Gniazdo (film 1974)

film

Gniazdo − polski, historyczny film fabularny z 1974 roku, wyreżyserowany przez Jana Rybkowskiego.

Gniazdo
Gatunek

historyczny

Data premiery

17 lipca 1974,
Szczecin

Kraj produkcji

Polska

Język

polski

Czas trwania

94 min

Reżyseria

Jan Rybkowski

Scenariusz

Aleksander Ścibor-Rylski

Główne role

Wojciech Pszoniak
Wanda Neumann
Marek Bargiełowski

Muzyka

Jerzy Maksymiuk

Zdjęcia

Marek Nowicki

Scenografia

Wojciech Krysztofiak

Kostiumy

Magdalena Tesławska

Montaż

Wiesława Otocka

Produkcja

Studio Filmowe Kadr

Realizacja edytuj

Film kręcono w unikalnej scenerii, w pobliżu pozostałości wczesnośredniowiecznego grodu pruskiego znajdującego się na Wielkiej Żuławie, leżącej w granicach administracyjnych Iławy, w wąwozach w okolicach wsi Słupia Nadbrzeżna i nad brzegiem Bałtyku.

Na potrzeby scenariusza wybudowano na wyspie gród drewniany wraz z podgrodziem oraz mostem prowadzącym na wyspę. Budowle te zostały rozebrane kilka lat po realizacji Gniazda i istnieją dziś już tylko w filmie.

Konsultantami podczas pracy nad obrazem byli dwaj wybitni naukowcy polscy: mediewista prof. Aleksander Gieysztor oraz historyk wojskowości prof. Andrzej Nadolski.

W czasie kręcenia filmu 5 października 1973 miał miejsce tragiczny wypadek, w którym zginął znany aktor Mieczysław Stoor. Przebywając na planie w swoim lokum, uległ zaczadzeniu podczas snu. Nakręcone z jego udziałem sceny nie weszły w skład filmu, rolę przejął inny aktor.

Opis fabuły edytuj

Osią akcji filmu jest rok 972 − od tej daty następują liczne retrospekcje. Nocą przed mającą nazajutrz nastąpić bitwą pod Cedynią książę Mieszko I wspomina drogę do zdobycia władzy i panowanie naznaczone wysiłkiem w budowaniu zrębów państwa polskiego.

Film kończy się scenami bitwy, w której wojska dowodzone przez Mieszka pokonują siły margrabiego Hodona.

Gniazdo jest filmem o Mieszku I, w dziejach księcia Polan odbija się jednak kluczowy moment historyczny − kształtowanie się państwa z plemienia ukrytego wśród niedostępnych moczarów i bagien oraz jego wejście na arenę międzynarodową. Otwarcie na Zachód zostało przedstawione jako historyczna konieczność. W przyjęciu chrześcijaństwa i walce z pogaństwem widzi filmowy Mieszko jedyny sposób na uniknięcie podboju przez Niemców, na przetrwanie i budowanie potęgi. "Obrócę kraj w drugą stronę, jak obraca się wóz na drodze" − mówi młody władca, obejmując rządy po śmierci ojca Ziemomysła.

Film ukazuje Mieszka jako człowieka światłego, myślącego perspektywicznie i zdecydowanego w działaniu, choć także bezwzględnego w walce o władzę. Książę jest ambitny, planuje rozszerzenie swej "dziedziny" i wielokrotnie powiększa terytorium władania. Nie cofa się przed sprzeniewierzeniem poglądom i decyzjom konserwatywnego ojca ani przed skonfliktowaniem z opozycją na dworze. Umiejętnie porusza się w świecie ówczesnej polityki międzynarodowej, zjednując sobie przychylność cesarza Ottona I (w imię nowej wiary wspólnie zwalczają słowiańskie plemię Wieletów), a poprzez małżeństwo z Dobrawą zyskuje sojusznika w jej ojcu, księciu czeskim Bolesławie Okrutnym.

W scenie finałowej Mieszko I daruje życie i wolność pokonanemu Hodonowi, by ten wrócił w swe strony i zaświadczał o zwycięstwie oraz potędze Polan.

Obsada edytuj

Zobacz też edytuj

Bibliografia edytuj

Linki zewnętrzne edytuj