Głosowanie
Głosowanie – metoda podejmowania decyzji w zgromadzeniu ludzkim w taki sposób, że każdy z uczestników tego zgromadzenia oddaje swój głos. Głosy są następnie obliczane i stanowią podstawę decyzji.
Współcześnie przy głosowaniu przyjmuje się, że jeśli chodzi o podjęcie decyzji, to możliwe jest oddanie jednego z trzech głosów – za, przeciw lub wstrzymującego się (ani tak, ani nie). Natomiast w przypadku wyboru osoby spośród przedstawionych kandydatów, każdy z głosujących popiera przynajmniej jednego kandydata i ten z nich, który otrzymał najwięcej głosów, zostaje wybrany.
Decyzja podjęta w wyniku głosowania może wymagać większości bezwzględnej, większości zwykłej lub większości kwalifikowanej.
Rodzaje głosowania edytuj
Głosowanie może mieć postać:
- jawną – kiedy znany jest sposób, w jaki głosuje każdy z uczestników (np. przez podniesienie ręki lub kolejne zabranie głosu na zgromadzeniu),
- tajną – kiedy to znana jest jedynie liczba głosów i wyniki, lecz nie jest możliwe ustalenie, kto głosował w jaki sposób (np. głosowanie za pomocą kart do głosowania).
Przy głosowaniu tajnym zasadnicze znaczenie ma liczenie głosów, ponieważ możliwe są wówczas różnego rodzaju manipulacje czy wręcz oszustwa (licznych przykładów dostarcza tu historia). W związku z tym liczenie głosów odbywa się zwykle w sposób komisyjny (komisja skrutacyjna), po sprawdzeniu quorum (przy pomocy komisji mandatowej), z udziałem przedstawicieli wszystkich zainteresowanych stron.
Głosowanie jest metodą prostą i szybką w niewielkich zgromadzeniach ludzkich, kiedy jednak chodzi o głosowanie mieszkańców całego kraju czy choćby całego miasta sprawa staje się dużo bardziej skomplikowana i mówimy wówczas, że przeprowadzane są:
- wybory – gdy idzie o wyłonienie osoby lub osób,
- referendum – gdy idzie o podjęcie decyzji w jakiejś sprawie.
Historia edytuj
Maszynę do liczenia głosów wynalazł w 1849 roku we Francji polski wynalazca Jan Józef Baranowski[1].
Zobacz też edytuj
Przypisy edytuj
- ↑ Jan Józef Baranowski: Nouveau système de voter au moyen d’un appareil dit: Scrutateur Mécanique, chez l’auteur. 1849. [dostęp 2014-01-20].
Linki zewnętrzne edytuj
Karol Życzkowski, Bliżej Nauki: Głosowanie i wybory (z punktu widzenia fizyka), kanał FAIS UJ na YouTube, 4 maja 2020 [dostęp 2023-11-30].
Artykuły na Stanford Encyclopedia of Philosophy (ang.) [dostęp 2018-01-28]:
- Eric Pacuit, Voting Methods, 3 sierpnia 2011. (Metody głosowania)
- Jason Brennan, The Ethics and Rationality of Voting, 28 lipca 2016. (Etyka i racjonalność głosowania)