Język tindyjski
 |
Ten artykuł należy dopracować |
Język tindyjski (nazwa własna Ъидараб миц̄и, ros. тиндинский язык) – jeden z niewielkich języków kaukaskich, używany przez Tindów. Należy do języków andyjskich w zespole awaro-didojskim, tworzącym podgrupę wśród języków dagestańskich w grupie północno-wschodniej (nachsko-dagestańskiej) języków kaukaskich.
| Obszar | |||
|---|---|---|---|
| Liczba mówiących |
2150 (2010) | ||
| Pismo/alfabet |
brak piśmiennictwa | ||
| Klasyfikacja genetyczna | |||
| |||
| Status oficjalny | |||
| UNESCO | 3 zdecydowanie zagrożony↗ | ||
| Ethnologue | 6b zagrożony↗ | ||
| Kody języka | |||
| ISO 639-3 | tin | ||
| IETF | tin | ||
| Glottolog | tind1238 | ||
| Ethnologue | tin | ||
| WALS | tnd | ||
| SIL | TIN | ||
| W Wikipedii | |||
| |||
| Ta strona zawiera symbole fonetyczne MAF. Bez właściwego wsparcia renderowania wyświetlane mogą być puste prostokąty lub inne symbole zamiast znaków Unikodu. | |||
Jest blisko spokrewniony z językami czamalalskim i bagulalskim[1].
Według danych z 2010 r. posługuje się nim 2150 osób[2]. W 2007 r. oszacowano, że ma 4–6 tys. użytkowników[3].
Dane o liczbie osób posługujących się tym językiem znacząco różnią się w zależności od źródeł. Według statystyk z 1926 r. języka tego używało 3812 osób; później Tindowie uznawani byli za odłam Awarów i tak też zapisywani podczas kolejnych spisów powszechnych. Szacunki z roku 1958 mówiły o ok. 5 tys. użytkowników języka, natomiast późniejsze źródła podają rozbieżne dane – od 10 tys. osób w niektórych encyklopediach, przez liczbę 6693 osób (2000 r.), po liczbę 44 osób, ustaloną podczas spisu powszechnego na terenie Federacji Rosyjskiej w 2000 r. Istnieje podejrzenie, że Tindowie stali się ofiarami manipulacji władz Dagestanu, a dane zostały sfałszowane. Porównanie danych statystycznych z różnych lat – przy założeniu ich wiarygodności – pozwala stwierdzić, iż użytkownicy tindyjskiego zostali najprawdopodobniej uznani za użytkowników innego języka kaukaskiego (andyjskiego bądź też awarskiego). Możliwe jest bowiem, iż w ciągu ostatnich lat doszło do pełnej asymilacji Tindów.
Język tindyjski nie wykształcił piśmiennictwa[2]. Jest używany wyłącznie w sytuacjach nieformalnych – w domu, wśród przyjaciół. W charakterze języka literackiego wykorzystywany jest język awarski[2], jako największy język literacki Dagestanu. W użyciu jest także język rosyjski[2]. Tindyjski jest zdecydowanie zagrożony wymarciem, do czego przyczynia się niewielka liczebność społeczności, a także dominacja awarskiego[3]. Zaobserwowano też, że nie jest szeroko znany dzieciom[3].
Studia nad językiem tindyjskim zapoczątkował Adolf Dirr (1867–1930), niemiecki kaukazolog, publikując pod koniec XIX w. niewielką rozprawę, zawierającą m.in. przykłady tekstów tindyjskich.
Przypisy edytuj
- ↑ The Tindis. The Red Book of the Peoples of the Russian Empire. [dostęp 2023-09-24]. (ang.).
- ↑ a b c d David M. Eberhard, Gary F. Simons, Charles D. Fennig (red.), Tindi, [w:] Ethnologue: Languages of the World, wyd. 22, Dallas: SIL International, 2019 [zarchiwizowane z adresu 2019-06-06] (ang.).
- ↑ a b c Salminen 2007 ↓, s. 271.
Bibliografia edytuj
- Tapani Salminen, Europe and North Asia, [w:] Christopher Moseley (red.), Encyclopedia of the World’s Endangered Languages, Abingdon–New York: Routledge, 2007, s. 211–282, DOI: 10.4324/9780203645659, ISBN 978-0-7007-1197-0, ISBN 978-0-203-64565-9, OCLC 47983733 (ang.).
Linki zewnętrzne edytuj
- Bibliografia prac dotyczących języka tindyjskiego. l.u-tokyo.ac.jp. [zarchiwizowane z tego adresu (2008-06-04)].
- Tindi, [w:] Ethnologue: Languages of the World, Dallas: SIL International [dostęp 2007-08-31] (ang.).
- Tindi. Endangered Languages Project. [dostęp 2023-09-24]. (ang.).