Gardzielcokształtne
Gardzielcokształtne[2], sakkofaryngokształtne[3] (Saccopharyngiformes) – rząd drapieżnych, morskich ryb promieniopłetwych (Actinopterygii), o bardzo nietypowej budowie, blisko spokrewnionych z węgorzokształtnymi. Wyniki analiz morfologicznych i molekularnych sugerują zaliczenie gardzielcokształtnych w randze podrzędu Saccopharyngoidei do węgorzokształtnych[4][5][6].
| Saccopharyngiformes[1] | |
| Okres istnienia: kreda–dziś | |
 Saccopharynx flagellum | |
| Systematyka | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Typ | |
| Podtyp | |
| Gromada | |
| Podgromada | |
| Infragromada | |
| Nadrząd | |
| Rząd |
gardzielcokształtne |
Występowanie edytuj
Szeroko rozprzestrzeniona grupa ryb głębinowych spotykanych na głębokościach od 500 do 7000 m p.p.m.
W zapisie kopalnym znane są skamieniałości z kredy Libanu[3].
Cechy charakterystyczne rzędu edytuj
Ciało wydłużone, zwężające się ku ogonowi, zakończone długim biczem, o długości od kilku centymetrów (Monognathidae) do 2 metrów (Saccopharyngidae). Skóra bez łusek. Bardzo szeroka gardziel powstała w wyniku wydłużenia kości gnykowo-żuchwowych i kwadratowej. Brak płetw brzusznych, płetwa ogonowa zredukowana lub nie występuje. Wzdłuż płetwy grzbietowej występują narządy świetlne. Rozciągliwy żołądek. Wyraźna linia boczna. Brak pokryw skrzelowych, żeber i pęcherza pławnego. Larwa typu leptocephalus. Gardzielcokształtne żywią się rybami i dużymi skorupiakami.
Systematyka edytuj
Do gardzielcokształtnych są zaliczane rodziny[7][8]:
- Cyematidae
- Eurypharyngidae – połykaczowate[2] (jedynym przedstawicielem jest połykacz)
- Monognathidae
- Saccopharyngidae – gardzielcowate[2]
Zobacz też edytuj
Przypisy edytuj
- ↑ Saccopharyngiformes, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
- ↑ a b c Ryby. Warszawa: Wiedza Powszechna, 1976, seria: Mały słownik zoologiczny.
- ↑ a b Ryby kopalne. red. Michał Ginter. Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, 2012, s. 346. ISBN 978-83-235-0973-8.
- ↑ Edward O. Wiley, G. David Johnson: A teleost classification based on monophyletic groups. W: Joseph S. Nelson, Hans-Peter Schultze, Mark V. H. Wilson (red.): Origin and Phylogenetic Interrelationships of Teleosts. Monachium: Verlag Dr. Friedrich Pfeil, 2010, s. 123-182. ISBN 978-3-89937-107-9.
- ↑ K.L. Tang, C. Fielitz. Phylogeny of moray eels (Anguilliformes: Muraenidae), with a revised classification of true eels (Teleostei: Elopomorpha: Anguilliformes). „Mitochondrial DNA”. 24 (1), s. 55–66, 2013. DOI: 10.3109/19401736.2012.710226. (ang.).
- ↑ J. S. Nelson, T. C. Grande, M. V. H. Wilson: Fishes of the World. Wyd. 5. John Wiley & Sons, 2016. ISBN 978-1-118-34233-6. (ang.).
- ↑ Joseph S. Nelson: Fishes of the World. John Wiley & Sons, 2006. ISBN 0-471-25031-7.
- ↑ Ron Fricke, William Neil Eschmeyer, Jon David Fong, SPECIES BY FAMILY/SUBFAMILY, [w:] Eschmeyer's Catalog of Fishes, California Academy of Sciences, 4 stycznia 2013 [dostęp 2013-02-06] (ang.).
Bibliografia edytuj
- Kent E. Carpenter: Living Marine Resources of the Western Central Pacific (The), Volume 3. Batoid fishes, chimaeras and bony fishes part 1 (Elopidae to Linophrynidae). Rzym: Food and Agriculture Organization of the United Nations, 1999. ISBN 92-5-104302-7.
- Joseph S. Nelson: Fishes of the World. John Wiley & Sons, 2006. ISBN 0-471-25031-7.