Fryderyk Franciszek IV

Fryderyk Franciszek IV (ur. 9 kwietnia 1882 w Palermo, zm. 17 listopada 1945 we Flensburgu) – ostatni wielki książę Meklemburgii. Był synem wielkiego księcia Fryderyka Franciszka III i jego żony Anastazji Michajłowny.

Fryderyk Franciszek IV
Ilustracja
ilustracja herbu
Wielki Książę Meklemburgii i Schwerinu
Okres

od 10 kwietnia 1897
do 11 listopada 1918

Poprzednik

Fryderyk Franciszek III

Następca

Republika Weimarska

Wielki Książę Meklemburgii i Strelitz
Okres

od 24 lutego 1918
do 11 listopada 1918

Poprzednik

Adolf Fryderyk VI

Następca

Republika Weimarska

Wielki Książę Meklemburgii
Okres

od 24 lutego 1918
do 11 listopada 1918

Poprzednik

nowy tytuł

Następca

Republika Weimarska

Pretendent do tronu Meklemburgii
Okres

od 11 listopada 1918
do 17 listopada 1945

Poprzednik

nowy tytuł

Następca

Christian Ludwig(inne języki)

Dane biograficzne
Dynastia

Dynastia meklemburska

Data i miejsce urodzenia

9 kwietnia 1882
Palermo

Data i miejsce śmierci

17 listopada 1945
Flensburg

Ojciec

Fryderyk Franciszek III

Matka

Anastazja Michajłowna Romanowa

Żona

Aleksandra Hanowerska

Dzieci

Fryderyk Franciszek
Christian Ludwig
Olga
Thyra
Anastazja

Odznaczenia
Order Korony Wendyjskiej (Meklemburgia) Order Gryfa (Meklemburgia) Krzyż Zasługi Wojennej (Meklemburgia-Strelitz) Order Orła Czarnego (Prusy) Order Słonia (Dania) Order Korony Rucianej (Saksonia) Order św. Huberta (Bawaria) Order św. Andrzeja (Imperium Rosyjskie) Order Świętego Jana (Prusy) Krzyż Żelazny (1813) I Klasy Krzyż Żelazny (1813) II Klasy

Życiorys edytuj

Fryderyk Franciszek IV wstąpił na tron formalnie po tragicznej śmierci ojca, praktycznie zaś objął osobiście rządy w 1901. W latach 1897–1901 pozostawał pod opieką stryja, księcia Jana Albrechta. U progu panowania podjął próbę, ostatecznie nieudaną, reformy konstytucji. W czasie I wojny światowej nominalnie był generałem, choć w sumie nie dowodził żadną jednostką wojskową. Ograniczał się do odwiedzin swoich jednostek na froncie. Był krytyczny wobec polityki Rzeszy Niemieckiej i dawał wyraz przekonaniu, iż należy dążyć do zawarcia pokoju. Po śmierci wielkiego księcia Adolfa Fryderyka VI z Meklemburgii-Strelitz sprawował regencję nad jego posiadłościami do czasu wybuchu rewolucji listopadowej. Jak większość monarchów niemieckich abdykował jesienią 1918.

Po abdykacji rodzina wielkiego księcia została wywłaszczona. Fryderyk Franciszek IV początkowo przebywał w Danii. W latach 1919–1921 zamieszkiwał pałacyk myśliwski. Następnie przeniósł się do Ludwigslust. W 1945 roku uciekał przed nadciągającą Armią Czerwoną. Osiadł we Flensburgu. Poważnie chorował. Nie miał właściwej opieki medycznej ani pożywienia. Zmarł 17 listopada 1945. Był ostatnim wielkim księciem Mecklemburgii-Schwerinu.

Fryderyk Franciszek IV był człowiekiem łagodnego usposobienia, raczej stroniącym od ludzi. Kochał polowania, grę w tenisa, samochody i teatr. Jak pisze w swych wspomnieniach jego syn Chrystian Ludwik, Fryderyk Franciszek „...był dość wysokiego wzrostu. Był łysy i nosił krótko przycięte wąsy. Jego oczy były jasnoniebieskie.”[1]

Odznaczenia edytuj

Małżeństwo i rodzina edytuj

Fryderyk Franciszek IV ożenił się z Aleksandrą księżną Hanoweru i Cumberland. Uroczystość miała miejsce 7 czerwca 1904 w Gmunden. Ze związku tego urodziło się pięcioro dzieci:

∞ 1941 Karin von Schaper (1920–2012)[4]
∞ 1954 Barbara, księżniczka pruska (1920–1994)
  • Olga (1916–1997)
  • Thyra (1919–1981)
  • Anastazja (1922–1979)
∞ 1941 Friedrich Ferdinand ze Szlezwiku-Holsztyna-Sonderburg-Glücksburg (1913–1989)

W 1943 roku wielki książę przekazał prawo następstwa po sobie młodszemu synowi Chrystianowi Ludwikowi. Pominął tym samym prawa najstarszego syn Fryderyka Franciszka, który w 1941 roku zawarł nierówne stanem małżeństwo z Karin von Schaper.

Genealogia edytuj

Wielki Książę Fryderyk Franciszek IV z Meklemburgii-Schwerinu
Prapradziadkowie

Fryderyk Ludwik z Meklemburgii-Schwerinu(inne języki) (1778–1819)
∞ 1799
Wielka księżna
Helena Pawłowna Romanowa (1784–1803)

Król
Fryderyk Wilhelm III Pruski (1770–1840)
∞ 1793
Luiza Pruska (1776–1810)

Hrabia
Heinrich XLIV. Reuß zu Köstritz (1753–1832)
∞ 1783
Baronowa
Wilhelmine Friederike Marie Auguste Eleonore von Geuder gen. Rabensteiner
(1755–1790)

Hrabia
Henrich zu Stolberg-Wernigerode(inne języki) (1772–1854)
∞ 1799
Jenny von Schönburg-Waldenburg (1780–1809)

Car
Paweł I Romanow (1754–1801)
∞ 1776
Zofia Dorota Wirtemberska (1759–1828)

Król
Fryderyk Wilhelm III Pruski (1770–1840)
∞ 1793
Luiza Pruska (1776–1810)

Wielki Książę
Karol Fryderyk Badeński (1728–1811)
∞ 1787
Luiza Karolina von Hochberg(inne języki) (1768–1820)

Król
Gustaw IV Adolf (1778−1837)
∞ 1797
Fryderyka Dorota Badeńska (1781−1826)

Pradziadkowie

Wielki Książę
Paweł Fryderyk z Meklemburgii-Schwerinu (1800–1842)
∞ 1822
Aleksandra Pruska (1803–1892)

Hrabia Heinrich LXIII. Reuß zu Köstritz(inne języki) (1786–1841)
∞ 1819
Hrabina Eleonora zu Stolberg-Wernigerode (1801–1827)

Car Mikołaj I Romanow (1796–1855)
∞ 1817
Charlotta Pruska (1798–1860).

Wielki Książę Leopold Badeński (1790–1852)
∞ 1819
Zofia Wilhelmina von Holstein-Gottorp (1801–1865)

Dziadkowie

Wielki Książę Fryderyk Franciszek II (1823–1883)
∞ 1849
Augusta Reuss-Schleiz-Köstritz (1822–1862)

Wielki Książę Michał Mikołajewicz Romanow (1832–1909)
∞ 1857
Cecylia Badeńska (1839–1891)

Rodzice

Wielki Książę Fryderyk Franciszek III (1851–1897)
∞ 1879
Anastazja Michajłowna Romanowa (1860–1922)

Fryderyk Franciszek IV z Meklemburgii-Schwerinu (1882–1945)

Galeria edytuj

Patronat edytuj

Patronował 8 Moskiewskiemu Pułkowi Grenadierów

Przypisy edytuj

  1. Christian Ludwig von Mecklenburg: Erzählungen aus meinem Leben. Schwerin 1998, s. 18.
  2. a b c d e f g h The Titled Nobility of Europe. Burke’s Peerage, 1914, s. 89.
  3. Peter Ohm-Hieronymussen: Die Mecklenburg-Strelitzer Orden und Ehrenzeichen, Kopenhaga, 2000, s. 150 (niem.).
  4. 22 września 1967 Fryderyk Franciszek i Karin Schaper rozwiedli się, by ponownie pobrać się 27 kwietnia 1977 na zamku Glücksburg.

Bibliografia edytuj

  • Bernd Kasten: Der letzte Großherzog – Friedrich Franz IV. von Mecklenburg-Schwerin (1882–1945). In: Mecklenburgische Jahrbücher. Bd. 122 (2007). S. 253–285.
  • Bernd Kasten, Prinz Schnaps. Schwarze Schafe im mecklenburgischen Fürstenhaus, wyd. 1. Aufl, Rostock: Hinstorff, 2009, ISBN 3-356-01334-3, OCLC 535656143.
  • Christian Ludwig Herzog zu Mecklenburg: Erzählungen aus meinem Leben. Schwerin 1998. ISBN 3-910179-75-4.
  • Jürgen Borchert: Mecklenburgs Grossherzöge. 1815–1918. Demmler Verlag. Schwerin 1992. ISBN 3-910150-14-4. S. 98–108.
  • Stephan Sehlke: Pädagogen-Pastoren-Patrioten. Books on Demand. Norderstedt 2009. ISBN 978-3-8370-9497-8. S. 115.