Gilbert Stuart

Gilbert Charles Stuart
	; Autoportret
Data i miejsce urodzenia	3 grudnia 1755 ; Newport
Data i miejsce śmierci	9 lipca 1828 ; Boston
Narodowość	amerykańska
Dziedzina sztuki	malarstwo; rysunek
Epoka	portrecista
	Ważne dzieła
	Jerzy Waszyngton
	Multimedia w Wikimedia Commons

Gilbert Charles Stuart (ur. 3 grudnia 1755 w Newport, RI, zm. 9 lipca 1828 w Bostonie) – amerykański malarz-portrecista, któremu sławę przyniósł niedokończony portret Jerzego Waszyngtona, jeden z najbardziej znanych w USA portretów.

Życiorys edytuj

Zaczął malować gdy miał 13 lat. Jego pierwsze prace to proste, oszczędnie malowane portrety. Gdy miał 20 lat wybrał się do Anglii, gdzie od roku 1777 pobierał nauki w studiu malarskim Benjamina Westa. W 1782 r. wystawił w Akademii Królewskiej w Londynie kilka swoich prac, które zostały entuzjastycznie przyjęte przez krytyków, co skłoniło Stuarta do otwarcia własnego studia. Przez następne 5 lat bogaci Anglicy i Szkoci zamawiali u niego swe portrety.

W roku 1787 żyjący ponad stan Stuart musiał – uciekając przed wierzycielami – opuścić Anglię. Schronił się w Dublinie, w Irlandii^[1].

Na początku 1793 roku, z myślą namalowania portretu ówczesnego prezydenta Stanów Zjednoczonych, Jerzego Waszyngtona, powrócił do Stanów Zjednoczonych. Pierwotnie otworzył pracownię malarską w Nowym Jorku, aby w 1794 roku przeprowadzić się do Filadelfii, siedziby rządu federalnego^[2].

Miniaturowy portret Gilberta Stuarta autorstwa Sarah Goodridge. Oprawiony w bransoletę z włosów, akwarela na kości słoniowej, Smithsonian American Art Museum and the Renwick Gallery

Jego uczennicą była miniaturzystka Sarah Goodridge, która w 1825 roku namalowała jego portret^[3]. Realistyczna i wnikliwa miniatura z jego podobizną była krytykowana przez innych jako niepochlebna, ale wysoce ceniona przez samego Stuarta. Malarz oprawił ją w bransoletę splecioną z pukli włosów własnych i swej żony, a następnie podarował swojej matce w lipcu 1827 roku^[4]. Goodridge namalowała dodatkowe kopie tej miniatury, zaś Asher Brown Durand wykonał na jej podstawie rycinę^[3].

Portret Waszyngtona edytuj

Osobny artykuł: Jerzy Waszyngton (obraz Gilberta Stuarta).

Postanowił zarobić pieniądze, malując portret Jerzego Waszyngtona, który pozował mu trzykrotnie w latach 1794–1796. Portret zwany „Vaughan” przedstawia popiersie Waszyngtona, „Lansdowne” przedstawia naturalnej wielkości męża stanu, zaś „Atheneum” to owalny, nieukończony zarys głowy. Artysta sprzedał wiele kopii tych portretów, które sporządzał wraz z córką i uczniami^[1].

W roku 1805 przeniósł się do Bostonu, gdzie dał się poznać jako człowiek czarujący, szybko i sprawnie pracujący portrecista oraz jako mistrz chętnie udzielający porad młodym artystom.

Obrazy edytuj

Łyżwiarz – 1782, National Gallery of Art Waszyngton
Jerzy Waszyngton – 1796, Museum of Fine Arts, Boston

Przypisy edytuj

↑ ^a ^b Early American Paintings.
↑ H. Rachlin, Skandale, wandale i niezwykłe opowieści o wielkich dziełach sztuki s. 117.
↑ ^a ^b Carol Kort, Liz Sonneborn: A to Z of American Women in the Visual Arts. New York: Facts on File, Inc, 2002, s. 80–81. ISBN 978-1-4381-0791-2.
↑ Gilbert Stuart. Smithsonian American Art Museum. [dostęp 2021-02-27]. (ang.).

Bibliografia edytuj

HarveyH. Rachlin HarveyH., Skandale, wandale i niezwykłe opowieści o wielkich dziełach sztuki, EwaE. Pankiewicz (tłum.), Poznań: Rebis, 2010, ISBN 978-83-7510-512-4, OCLC 750742674 .

[worcesterart.org-1] Early American Paintings.

[H_Rachlin_Skandale_wandale-2] H. Rachlin, Skandale, wandale i niezwykłe opowieści o wielkich dziełach sztuki s. 117.

[Kort-3] Carol Kort, Liz Sonneborn: A to Z of American Women in the Visual Arts. New York: Facts on File, Inc, 2002, s. 80–81. ISBN 978-1-4381-0791-2.

[SAAM-4] Gilbert Stuart. Smithsonian American Art Museum. [dostęp 2021-02-27]. (ang.).

[1]

[2]

[3]

[4]