Fizyka medyczna
Fizyka medyczna – dział fizyki wykorzystujący pojęcia, teorie i metody fizyczne w zastosowaniach medycznych (profilaktyka, diagnostyka, terapia, rehabilitacja).
Historia rozwoju fizyki medycznej[1] edytuj
- Za ojca fizyki medycznej uważa się Hermanna von Helmholtza, który zajmował się zarówno fizyką (był profesorem na Uniwersytecie Berlińskim), jak i medycyną (profesor na Uniwersytecie w Heidelbergu). Historia nauki zna wiele innych przypadków wybitnych ludzi zajmujących się zagadnieniami z pogranicza fizyki i medycyny m.in.: Mikołaj Kopernik, Galileusz. Po raz pierwszy termin fizyka medyczna wprowadził prawdopodobnie Neil Arnott w XIX wieku, ale właściwy rozwój tej dyscypliny rozpoczął się wraz z odkryciem przez W. Röntgena promieniowania X i promieniotwórczych pierwiastków przez małżeństwo Curie.
- Pierwszą polską uczelnią kształcącą fizyków medycznych była Politechnika Warszawska, gdzie w 1946 roku prof. Cezary Pawłowski zorganizował studia w tym kierunku na Wydziale Elektrycznym.
- Obecnie w Polsce fizyka medyczna jest tzw. kierunkiem zamawianym[2].
- Od 2013 roku 7 listopada, czyli w dniu urodzin Marii Skłodowskiej-Curie z inicjatywy Międzynarodowej Organizacji Fizyki Medycznej obchodzony jest Międzynarodowy Dzień Fizyki Medycznej[3].
Działy fizyki medycznej edytuj
Radiodiagnostyka edytuj
Pod tym pojęciem rozumiemy wszelkie nieinwazyjne metody obrazowania mające na celu wykrycie ognisk chorobowych (m.in. nowotwory, złamania itp.). Główne metody obrazowania to:
- Rentgenodiagnostyka wykorzystująca promieniowanie X (m.in. tomografia komputerowa, mammografia),
- USG,
- EEG i MEG,
- Diagnostyka radioizotopowa (m.in. PET),
- Termografia,
- rezonans magnetyczny (MRI).
Radioterapia edytuj
Jest to jedna z trzech podstawowych metod leczenia nowotworów wykorzystująca promieniowanie jonizujące (pozostałe to chemioterapia i hormonoterapia). Może być stosowana jako samodzielna metoda leczenia, bądź jako jedna z części tzw. leczenia skojarzonego.
Medycyna nuklearna edytuj
Elektrofizjologia edytuj
Ważną częścią ich działalności są wszelkie prace mające za zadanie zrozumienie działania ludzkiego mózgu.
Fizykoterapia edytuj
Jedna z form fizjoterapii i część medycyny fizykalnej, w której na organizm oddziałuje się rozmaitymi bodźcami fizycznymi, pobieranymi z natury (Słońce, borowina) lub wytwarzanymi specjalnymi urządzeniami (krioterapia, prądy różnego rodzaju).
Zakres zainteresowań fizyki medycznej edytuj
Oprócz wyżej wymienionych działów osoby zajmujące się fizyką medyczną odpowiadają m.in. za kontrolę jakości, czy dozymetrię i ochronę radiologiczną.
Zobacz też edytuj
Przypisy edytuj
- ↑ Fizyka medyczna. redaktorzy tomu: Grzegorz Pawlicki, Tadeusz Pałko, Natalia Golnik, Barbara Gwiazdowska, Leszek Królicki. Warszawa: Akademicka Oficyna Wydawnicza EXIT, 2002. ISBN 83-87674-37-0.
- ↑ Co studiować, by dostać tysiąc zł miesięcznie. [dostęp 2010-05-24]. [zarchiwizowane z tego adresu (2010-05-25)]. (pol.).
- ↑ International Day of Medical Physics – informacja na stronie IOMP. www.iomp.org. [dostęp 2015-11-05].
Linki zewnętrzne edytuj
- „Fizyka medyczna – fizyka w praktyce medycznej”
- XXXV Zjazd Fizyków Polskich, Białystok, 20–23 września 1999
Nagrania na YouTube [dostęp 2023-11-30]:
- Paweł Moskal, Bliżej Nauki: Diagnozowanie nowotworów za pomocą antymaterii, kanał FAIS UJ na YouTube, 12 czerwca 2017.
- Karolina Głowacka i Bożena Jasińska, Fizyka w medycynie – co się tak naprawdę dzieje w rezonansie?, kanał „Radio Naukowe”, 3 sierpnia 2023.