Grubosz jajowaty

Grubosz jajowaty
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	rośliny
Podkrólestwo	rośliny zielone
Nadgromada	rośliny telomowe
Gromada	rośliny naczyniowe
Podgromada	rośliny nasienne
Nadklasa	okrytonasienne
Klasa	Magnoliopsida
Nadrząd	Saxifraganae
Rząd	skalnicowce
Rodzina	gruboszowate
Rodzaj	grubosz
Gatunek	grubosz jajowaty
	Nazwa systematyczna
	Crassula ovata (P. Mill.) Druce; Rep. Bot. Soc. Exch. Club Brit. Isles 4:617. 1917
Synonimy
	Crassula argentea; Crassula portulacaea;
	Crassula argentea; Crassula portulacaea;
	Multimedia w Wikimedia Commons

Grubosz jajowaty, grubosz owalny, grubosz srebrzysty, drzewko szczęścia, drzewko pieniężne (Crassula ovata (P. Mill.) Druce) – gatunek rośliny z rodziny gruboszowatych. Najpopularniejszy w uprawie przedstawiciel swego rodzaju. Pochodzi z Afryki Południowej.

Morfologia edytuj

Pokrój: W warunkach naturalnych bylina o wysokości do 4 m, w uprawie doniczkowej dorasta zwykle do 1 m. Rośnie wolno, ale stale. W ciągu roku może wydłużyć pędy o kilka centymetrów.
Liście: Liście mięsiste, magazynujące wodę, naprzeciwległe. Błyszczące, jajowate, żywozielone, czasem z czerwonym brzegiem lub spodem.
Kwiaty: Drobne, białe lub różowe, 5-krotne. Pojawiają się na końcach pędów tylko u okazów starszych u nas w okresie jesienno-zimowym. W uprawie tylko u okazów rosnących w dobrze oświetlonym miejscu.
Gatunek podobny: Grubosz jajowaty jest często w Polsce mylony z gruboszem drzewiastym, znacznie rzadziej spotykanym w uprawie. Grubosz drzewiasty ma podobny pokrój, różni się okrągławymi, a nie owalnymi liśćmi o srebrzysto-niebieskim kolorze, bez połysku.

Zmienność edytuj

W uprawie spotykane są kultywary o specyficznych kształtach lub barwach liści. Do najczęściej spotykanych należą odmiany 'Gollum' i 'Hobbit' o liściach cylindrycznych z wgłębieniami na końcach, rzadziej spotyka się odmiany o liściach barwnych, np. 'Tricolor'.

Zastosowania edytuj

Roślina ozdobna: Popularna roślina doniczkowa. Efektowna, a przy tym mało wymagająca. Idealna także dla wielbicieli dalekowschodniej sztuki skarlania drzew i krzewów. Już mała sadzonka ma wygląd bonsai.

Uprawa edytuj

Wymagania: Preferuje gleby piaszczysto-gliniaste. Dobrze znosi suche powietrze. Lubi światło, ale jeżeli jest ustawiony w ostrym, letnim słońcu, liście lekko żółkną i marszczą się. W takich wypadkach rośliny należy zacieniać. Dobrym stanowiskiem są dobrze oświetlone parapety okienne. Najlepiej rośnie w temperaturze 25-30 °C, znosi też dobrze temperatury o kilka stopni wyższe lub niższe. Korzystne dla rozwoju rośliny są oziębienia temperatur nocą o ok. 10 °C, co przypomina naturalne warunki panujące w Afryce. Zimą należy uważać, żeby roślina nie ucierpiała od mroźnego powietrza podczas wietrzenia mieszkania. Latem dobrze jest roślinę wynosić na balkon lub nawet zakopać z doniczką w ogrodzie. Zimą należy ją przenieść do chłodniejszego, jasnego pomieszczenia. Nie należy umieszczać blisko grzejników. Wymaga przepuszczalnego podłoża z dużą domieszką gruboziarnistego piasku wzbogaconego dodatkiem żyznej ziemi liściowej, bez dodatku torfu. W doniczce musi się znajdować gruba warstwa drenażu na dnie.
Pielęgnacja: Roślina wymaga obfitego podlewania, przy czym z kolejnym podlewaniem należy czekać do całkowitego wyschnięcia ziemi. Nadmierne podlewanie jest podstawową przyczyną niepowodzeń uprawowych. Wymaga nawożenia raz lub dwa razy w roku – wiosną i wczesnym latem. Pomiędzy tymi zabiegami możemy posypać powierzchnię ziemi w doniczce suchym krowieńcem, co da w efekcie zdrowe, ładnie ubarwione liście. Wymaga przesadzania tylko wtedy, gdy korzenie nie mieszczą się w doniczce. Zabieg można wykonać o dowolnej porze roku. Starsze egzemplarze pozostawia się w spokoju i nie przesadza w ogóle, tylko na wierzch ziemi wystarczy dosypać co jakiś czas trochę świeżego, żyznego podłoża.
Rozmnażanie: Rozmnaża się z sadzonek zielnych pobranych wiosną lub latem.

Liście
Kwiatostan
Kultywar o oryginalnym kształcie liści 'Hobbit'.
Kultywar o liściach barwnych 'Tricolor'.

Przypisy edytuj

↑ Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
↑ Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2009-07-11] (ang.).

Bibliografia edytuj

Jarosław Rak: Pielęgnowanie roślin pokojowych. ISBN 83-7073-089-2.
Wielka Encyklopedia Roślin. Brickell Christopher (red.). Warszawa: Muza S.A., 1993. ISBN 83-7079-157-3.

[ruggiero-1] Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).

[apweb-2] Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2009-07-11] (ang.).

[1]

[2]