |
Podwójny wahacz z amortyzatorem wewnątrz kadłuba | ||
| Zawieszenie tylne |
Podwójny wahacz | ||
| Silnik |
Ferrari 015 3.0L V12 o kącie rozwarcia cylindrów 180° | ||
| Skrzynia biegów |
Manualna, 5 biegów, zamontowana poprzecznie | ||
| Opony | |||
| Historia | |||
| Debiut | |||
| Używany | |||
| Mistrzostwa | |||
| Kierowców | |||
| Konstruktorów | |||
| Wyścigi | |||
| Wyścigi |
89 | ||
| Wygrane |
27 | ||
| Pole position |
19 | ||
| Najszybsze okrążenie |
25 | ||
| |||
Kolejne warianty tego samochodu zdobyły 3 tytuły mistrzowskie w kategorii kierowców oraz cztery w kategorii konstruktorów. Łącznie wzięły udział w 89 Grand Prix, w których odniosły 27 zwycięstw.
Historia edytuj
Ferrari 312T powstało jesienią 1974 roku jako następca modelu 312B3. Główną modyfikacją w stosunku do poprzednika była nowa tylna oś oraz 5-biegowa skrzynia biegów zamontowana poprzecznie (ang. transverse - stąd symbol T w nazwie modelu)[1]. Taki sposób umieszczenia skrzyni biegów poprawił charakterystykę prowadzenia, która była słabą stroną 312B3. Bolid był zasilany przez niezawodny, 12-cylindrowy silnik widlasty o mocy około 495 KM przy 12200 obrotów na minutę[2]. Celem obniżenia środka ciężkości kąt rozwarcia cylindrów wynosił 180°.
1975 edytuj
Model 312T, po intensywnych przedsezonowych testach w wykonaniu Niki Laudy, został po raz pierwszy użyty w trzeciej rundzie sezonu 1975. Debiut nie wypadł pomyślnie - ustawienia bolidu Claya Regazzoniego były niewłaściwe, natomiast silnik w samochodzie Laudy cierpiał na brak mocy (jak się okazało podczas późniejszych testów tego silnika, przyczyną był problem techniczny)[3]. Pierwsze zwycięstwo w nowym samochodzie odniósł Niki Lauda podczas Grand Prix Monako. Łącznie bolid wygrał w sześciu spośród dwunastu wyścigów, w których wziął udział, dzięki czemu Ferrari zdobyło oba tytuły mistrzowskie - dla Laudy w kategorii kierowców, oraz po raz pierwszy od 1964 roku w kategorii konstruktorów.
1976 edytuj
W sezonie 1976 312T wziął udział w trzech pierwszych Grand Prix, z których wszystkie ukończył na pierwszym miejscu (w dwóch pierwszych zwyciężył Niki Lauda, natomiast trzecie wygrał Clay Regazzoni). Do tego momentu zbudowanych zostało pięć egzemplarzy tego modelu o numerach nadwozia 018, 021, 022, 023 oraz 024[4]. W kolejnym wyścigu bolid został zastąpiony przez model 312T2. Główne modyfikacje były związane ze zmianami w regulaminie, który zakazywał montowania wysokich wlotów powietrza do silnika za głową kierowcy. Aby nowy samochód spełniał wymogi, wloty zostały umiejscowione po bokach kokpitu kierowcy. Ponadto, zmienione zostały wymiary podwozia - rozstaw osi zwiększono o 42 mm, natomiast rozstaw kół zmniejszył się o 105 mm w przypadku przedniej osi oraz o 100 mm na osi tylnej[5]. Niki Lauda w bolidzie 312T2 odniósł trzy zwycięstwa i z bezpieczną przewagą prowadził w klasyfikacji generalnej mistrzostw, kiedy podczas Grand Prix Niemiec na torze Nürburgring omal nie stracił życia w poważnym wypadku[6] spowodowanym awarią tylnego zawieszenia. Po sześciu tygodniach i opuszczeniu dwóch eliminacji powrócił do ścigania. Tytuł mistrza świata Lauda przegrał z Jamesem Huntem różnicą zaledwie jednego punktu, jednak wysoka konkurencyjność 312T2 pomogła zespołowi zdobyć kolejny tytuł mistrzowski wśród konstruktorów.
1977 edytuj
Ferrari 312T2B w sezonie 1977 nie było już tak wyróżniającym się na tle konkurentów bolidem, jak w poprzednich latach, jednak jego niezawodność nadrabiała braki w szybkości. Niki Lauda stanął na podium w dziesięciu spośród czternastu wyścigów, w których wystąpił (trzykrotnie na najwyższym jego stopniu) i zdobył swój drugi tytuł mistrza świata. Na dwa wyścigi przed końcem sezonu opuścił Ferrari - został zastąpiony przez Gilles'a Villeneuve'a. Łącznie bolidy T2B ukończyły na podium czternaście z siedemnastu rund sezonu 1977, dzięki czemu zespół zdobył trzeci z rzędu tytuł mistrzowski w kategorii konstruktorów.
W trakcie dwuletniej eksploatacji bolidu 312T2 Ferrari stale usprawniało jego konstrukcję - kilkakrotnie zmieniane były projekty przednich i tylnych skrzydeł (niektóre specjalnie przygotowane na określone tory wyścigowe), ponadto modyfikacjom poddawane były zawieszenie i tylna część nadwozia.
W 1977 roku zespół Ferrari skonstruował również prototypową, sześciokołową wersję bolidu o oznaczeniu 312T6. Projekt był wzorowany na modelu P34, którego zespół Tyrrell używał w tym sezonie, jednak w odróżnieniu od niego nie miał czterech niewielkich kół przednich, lecz posiadał dwie pary tylnych kół standardowej wielkości. 312T6 nigdy nie został użyty w wyścigu[7].
1978 edytuj
W bolidzie 312T3 na sezon 1978 w znacznym stopniu zmodyfikowane zostało zawieszenie - konieczne stało się przystosowanie jego konstrukcji do nowego rodzaju ogumienia dostarczanego przez firmę Michelin, z którą Ferrari rozpoczęło współpracę od tego sezonu. Moc silnika została zwiększona do około 515 KM, przeprojektowane zostało również poszycie zewnętrzne. Carlos Reutemann za kierownicą 312T3 zwyciężył trzykrotnie (czwarte zwycięstwo w tym sezonie zdobył jeszcze w ubiegłorocznym T2, którego zespół używał podczas dwóch pierwszych Grand Prix). Villeneuve wciąż nie mógł przyzwyczaić się do neutralnej charakterystyki prowadzenia bolidu, przez co odniósł tylko jedno zwycięstwo (w finałowej rundzie w Kanadzie). Zespół nie zdołał zdobyć w tym roku tytułu mistrzowskiego w żadnej z kategorii, głównie za sprawą dominacji zespołu Lotus i ich nowatorskiego bolidu Lotus 79 wykorzystującego tzw. efekt przyziemienia.
1979 edytuj
W 1979 roku bolid przeszedł znaczne modyfikacje pod względem aerodynamiki. Aby liczyć się w walce o mistrzostwo, konieczne stało się podążanie śladem Lotusa i wprowadzenie efektu przyziemienia. Konstrukcja 312T4, oparta na poprzednich wersjach bolidu, których założenia projektowe nie uwzględniały tego typu innowacji, nie pozwalała na ukształtowanie podwozia (głównie za sprawą szerokiego silnika) w taki sposób, by optymalnie wykorzystać efekt przyziemienia. T4 okazał się jednak na tyle udanym bolidem, iż Gilles Villeneuve i Jody Scheckter w dwóch pierwszych Grand Prix, w których go używali, zdobyli tzw. "podwójne zwycięstwo" (pierwsze i drugie miejsce w wyścigu zajęte przez obu kierowców zespołu). W dalszej części sezonu zwyciężyli jeszcze w czterech wyścigach (łącznie każdy z kierowców zwyciężał trzykrotnie), a Scheckter zdobył swój pierwszy i jedyny tytuł mistrza świata Formuły 1. Villeneuve ze stratą czterech punktów zajął drugie miejsce w klasyfikacji, a zespół po raz czwarty w przeciągu pięciu lat wywalczył tytuł mistrza konstruktorów.
1980 edytuj
312T5, znacznie zmodyfikowana wersja bolidu na sezon 1980 okazała się samochodem zawodnym i niewystarczająco szybkim w porównaniu do konkurencji. Konstrukcja z szerokim silnikiem o kącie rozwarcia cylindrów wynoszącym 180° nie pasowała do założeń aerodynamicznych. Zespół po raz pierwszy od 1973 roku nie wygrał ani jednego wyścigu, a sezon zakończył na 10. miejscu z dorobkiem zaledwie ośmiu punktów[8]. Jody Scheckter nie zdołał zakwalifikować się do Grand Prix Kanady i po zajęciu 19. miejsca w klasyfikacji generalnej wycofał się z Formuły 1.
312T8 edytuj
W wydaniu tygodnika Autosport z 13 listopada 1975 zostało zamieszczone zdjęcie modelu 312T8. Był to ośmiokołowy model, testowany rzekomo we Włoszech przez Claya Regazzoniego. Pojazd posiadał po cztery koła z przodu (jak w Tyrrellu P34) oraz z tyłu, na dwóch osiach (jak w Marchu 2-4-0). Zdjęcie ukazało się wraz z diagramami ilustrującymi działanie samochodu[9].
Nikt jednakże nie był w stanie potwierdzić, że widział ten model. Kilka lat później Ferrari wyjaśniło, że zdjęcie było fotomontażem i miało sprowokować ludzi do myślenia, jak mogą wyglądać samochody Formuły 1 w przyszłości, a model 312T8 nigdy nie istniał[9].
Przypisy edytuj
- ↑ 312T. Ferrari.com. [dostęp 2009-08-09]. (ang.).
- ↑ Ferrari 312T. F1technical.net. [dostęp 2009-01-03]. (ang.).
- ↑ Alan Henry: Ferrari - The Grand Prix Cars. Wyd. drugie. Hazleton, 1989, s. 229-230. ISBN 0-905138-61-9. (ang.).
- ↑ Alan Henry: Ferrari - The Grand Prix Cars. Wyd. drugie. Hazleton, 1989, s. 349-350. ISBN 0-905138-61-9. (ang.).
- ↑ 312T2. Ferrari.com. [dostęp 2009-08-09]. (ang.).
- ↑ Drivers: Niki Lauda. Grandprix.com. [dostęp 2009-01-03]. (ang.).
- ↑ Keith Collantine: Banned! Six-wheelers. F1 Fanatic, 2007-03-01. [dostęp 2009-01-03]. (ang.).
- ↑ Results: 1980. Oficjalna strona Formuły 1. [dostęp 2009-01-03]. (ang.).
- ↑ a b Ferrari 312T8 'eightwheeler'. [dostęp 2015-12-28]. [zarchiwizowane z tego adresu (2010-08-19)]. (ang.).
Bibliografia edytuj
- David Tremayne, Mark Hughes: The concise encyclopedia of Formula One. Parragon, 1998. ISBN 1-40544-287-5. (ang.).
- Bradley Lord. Najwspanialsze Ferrari w Formule 1. „F1 Racing”. 50, s. 52, wrzesień 2008. ISSN 1732-7032.
- Ferrari 312T. [dostęp 2009-08-09].
Linki zewnętrzne edytuj
- F1technical.net: 312T • 312T2 • 312T3 • 312T4 • 312T5 (ang.)
- Podstrona bolidu na oficjalnej stronie zespołu. formula1.ferrari.com. [dostęp 2017-06-16]. (ang. • wł.).
- Podstrona bolidu w wersji 312 T2 na oficjalnej stronie zespołu. formula1.ferrari.com. [dostęp 2017-06-16]. (ang. • wł.).
- Podstrona bolidu w wersji 312 T3 na oficjalnej stronie zespołu. formula1.ferrari.com. [dostęp 2017-06-16]. (ang. • wł.).
- Podstrona bolidu w wersji 312 T4 na oficjalnej stronie zespołu. formula1.ferrari.com. [dostęp 2017-06-16]. (ang. • wł.).