Jan ze Środy (również Ioannes de Novoforo, Johannes Noviforensis (de Alta Muta), niem. Johannes von Neumarkt) (ur. ok. 1310 Środa Śląska, zm. 24 grudnia 1380 Modřice na Morawach) – kanclerz cesarza Karola IV, biskup, pisarz, humanista i miłośnik nauki.

Jan ze Środy
Johannes von Neumarkt
Ilustracja
Herb duchownego
Data i miejsce urodzenia

ok. 1310
Środa Śląska

Data i miejsce śmierci

24 grudnia 1380
Modřice

Biskup Litomyšla
Okres sprawowania

1353–1364

Biskup Ołomuniecki
Okres sprawowania

1364–1380

Wyznanie

katolicyzm

Kościół

rzymskokatolicki

Nominacja biskupia

9 października 1353

Sakra biskupia

1354

podpis

Pochodzenie edytuj

Jego rodzice Mikołaj i Małgorzata byli mieszczanami. Brat Maciej został cystersem, biskupem pomocniczym w diecezji litomyskiej oraz biskupem pomocniczym we Wrocławiu. Starsza siostra poślubiła Rudolfa, sędziego w Vysokim Mýcie. Ich syn był w 1394 dziekanem uniwersytetu praskiego. Jan studiował we Włoszech.

Kariera edytuj

Przez wiele lat (1357–1374) był kanclerzem cesarza Karola IV. Pełnił funkcję biskupa Litomyśla jako Jan II (1353–1364), następnie Ołomuńca jako Jan IX (1364–1380). Po śmierci w 1376 biskupa wrocławskiego Przecława z Pogorzeli był kandydatem cesarza Karola IV i papieża Grzegorza XI na ten urząd. Jednak kapituła wybrała Teodora z Klatowej, którego zatwierdził antypapież Klemens VII. Po ponownym wyborze w 1380 został biskupem-elektem, lecz zmarł nie doczekawszy się na zatwierdzenie przez papieża Urbana VI.

Prace edytuj

Łacińskie

  • Cancellaria Joannis Noviforensis episcopi Olomucensis
  • Summa cancellariae Caroli IV
  • Collectarius perpetuarum formarum
  • Rubrica ecclesiae Olomucensis iuxta consuetudinem antiquam

Niemieckie

  • Buch der Liebkosung
  • Das Leben des heiligen Hieronymus

Bibliografia edytuj