Iwan Iwanowicz, ros. Иоа́нн Иоа́ннович (ur. 28 marca 1554, zm. 19 listopada 1581 r.[1]) – carewicz rosyjski z dynastii Rurykowiczów, drugi syn Iwana Groźnego i Anastazji Zacharyny.

Iwan Iwanowicz
ilustracja
Data urodzenia

28 marca 1554

Data śmierci

między 16 listopada a 19 listopada 1581

Car Iwan Groźny i jego syn Iwan 16 listopada 1581 roku – obraz Ilji Riepina przedstawiający zabójstwo carewicza

Pochodzenie edytuj

Urodził się 28 marca 1554 r.[2] jako czwarte z sześciorga dzieci cara Iwana Groźnego i jego pierwszej żony Anastazji Zacharyny. Z jego rodzeństwa tylko młodszy brat Fiodor przeżył dzieciństwo.

Wiódł zwyczajne życie następcy tronu – brał udział w spotkaniach państwowych, egzekucjach, wyprawach wojennych, przyjęciach delegacji zagranicznych, czyli wszelkich czynnościach, które miały go przygotować do sprawowania władzy.

Napisał żywot świętego Antoniego Sijskiego[3].

Małżeństwa edytuj

W 1571 r. dwukrotnie owdowiały Iwan Groźny poszukiwał kolejnej żony. Do Moskwy sprowadzono około 2000 kobiet, spośród których car na swoją trzecią żonę wybrał Marfę Sobakinę[4]. Na żonę następcy tronu została wybrana Eudokia Bogdanowa Saburowa[4]. Już rok po ślubie Eudokia została odesłana do klasztoru na rozkaz cara[1]. Tak samo postąpiono z drugą żoną carewicza, Paraskewą Sołową[1]. Powodem krótkich małżeństw był brak potomstwa, gdyż Iwan oczekiwał od swoich synowych zapewnienia ciągłości dynastii.

W 1581 r. Iwan wziął trzeci ślub. Jego wybranką była Helena Iwanowna Szeremietiewą, córka Iwana Wasiljewicza Mniejszego, który zginął w bitwie pod Rewlem w 1577 r. Iwan Groźny był skonfliktowany z rodziną swojej trzeciej synowej[1].

Śmierć edytuj

Helena szybko zaszła w ciążę. W połowie listopada 1581 r. car wszedł do jej komnaty i pobił ją, gdyż była ubrana tylko w jedną koszulę[1]. W obronie żony stanął carewicz, wywiązała się awantura podczas której doszło do ostrej wymiany zdań[1]. Car uderzył Iwana w ucho ciężką laską zakończoną metalowym okuciem[1]. Według niektórych źródeł Iwan cierpiał na epilepsję i gwałtowne uderzenie spowodowało napad paniki[1]. Dodatkowo pojawiło się zapalenie płuc[1]. Iwan chorował przez dziesięć dni, a car nakazał przywieźć do pałacu wielu lekarzy, którym obiecywał sowite wynagrodzenie, jeśli uratują życie następcy tronu[1]. Carewicz zmarł 19 listopada 1581 r. w wieku 27 lat. Car opłakiwał syna, a patriarchom posłał znaczne sumy pieniędzy na modlitwy za duszę zmarłego[1].

Wdowa po Iwanie tuż po jego śmierci urodziła martwego syna[1]. Z rozkazu cara odesłano ją do klasztoru[1].

Przypisy edytuj

  1. a b c d e f g h i j k l m Andrzej Andrusiewicz, Iwan Groźny, 2006, s. 184-186, ISBN 978-83-7129-959-9.
  2. Publikacje elektroniczne Instytut Literatury Rosyjskiej (Dom Puszkina) RAS
  3. Publikacje elektroniczne – Instytut Literatury Rosyjskiej (Dom Puszkina) RAS
  4. a b Andrzej Andrusiewicz, Iwan Groźny, 2006, s. 177-178.