Wikipedia

Hui

Hui (chiń. 回族; pinyin Huízú, xiao’erjing: خُوِذُو / حواري, dungański: Хуэйзў/Huejzw) – jedna z 55 uznanych oficjalnie mniejszości w Chińskiej Republice Ludowej. Nazwa Hui oznacza zasadniczo „muzułmanin mieszkający w Chinach”[1]. Zamieszkują całą Chińską Republikę Ludową (szczególnie Gansu, Henan, Ujgurski Region Autonomiczny Xinjiang, Qinghai, Yunnan, Shandong), a największe skupisko znajduje się w południowym obszarze Regionu Autonomicznego Ningxia (1/3 regionu jest zamieszkiwana przez Hui). Grupa ta ze względu na język oraz cechy kulturowe jest podobna do Chińczyków Han, wyróżnik stanowi jedynie religia – zdecydowana większość wyznaje islam, co pociąga za sobą inne różnice.

Hui
回族
Miejsce zamieszkania

Chiny (Ningxia, Gansu, Henan, Sinciang, Qinghai, Junnan, Szantung)

Język

chiński

Religia

islam

Grupa

Chińczycy

Pokrewne

Chińczycy Han, Dunganie

Multimedia w Wikimedia Commons
Huiowie podczas modlitwy

Historia edytuj

Najwcześniej zarejestrowane ślady istnienia tej mniejszości w Chinach odnotowuje się w VII wieku; mieli to być spadkobiercy Arabów i Persów, którzy w tym czasie przybyli do Chin w celach handlowych, często Jedwabnym Szlakiem. W XIII wieku duże grupy muzułmanów przybywały do Chin; żenili się oni z ludami już żyjącymi na tym terenie: Hanami, Ujgurami, Mongołami oraz innymi. Tak uformowała się osobna zbiorowość nazwana później Hui. Początkowo nowa grupa zajmowała się głównie handlem. Ci, którzy mieszkali wzdłuż wybrzeża zajęli się handlem morskim i rybołówstwem, pozostali, jeśli wcześniej ich rodziny zajmowały się hodowlą zwierząt lub uprawą roli zajęli się również rzemiosłem[2].

Po rewolucji Xinhai (1911–1912) Sun Jat-sen wyróżnił pięć grup etnicznych w Chinach, które razem miały tworzyć naród chiński: Hanów, Mandżurów, Mongołów, Tybetańczyków i Huiów (Muzułmanów). W jego koncepcji Huiowie oznaczali wszystkie ludy wyznające islam w Chinach tj. Ujgurów, Yugurów, Salarów itp. oraz Chińczyków-muzułmanów, czyli dzisiejszych Hui. Był to projekt tzw. „Republiki Pięciu Narodów”[1]. Jej oficjalna flaga składała się z pięciu poziomych pasów, gdzie każdy kolor oznaczał inną mniejszość: od góry: czerwony – Han, żółty – Mandżurowie, niebieski – Mongołowie, biały – Muzułmanie, czarny – Tybetańczycy[3].

Od lat 70. XX wieku uznaje się też Dunganów (ros. Дунгане) jako grupę pochodzącą od Hui przybyłych z prowincji chińskiej Xinjiang. Ich migracja była spowodowana wojną w latach 1862–1877 na tle religijnym pomiędzy mniejszością Hui a cesarstwem Qing. Tematem sporu była chęć uzyskania niepodległości przez grupę w prowincjach Ningxia, Shaanxi i Gansu, na co cesarstwo nie dawało przyzwolenia. Powstanie nie odniosło sukcesu, po upadku ludy wyemigrowały i obecnie zamieszkują Kirgistan i Kazachstan. Wyznają islam sunnicki i posługują się językiem podobnym do chińskiego[4].

Kultura i religia edytuj

 
Meczet Niujie w chińskim stylu
 
Wnętrze chińskiego meczetu

Tak samo jak kobiety Hanów, tak samo i kobiety Hui praktykowały bandażowanie stóp, w odłamie Dungan nawet do 1948 roku[5]. Religia ma wpływ na kształtowanie się i obecny wygląd kultury tych ludów. Są silnie powiązani z hanaficką szkołą prawną wywodzącą się od teologa Abu Hanify. Jest to jedna z czterech uznanych szkół sunnickich prawa muzułmańskiego. Praktyki religijne i kulturowe między Hui i Chińczykami Han są wymieszane. Największą różnica jest widoczna w sposobie żywienia: muzułmanie Hui mają zakaz jedzenia wieprzowiny, która jest jednym z podstawowych składników używanych w kuchni chińskiej[6]. Wyrzekają się alkoholu, tytoniu i opium. Palą kadzidła, by oddać cześć swoim przodkom, co jest charakterystyczne dla Chińczyków, natomiast są zwolnieni z modlitw w piątki. Część mniejszości oprócz islamu uznaje również nauki Konfucjusza[7].

Obrzezanie (khitan) jest jednym z ważniejszych nakazów w islamie. Nie ma jednak żadnych informacji, by taki zwyczaj praktykowano również w Chinach. Z powodu braku tej tradycji zwyczaj nie jest restrykcyjnie przestrzegany u muzułmanów z Chin.

Wygląd meczetów często przypomina architekturą świątynie buddyjskie. Filary wewnątrz meczetu są bogato zdobione, belki rzeźbione, ornamentowane i malowane. Dozwolone jest też palenie kadzideł[8].

Święta edytuj

Muzułmanie Hui mają również swoje święta i festiwale. Do najważniejszych należą:

  • Id al-Fitr (Ramadan Bajram, Święto Przerwania Postu) jest to święto dziękczynienia obchodzone na zakończenie ramadanu – ruchomego świętego postu trwającego miesiąc[8].
  • Id al-Adha (Kurban Bajram, Święto Ofiarowania, arab. عيد الأضحى ‘Īd ul-’Aḍḥā, pers. Ejd-e Ghorban, tur. Kurban Bayram), które w niektórych częściach Chin jest nazywane Festiwalem Wiary. Trwa ok. 3–4 dni i jest zaliczane do najważniejszych świąt dla wyznawców islamu. Upamiętnia ofiarę Abrahama i jego akt posłuszeństwa Bogu.
  • Obchodzony jest też Mawlid an-Nabi (arab. مَوْلِدُ النَبِيِّ mawlid(u) (n-)nabiyy(i), „urodziny proroka”) i Aszura, w czasie którego Hui jedzą mus z fasoli, co ma związek z wierzeniem, iż Noe w czasie wielkiego potopu uratował się od śmierci głodowej właśnie tą potrawą z fasoli. Co jest ciekawe, taka praktyka jest charakterystyczna tylko dla muzułmanów Hui[8].

Duża część zwyczajów, ze względu na głęboką asymilację, jest tożsama z chińskimi. Do tego stopnia iż stroje, pogrzeby i ceremonie ślubne, język są bardzo podobne do chińskich. Pogrzeby są skromne, do trzech dni po śmierci musi być odprawiony obrządek, ciało musi być okryte białą szatą według normalnej tradycji muzułmańskiej[7].

Stroje edytuj

 
Mężczyzna z grupy Hui

Tradycyjne stroje nawiązują do tych noszonych przez Hanów. Jednak dla noszonej przez nich odzieży można wyróżnić kilka elementów charakterystycznych: Dasdar – materiał, którym owija się głowę, Zhunbai – szatę wierzchnią, kamizelkę najczęściej wykonaną z jedwabiu lub lnu, Maisaishai – skarpetki ze skóry, oraz charakterystyczne nakrycie głowy. Stroje są podzielone na kategorie według wieku: dzieci, dorośli i osoby starsze noszą różne odzienie. Wśród dorosłych kobiet rozróżnia się też podział: na niezamężne, mężatki w średnim wieku i mężatki w wieku starszym. Różne są też stroje dla ludzi wykonujących konkretny zawód. Również wygląd stroju zależy od regionu, panującego w nim klimatu oraz pór roku. Najbardziej charakterystycznym elementem ubioru pozostaje jednak nakrycie głowy, bardzo ważne dla muzułmanów. Tradycyjnie jest to biała czapka, Dasdar oraz dla kobiet chusta[9].

Język edytuj

Język, jakim posługuje się ta mniejszość, to głównie dialekt, który obowiązuje na terenie, który zamieszkują. Są dobrze zasymilowani, aczkolwiek odnotowuje się w ich mowie słowa pochodzenia arabskiego czy perskiego[10]. W regionach takich jak Tybet lub Mongolia Wewnętrzna posługują się również tybetańskim, mongolskim. Nazwiska oryginalnie pochodzące z innych języków (arabski) zostały przekształcone na język chiński, na przykład: „Muhammad” na „Ma” czy „Hussein” na „Hu”. Do nazwisk nierzadko dobiera się jednak muzułmańskie imiona[11].

Przypisy edytuj

  1. ↑ a b Bogdan S. Zemanek: Na granicy kultur – mniejszości narodowe a stosunki międzynarodowe ChRL. W: Joanna Wardęga: Współczesne Chiny w kontekście stosunków międzynarodowych. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2013, s. 360. ISBN 978-83-233-3624-2.
  2. ↑ Wang Can: Ethnic Group in China. Pekin: China Intercontinental Press, 2004, s. 114. ISBN 7-5085-0490-9.
  3. ↑ Henrietta Harrison: China. Inventing the nation. New York: Arnold, 2001, s. 146, seria: Inventing the nation. ISBN 0-340-74133-3. (ang.).
  4. ↑ Elisabeth Allès. The Chinese-speaking Muslims (Dungans) of Central Asia: A Case of Multiple Identities in a Changing Context. „Asian Ethnicity”. 6 (2), s. 121–134, 2005. DOI: 10.1080/14631360500135716. 
  5. ↑ Atabaki Touraj, Mehendale Sanjyot: Central Asia and the Caucasus: transnationalism and diaspora. Pekin: Psychology Press, 2005, s. 31. ISBN 0-415-49898-8.
  6. ↑ Michael Dillon: China’s Muslim Hui community: migration, settlement and sects. Richmond: Curzon Press, 1999, s. 80. ISBN 0-7007-1026-4.
  7. ↑ a b You Jia, Mi Shoujiang: Islam in China. Pekin: China Intercontinental Press, 2004, s. 100–103. ISBN 7-5085-0533-6.
  8. ↑ a b c You Jia, Mi Shoujiang: Islam in China. Pekin: China Intercontinental Press, 2004, s. 97–99. ISBN 7-5085-0533-6.
  9. ↑ Clothing of Hui Ethnic Group: Neatest Ethnic Apparel. Cultural-china.com. [dostęp 2014-06-10]. (ang.).
  10. ↑ Hui Nationality. TravelChinaGuide. [dostęp 2014-07-10]. (ang.).
  11. ↑ Michael Dillon: China’s Muslim Hui community: migration, settlement and sects. Richmond: Curzon Press, 1999, s. 78. ISBN 0-7007-1026-4.
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Hui&oldid=73566980”