Gabriel-François Coyer

Gabriel-François Coyer (ur. 18 listopada 1707 w Baume-les-Dames, zm. 18 lipca 1782 w Paryżu) – duchowny francuski, pisarz, członek zagraniczny Akademii Stanisława w Nancy od 1763 roku.

Gabriel-François Coyer

Data i miejsce urodzenia	18 listopada 1707 Baume-les-Dames
Data i miejsce śmierci	18 lipca 1782 Paryż
Wyznanie	katolicyzm
Kościół	rzymskokatolicki
Inkardynacja	jezuici

Życiorys

Pochodził z ubogiej rodziny, kształcił się u jezuitów, przyjął święcenia kapłańskie, w latach 1728-1736 był członkiem Towarzystwa Jezusowego. Od 1738 r. był nauczycielem księcia de Turenne.

Od 1748 r. publikował broszury i rozprawy w: Hadze, Londynie i Paryżu, dotyczące spraw społecznych i politycznych. Wskazywał w nich na konieczność walki z ubóstwem i zapewnienie przez państwo bezpieczeństwa materialnego dla swych obywateli. Postulował możliwość nadawania szlachectwa również kupcom. Przetłumaczył komentarze do angielskiego kodeksu karnego Williama Blackstona, co miało wpływ na francuskie prawodawstwo.

Podejmował również tematy historyczne. Jednym z jego najważniejszych dzieł była Historia Jana Sobieskiego, króla polskiego, wydana w 1761 r. w Paryżu. Pisał ją w oparciu o bardzo bogate źródła, zgromadzone przez Józefa Załuskiego, biskupa kijowskiego. W XVIII stuleciu była ona uważana za jedną z najcenniejszych pozycji dotyczących historii Polski schyłku XVII wieku. Dzieło to, przetłumaczone przez Wizytę Mrozowicką, starościankę stęgwilską, zostało wydane przez Teofila Glucksberga w 1852 r. w Wilnie.

Był członkiem Académie de Stanislas i Royal Society w Paryżu.

Twórczość

• La Magie démontrée, Paryż 1748.

• La Noblesse commerçante, Londyn 1756.

• L’histoire de Jean Sobieski, t. 1-3, Paryż 1761.

• Chinki, histoire cochinchinoise, qui peut servir à d’autres pays, Londyn 1768.

• Nouvelles observations sur l’Angleterre, Paryż 1779.

Bibliografia

• Christian Cheminade, L’Abbé Gabriel-François Coyer, 1707-1782: un philosophe républicain et réformateur au XVIII siècle, Bordeaux 1989.
• L. S. Gordon, Gabriel-François Coyer et son œuvre en Russie, [w:] Revue des études slaves, t. 42, nr 1, 1963, s. 67-82.
• Teofil Glucksberg, nota do wydawnictwa: „X. Coyer Historyja Jana Sobieskiego króla polskiego, przekład polski bezimiennego tłómacza, świeżo odszukany, kilku uwagami objaśnił i uzupełnił Władysław Syrokomla”, Wilno, 1852, tomów 2 in 8-vo.
• Karol Estreicher, Bibliografia Polska Stulecie XIX, I wydanie, t. I, Kraków 1870, s. 223.
• Zakład Narodowy im. Ossolińskich we Wrocławiu, rękopis: Historya króla Jana Sobieskiego przez JM pannę Wizytę Mrozowicką tłumaczone, identyfikator zasobu: oai:www.dbc.wroc.pl:11183, sygnatura oryginału: 1373/I.

Linki zewnętrzne

• Gabriel-François Coyer – dzieła w bibliotece Polona