Jak-14
Jak-14 (ros. Як-14) – radziecki ciężki szybowiec desantowy z okresu po II wojnie światowej.
| |
| Dane podstawowe | |
| Państwo | |
|---|---|
| Producent | |
| Konstruktor |
Biuro konstrukcyjne Jakowlewa |
| Typ |
ciężki szybowiec desantowy |
| Konstrukcja |
górnopłat o konstrukcja drewnianej, podwozie – stałe |
| Załoga |
2 |
| Historia | |
| Data oblotu | |
| Lata produkcji |
1950 – ? |
| Dane techniczne | |
| Wymiary | |
| Rozpiętość |
26,15 m |
| Długość |
18,44 m |
| Powierzchnia nośna |
97,55 m² |
| Masa | |
| Własna |
3095 kg |
| Startowa |
6750 kg (maksymalna) |
| Do lądowania |
3655 kg |
| Dane operacyjne | |
| Przestrzeń ładunkowa | |
| do 3655 kg lub 35 żołnierzy z pełnym wyposażeniem o równoważnej masie | |
| Użytkownicy | |
| ZSRR, Czechosłowacja | |
| Rzuty | |
| |
Historia edytuj
Po zakończeniu II wojny światowej nastąpił rozwój wojsk powietrznodesantowych w ZSRR, w celu zwiększenia ich skuteczności rozpoczęto prace nad budową szybowców transportowych służących do przewozu sprzętu oraz żołnierzy. Wśród zamówionych projektów znalazł się średni szybowiec transportowy, którego opracowanie i budowę zlecono zespołowi kierowanemu przez Aleksandra Jakowlewa.
Opracowany przez Jakowlewa szybowiec otrzymał oznaczenie Jak-14 i został zbudowany w 1948 roku.
W 1949 roku został on oficjalnie zademonstrowany na święcie lotnictwa radzieckiego, a następnie wprowadzony do produkcji seryjnej. Zbudowano 413 szybowców tego typu.
Użycie edytuj
Szybowiec Jak-14 po rozpoczęciu produkcji seryjnej wszedł do użycia jednostek desantowych Armii Radzieckiej. W jednostkach tych służył do przewozu sprzętu np. armaty kal. 76 mm wraz z samochodem GAZ-67B czy działa samobieżnego ASU-57. Szybowiec Jak-14 był holowany przez samoloty Ił-12D. Szybowce były używane w jednostkach desantowych do końca lat pięćdziesiątych, gdy zaczęto je zastępować samolotami An-12, śmigłowcami Mi-4 i Mi-6.
W marcu 1954 roku użyto tych szybowców do dostarczenia sprzętu (w tym spychaczy) do arktycznej stacji badawczej SP-4 znajdującej się na krze w pobliżu Bieguna Północnego, jest to jedyny przypadek użycia szybowców do transportu w Arktyce.
Kilka szybowców Jak-14 otrzymało lotnictwo Czechosłowacji, gdzie nosiły one oznaczenie NK-14. Podobnie jak w ZSRR używano ich do końca lat 50.
Opis konstrukcji edytuj
Szybowiec Jak-14 był zbudowany w układzie zastrzałowego górnopłatu. Konstrukcja drewniana.
Kadłub o konstrukcji półskorupowej o prostokątnym przekroju poprzecznym. Ładownia była dostępna po odchyleniu w prawą stronę nosowej części kadłuba. Kabina załogi umieszczona była na grzbiecie kadłuba. Płat szybowca był trójdzielny, wyposażony w klapy tylne i lotki. Posiadał wzmocnienie w postaci pojedynczych zastrzałów.
Podwozie trójpodporowe, amortyzowane z przednim kółkiem.
Bibliografia edytuj
- Tadeusz Królikiewicz, Szybowce transportowe, wyd. MON, Warszawa 1985 ISBN 83-11-07162-4.