Gadożer brunatny

Gadożer brunatny
	Circaetus cinereus
	Vieillot, 1818
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	ptaki
Podgromada	Neornithes
Infragromada	ptaki neognatyczne
Rząd	szponiaste
Rodzina	jastrzębiowate
Podrodzina	jastrzębie
Plemię	Circaetini
Rodzaj	Circaetus
Gatunek	gadożer brunatny
	Kategoria zagrożenia (CKGZ)
	; najmniejszej troski
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons

Gadożer brunatny^[3] (Circaetus cinereus) – gatunek dużego ptaka drapieżnego z rodziny jastrzębiowatych (Accipitridae). Występuje w Afryce Subsaharyjskiej – od Senegalu i Gambii na wschód po północną Etiopię i na południe po RPA^[4]^[5]. Nie wyróżnia się podgatunków^[4]^[5].

Morfologia: Jego upierzenie jest w przeważającej części brązowe. Sterówki są cętkowane na biało, a wewnętrzna strona skrzydeł ma odcień szary. Nogi i woskówka są jasnoszare, oczy żółte, a dziób czarny. Młode gadożery brunatne są podobne do ptaków dorosłych. Czasem są nieco jaśniejsze, a ich pióra u dołu mają odcień biały. Osobniki tego gatunku osiągają długość 68–75 cm, a rozpiętość ich skrzydeł wynosi ok. 164 cm. Masa ich ciał waha się pomiędzy 1,5 a 2,5 kg.

Ekologia i zachowanie: Żyją w lasach, pomiędzy równoleżnikami 18°N a 29°S, głównie na wysokościach od 0 do 2500 m n.p.m. Gadożery brunatne żywią się niewielkimi ssakami, mniejszymi ptakami, jaszczurkami i wężami.

Okres godowy trwa przez cały rok. Gniazda gadożerów usytuowane są na wysokości 3,5–12 m. Mają one 60–70 cm szerokości i 15–30 cm głębokości. Gadożery brunatne często korzystają również z gniazd innych ptaków. Samice składają jedno jajo. Okres inkubacji trwa od 48 do 53 dni. Pióra wykształcają się u młodych po 96–113 dniach od urodzenia. Przez cały ten okres, jak i dwa tygodnie po jego zakończeniu, są one całkowicie uzależnione od rodziców.

Status: Międzynarodowa Unia Ochrony Przyrody (IUCN) uznaje gadożera brunatnego za gatunek najmniejszej troski (LC – Least Concern) nieprzerwanie od 1988 roku. Trend liczebności populacji uznaje się za spadkowy^[2].

Przypisy edytuj

↑ Circaetus cinereus, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
↑ ^a ^b Circaetus cinereus, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
↑ Systematyka i nazwa polska za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Podrodzina: Accipitrinae Vigors, 1824 - jastrzębie (Wersja: 2019-03-24). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2020-08-13].
↑ ^a ^b Brown Snake-eagle (Circaetus cinereus). IBC: The Internet Bird Collection. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-17)]. (ang.).
↑ ^a ^b F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): Hoatzin, New World vultures, Secretarybird, raptors. IOC World Bird List (v10.2). [dostęp 2020-08-13]. (ang.).

Bibliografia edytuj

Circaetus cinereus w bazie The Eagle Directory. [dostęp 2014-07-29]. (ang.).
James Ferguson-Lees, David A. Christie: Raptors of the World. Christopher Helm, 2001. ISBN 0-7136-8026-1.

Linki zewnętrzne edytuj

Zdjęcia i nagrania audiowizualne. [w:] eBird [on-line]. Cornell Lab of Ornithology. (ang.).

[itis-1] Circaetus cinereus, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).

[iucn-2] Circaetus cinereus, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).

[mk-3] Systematyka i nazwa polska za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Podrodzina: Accipitrinae Vigors, 1824 - jastrzębie (Wersja: 2019-03-24). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2020-08-13].

[ibc-4] Brown Snake-eagle (Circaetus cinereus). IBC: The Internet Bird Collection. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-17)]. (ang.).

[ioc-5] F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): Hoatzin, New World vultures, Secretarybird, raptors. IOC World Bird List (v10.2). [dostęp 2020-08-13]. (ang.).

[3]

[4]

[5]

[1]

[2]