Hieronim Kryszpin-Kirszensztein
Hieronim Krzysztof Kryszpin-Kirszensztein herbu Kryszpin (ur. 1622, zm. 1683) – podskarbi wielki litewski w latach 1663–1676, kuchmistrz wielki litewski w 1658 roku, marszałek kowieński w 1655 roku, ciwun pojurski w latach 1639–1666, dworzanin pokojowy Jego Królewskiej Mości[1].
 Kryszpin | |
| Rodzina |
Kirszenszteinowie herbu Kryszpin |
|---|---|
| Data urodzenia | |
| Data śmierci | |
| Ojciec | |
| Matka |
Anna Szemiot |
| Żona | |
| Dzieci |
Michał Antoni Kryszpin-Kirszensztein |
Rodzina edytuj
Syn Krzysztofa, dworzanina królewskiego i Anny z Szemiotów – córki Wacława Szemiota, podkomorzego żmudzkiego, kasztelana połockiego i smoleńskiego, i Elżbiety z Chodkiewiczów[2].
Ożenił się z Anną Młocką, córką rotmistrza i starosty orszańskiego Andrzeja Młockiego i Krystyny z ks. Massalskich. Wraz z żoną odbudował i uposażył kościół w Świsłoczy[2]. Z małżeństwa urodziło się 6 córek i 5 synów: Z nich do szczególnego znaczenia doszli: Andrzej Kazimierz (zm. 1704) wojewoda witebski, Jan Hieronim (1654-1708), biskup żmudzki, Marcin Michał (zm. 1700), kasztelan trocki. Natomiast z córek:
- Barbara poślubiła Aleksandra Wołłowicza, starostę plotelskiego, a następnie Stanisława Konopackiego (zm. 1709), kasztelana chełmińskiego (matka Ludwiki Konopackiej za Jakubem Zboińskim i Teofili Konopackiej za Ignacym Czapskim)[3];
- Apolonia poślubiła syna Krzysztofa Kieżgajło Zawiszy, starostę brasławskiego Jana Kieżgajło-Zawiszę (matka Anny Kieżgajło-Zawiszy I v. za Czerniewskim IIv. za Piotrem Stanisławem hr. Tarnowskim IIIv. za Krzysztofem Benedyktem Niemirowiczem-Szczyttem, kasztelanem smoleńskim)[4];
- Krystyna poślubiła Jana Denhoffa, kasztelana witebskiego[2];
- Elżbieta Iv. za Wojciechem Opackim, podkomorzym warszawskim, IIv. za Władysławem Łosiem, wojewodą malborskim (matka Konstancji Łoś – żony hetmana Feliksa Kazimierza Potockiego)[5][2].
Pełnione urzędy edytuj
Początkowo dworzanin królewski i ciwun pojurski 1648. Mianowany marszałkiem kowieńskim 1658 oraz kuchmistrzem wielkim litewskim. Urząd podskarbiego wielkiego litewskiego sprawował w latach (1663-1676). Zrezygnował z tego urzędu. Wierny poddany Króla Jana II Kazimierza Wazy. W czasie najazdu szwedzkiego więziony, a jego majątek został skonfiskowany.
W 1648 roku podpisał elekcję Jana II Kazimierza Wazy z Księstwa Żmudzkiego[6].
Był uczestnikiem antyszwedzkiej konfederacji powiatów: wiłkomierskiego, kowieńskiego i upickiego podczas pospolitego ruszenia w Kiejdanach 16 grudnia 1656 roku[8]. Poseł sejmiku rosienskiego na sejm 1659 roku[7]. Poseł Księstwa Żmudzkiego na sejm 1661 roku[9]. Na sejmie 1661 roku wyznaczony z Koła Poselskiego komisarzem do zapłaty wojsku Wielkiego Księstwa Litewskiego[10]. Na sejmie 1667 roku wyznaczony z Senatu komisarzem do zapłaty wojsku Wielkiego Księstwa Litewskiego[11]. Na sejmie abdykacyjnym 16 września 1668 roku podpisał akt potwierdzający abdykację Jana II Kazimierza Wazy[12]. Był członkiem konfederacji generalnej zawiązanej 5 listopada 1668 roku na sejmie konwokacyjnym[13]. Był elektorem Michała Korybuta Wiśniowieckiego w 1669 roku z Księstwa Żmudzkiego[14], podpisał jego pacta conventa[15]. Był członkiem konfederacji generalnej zawiązanej 15 stycznia 1674 roku na sejmie konwokacyjnym[16].
Przypisy edytuj
- ↑ Urzędnicy Wielkiego Księstwa Litewskiego. Spisy tom III: Księstwo Żmudzkie. XV–XVIII wiek, pod redakcją Andrzeja Rachuby, opracowali Henryk Lulewicz, Andrzej Rachuba, Przemysław P. Romaniuk, Andrzej Haratym, Warszawa 2015, s. 338.
- ↑ a b c d Adam Boniecki, Herbarz polski, t. XII, 1908, s. 388–390.
- ↑ Konopacki Stanisław Aleksander, [w:] Polski Słownik Biograficzny, t. 13, s. 552.
- ↑ Szczytt Niemirowicz Krzysztof Benedykt, [w:] Polski Słownik Biograficzny, Zeszyt 195, 2011, s. 568–570.
- ↑ Łoś Władysław, [w:] Polski Słownik Biograficzny, t. 18, s. 437.
- ↑ Svffragia Woiewodztw, y Ziem Koronnych, y Wielk. Xięstwa Litewskiego. Zgodnie na Naiaśnieyszego Iana Kazimierza Obranego Krola Polskiego [...]. Dane, między Warszawą, a Wolą, Dnia 17. Listopada, Roku 1648, [b.n.s.]
- ↑ a b Stefania Ochmann-Staniszewska, Zdzisław Staniszewski, Sejm Rzeczypospolitej za panowania Jana Kazimierza Wazy. Prawo – doktryna – praktyka, tom II, Wrocław 2000, s. 388.
- ↑ Akta zjazdów stanów Wielkiego Księstwa Litewskiego. t II: Okresy panowań królów elekcyjnych XVI – XVII wiek, opracował Henryk Lulewicz, Warszawa 2009, s. 351–357.
- ↑ Stefania Ochmann-Staniszewska, Sejmy lat 1661–1662. Przegrana batalia o reformę ustroju Rzeczypospolitej, Wrocław 1977, s. 258.
- ↑ Volumina Legum, t. IV, Petersburg 1860, s. 369.
- ↑ Volumina Legum, t. IV, Petersburg 1860, s. 462.
- ↑ Volumina Legum, t. IV, Petersburg 1860, 481.
- ↑ Volumina Legum, t. IV, Petersburg 1860, s. 498.
- ↑ Porządek na seymie Walnym Electiey. Między Warszawą a Wolą przez opisane artykuły do samego tylko aktu Elekcyey należące uchwalony y postanowiony, roku [...] 1669 [słow.] dnia wtorego [...] maia, [b.n.s.]
- ↑ Porzadek na seymie walnym electiey między Warszawą a Wolą przez opisane artykuły do samego tylko aktu elekcyey należące vchwalony y postanowiony, Roku Pańskiego tysiąc sześćset sześćdziesiąt dziewiątego dnia wtorego miesiąca maia. [b.n.s.]
- ↑ Volumina Legum, t. V, Petersburg 1860, s. 129.
Bibliografia edytuj
- Hr. Seweryn Uruski, „Rodzina. Herbarz szlachty polskiej”, (tom 8, s. 111–113, Kryszpinowie-Kirsztenszteinowie herbu Kryszpin)