Janica Kostelić

chorwacka narciarka alpejska

Janica Kostelić (ur. 5 stycznia 1982 w Zagrzebiu) – chorwacka narciarka alpejska, sześciokrotna medalistka olimpijska, pięciokrotna mistrzyni świata oraz trzykrotna zdobywczyni Pucharu Świata. Jako jedna z nielicznych zawodniczek wygrywała zawody Pucharu Świata we wszystkich pięciu konkurencjach. Siostra Ivicy Kostelicia.

Janica Kostelić
Ilustracja
Data i miejsce urodzenia

5 stycznia 1982
Zagrzeb

Klub

SK Zagreb

Wzrost

175 cm

Debiut w PŚ

23.01 1998, Cortina
(34. miejsce – super G)

Pierwsze punkty w PŚ

24.10 1998, Sölden
(12. miejsce – gigant)

Pierwsze podium w PŚ

21.11 1998, Park City (3. miejsce – slalom)

Pierwsze zwycięstwo w PŚ

17.01 1999, St. Anton (kombinacja)

Dorobek medalowy
Reprezentacja  Chorwacja
Igrzyska olimpijskie
złoto Salt Lake City 2002 Kombinacja
złoto Salt Lake City 2002 Gigant
złoto Salt Lake City 2002 Slalom
złoto Turyn 2006 Kombinacja
srebro Salt Lake City 2002 Supergigant
srebro Turyn 2006 Supergigant
Mistrzostwa świata
złoto St. Moritz 2003 Kombinacja
złoto St. Moritz 2003 Slalom
złoto Bormio 2005 Kombinacja
złoto Bormio 2005 Zjazd
złoto Bormio 2005 Slalom
Mistrzostwa świata juniorów
srebro Megève 1998 Kombinacja
brąz Megève 1998 Supergigant
Puchar Świata
Kryształowa Kula
2000/2001
Kryształowa Kula
2002/2003
Kryształowa Kula
2005/2006
2. miejsce
2004/2005
Puchar Świata (Kombinacja)
Mała Kryształowa Kula
2000/2001
Mała Kryształowa Kula
2002/2003
Mała Kryształowa Kula
2004/2005
Mała Kryształowa Kula
2005/2006
2. miejsce
1998/1999
Puchar Świata (Slalom)
Mała Kryształowa Kula
2000/2001
Mała Kryształowa Kula
2002/2003
Mała Kryształowa Kula
2005/2006
2. miejsce
2004/2005
Puchar Świata (Gigant)
3. miejsce
2002/2003
3. miejsce
2005/2006
Strona internetowa

Kariera edytuj

Pierwsze sukcesy w karierze Janica Kostelić osiągnęła w 1997 roku, kiedy zwyciężyła w slalomie oraz slalomie gigancie na juniorskich zawodach Trofeo Topolino[1]. Następnie, 29 listopada 1997 roku w Saas-Fee wystartowała w zawodach FIS Race, zajmując dwunaste miejsce w gigancie. Już cztery dni później w Val Thorens była druga w slalomie, a 16 grudnia 1997 roku w Gerlitzen wygrała zawody FIS Race w supergigancie. W styczniu 1998 roku trzykrotnie punktowała w zawodach Pucharu Europy, a 23 stycznia w Cortina d'Ampezzo, w wieku 16 lat, zadebiutowała w Pucharze Świata. W zawodach tych zajęła 34. miejsce w supergigancie. W sezonie 1997/1998 wystąpiła jeszcze w dwóch zawodach PŚ, jednak nie poprawiła wyniku z debiutu i ostatecznie nie była klasyfikowana. W lutym 1998 roku wystąpiła na igrzyskach olimpijskich w Nagano, startując we wszystkich konkurencjach. Najlepszy wynik osiągnęła w kombinacji, którą ukończyła na ósmej pozycji. Tydzień po zakończeniu igrzysk wystartowała na mistrzostwach świata juniorów w Megève, zdobywając srebrny medal w kombinacji i brązowy w supergigancie.

Punkty w zawodach Pucharu Świata po raz pierwszy zdobyła 24 października 1998 roku w Sölden, zajmując dwunaste miejsce w gigancie. Niecały miesiąc później, 21 listopada w Park City, po raz pierwszy stanęła na podium zawodów tego cyklu, zajmując trzecie miejsce w slalomie. W zawodach tych wyprzedziły ją jedynie Urška Hrovat ze Słowenii oraz Austriaczka Sabine Egger. W sezonie 1998/1999 w najlepszej trójce znalazła się jeszcze dwa razy: 17 stycznia 1999 roku w St. Anton wygrała kombinację, a dzień później była trzecia w slalomie. W klasyfikacji generalnej była jedenasta, a w klasyfikacji kombinacji zajęła drugie miejsce za Niemką Hilde Gerg. Z rozgrywanych w lutym tego roku mistrzostw świata w Vail/Beaver Creek wróciła jednak bez medalu. Najlepiej wypadła w kombinacji, którą ukończyła na siódmej pozycji. Uzyskała tam 23. czas zjazdu oraz trzeci w slalomie, ostatecznie tracąc do zwyciężczyni, Pernilli Wiberg ze Szwecji ponad trzy sekundy. Wysoką formę prezentowała także w pierwszej połowie sezonu 1999/2000, wygrywając między innymi slalomy: 5 grudnia w Serre Chevalier i 12 grudnia w Sestriere. Wkrótce potem na jednym z treningów upadła i zerwała więzadła krzyżowe w prawym kolanie[2] co wykluczyło ją ze startów w pozostałej części sezonu. Zdobyte do tego czasu punkty dały jej 22. miejsce w klasyfikacji generalnej.

Chorwatka zdołała dojść do zdrowia i przygotować się do startów w sezonie 2000/2001, który okazał się najlepszym w jej dotychczasowej karierze. Kostelić dziewięciokrotnie stawała na podium, za każdym razem na jego najwyższym stopniu: 18 listopada w Park City, 25 listopada w Aspen, 10 i 20 grudnia w Sestriere, 28 grudnia w Semmering, 14 stycznia we Flachau, 26 stycznia w Ofterschwang i 18 lutego w Garmisch-Partenkirchen w slalomie oraz 14 stycznia we Flachau w kombinacji. W klasyfikacji generalnej okazała się najlepsza, wyprzedzając Austriaczkę Renate Götschl i Francuzkę Régine Cavagnoud. Została pierwszą pierwszym chorwackim sportowcem, który zwyciężył w Pucharze Świata w sportach zimowych. Wygrała także klasyfikacje slalomu i kombinacji, zdobywając pierwsze w karierze Małą Kryształowe Kule. Wystartowała na mistrzostwach świata w St. Anton w 2001 roku, jednak nie stanęła na podium. Ukończyła tylko slalom i supergiganta, zajmując odpowiednio piąte i trzynaste miejsce. W marcu 2001 roku odniosła kontuzję lewego kolana i musiała przejść trzy operacje[2].

W sezonie 2001/2002 nie zdołała obronić trofeum sprzed roku. Na podium stanęła trzy razy, odnosząc jedno zwycięstwo: 10 marca 2002 roku w Altenmarkt była najlepsza w slalomie. W klasyfikacji generalnej była czternasta, w kombinacji czwarta, a w slalomie zajęła jedenaste miejsce. Największe sukcesy osiągnęła na rozgrywanych w lutym 2002 roku igrzyskach olimpijskich w Salt Lake City, zdobywając cztery medale w czterech startach. Rozpoczęła od zdobycia złotego medalu w kombinacji, prowadząc po slalomie z przewagą 0,50 sekundy nad Martiną Ertl. W zjeździe do kombinacji uzyskała trzeci wynik, co jednak wystarczyło do zwycięstwa. Następnie zajęła drugie miejsce w supergigancie, rozdzielając na podium dwie Włoszki: Danielę Ceccarelli i Karen Putzer. Był to pierwszy w historii medal zimowych igrzysk olimpijskich wywalczony przez reprezentantkę Chorwacji. Na pierwszym miejscu znajdowała się także po pierwszym przejeździe slalomu, z przewagą 0,18 sekundy nad Francuzką Laure Pequegnot. W drugim przejeździe uzyskała piąty wynik, co dało jej najlepszy łączny czas, o 0,07 przed Francuzką. Na koniec wygrała także w gigancie, osiągając najlepsze wyniki obu przejazdów. Została tym samym pierwszą alpejską w historii, która zdobyła trzy złote medale olimpijskie na jednych igrzyskach oraz pierwszym sportowcem, który zdobył cztery medale w narciarstwie alpejskim na jednych igrzyskach[3].

Kolejną Kryształową Kulę za triumf w klasyfikacji generalnej Pucharu Świata zdobyła w sezonie 2002/2003. Tym razem na podium stawała dwanaście razy, z czego sześć razy była najlepsza: 23 listopada w Aspen w slalomie, 22 grudnia w Lenzerheide w slalomie i kombinacji oraz 29 grudnia w Semmering, 5 stycznia w Bormio i 8 marca w Åre w slalomie. Oprócz zwycięstwa w klasyfikacji generalnej wygrała także klasyfikacje kombinacji i slalomu, a w gigancie była trzecia. W lutym 2003 roku wystartowała na mistrzostwach świata w Sankt Moritz, zdobywając swoje pierwsze medale na imprezie tego cyklu. Supergiganta ukończyła na dziewiętnastej pozycji, jednak tydzień później okazała się najlepsza w kombinacji, uzyskując dwunasty czas zjazdu i najlepszy czas slalomu do kombinacji. Jej łączny czas był lepszy od drugiej Nicole Hosp z Austrii o zaledwie 0,06 sekundy. Najniższy stopnień podium zajęła Marlies Oester ze Szwajcarii, tracąc do Chorwatki ponad 2 sekundy. Następnie była trzynasta w gigancie, uzyskując przeciętne czasy w obu przejazdach. Na zakończenie zwyciężyła w slalomie, notując najlepszy czas pierwszego i drugi czas drugiego przejazdu.

Kolejna kontuzja kolana oraz problemy z tarczycą wykluczyły ją ze startów w sezonie 2003/2004[4]. Do czynnego uprawiania sportu wróciła w październiku 2004 roku. Już 26 listopada w Aspen po raz kolejny stanęła na podium, zajmując trzecie miejsce w gigancie. W kolejnych startach w czołowej trójce znalazła się jeszcze osiem razy, w tym 27 listopada w Aspen wygrała slalom, a 27 lutego 2005 roku w San Sicario była najlepsza w kombinacji. Wyniki te dały jej drugie miejsce w klasyfikacji generalnej sezonu 2004/2005, zaledwie 3 punkty za Szwedką Anją Pärson. Drugie miejsce zajęła także w klasyfikacji slalomu, w której uległa Fince Tanji Poutiainen, w kombinacji była najlepsza, a w klasyfikacji zjazdu zajęła czwartą pozycję. Podczas mistrzostw świata w Bormio w lutym 2005 roku Kostelić zdobyła trzy złote medale: w slalomie, kombinacji i zjeździe, tym samym broniąc tytuły w dwóch pierwszych konkurencjach.

Najlepsze wyniki osiągnęła w sezonie 2005/2006, kiedy zdobyła swoją trzecią Kryształową Kulę. Wynikiem 1970 pkt ustanowiła rekord punktów zdobytych w ciągu jednego sezonu, pobity sześć lat później przez Lindsey Vonn z USA[5]. Na podium stanęła 17 razy, odnosząc przy tym dziewięć zwycięstw: 21 grudnia w Špindlerův Mlýnie (gigant), 14 i 15 stycznia w Bad Kleinkirchheim (zjazd i supergigant), 22 stycznia w Sankt Moritz (superkombinacja), 5 lutego w Ofterschwang (slalom), 4 marca w Hafjell (superkombinacja), 10 marca w Levi (slalom) oraz 17 i 18 marca w Åre (slalom i gigant). Wygrała klasyfikacje slalomu i kombinacji, w gigancie była trzecia, w zjeździe czwarta, a w supergigancie piąta. W lutym 2006 roku brała udział w igrzyskach olimpijskich w Turynie, zdobywając kolejne dwa medale. Najpierw wzięła udział w kombinacji, po slalomie zajmując drugie miejsce ze stratą 0,26 sekundy do Austriaczki Marlies Schild. W zjeździe do kombinacji była najlepsza, uzyskując dzięki temu najlepszy łączny czas. Ostatecznie o 0,50 sekundy wyprzedziła Schild, a o 0,55 sekundy pokonała Anję Pärson. Dwa dni później wywalczyła srebrny medal w supergigancie, rozdzielając Austriaczki: Michaelę Dorfmeister i Alexandrę Meissnitzer. Był to jej szósty medal olimpijski, dzięki czemu została rekordzistką pod względem zdobytych medali olimpijskich w narciarstwie alpejskim[6]. Wystartowała także slalomie, który ukończyła na czwartej pozycji, przegrywając walkę o podium z Marlies Schild o 0,15 sekundy.

Z powodu ciągłej walki z kontuzjami kolan i pleców w kwietniu 2007 roku ogłosiła zakończenie kariery sportowej[7].

W 2006 roku była chorążym reprezentacji Chorwacji podczas ceremonii otwarcia igrzysk w Turynie[8]. Rozgrywane w Zagrzebiu zawody Pucharu Świata na jej cześć nazywane są Snow Queen Trophy[9]. Została także pierwszym chorwackim sportowcem, który został upamiętniony na znaczku pocztowym[6]

W latach 1998, 1999, 2000, 2001, 2002, 2003, 2005 i 2006 była wybierana sportowcem roku w Chorwacji. W 2001 roku otrzymała nagrodę Skieur d’Or, przyznawaną przez Międzynarodowe Stowarzyszenie Dziennikarzy Narciarskich[10]. Wielokrotnie zdobywała medale mistrzostw kraju, w tym jedenaście złotych: w supergigancie w latach 1998, 2001, 2002, 2005 i 2006, w gigancie w latach 2001, 2002 i 2005 oraz slalomie w latach 2002, 2005 i 2006.

Obecnie mieszka w Monte Carlo.

Osiągnięcia edytuj

Igrzyska olimpijskie edytuj

Miejsce Dzień Rok Miejscowość Konkurencja Czas biegu Strata Zwyciężczyni
26. 11 lutego 1998   Nagano Supergigant 1:18,02 +1,75   Picabo Street
25. 16 lutego 1998   Nagano Zjazd 1:29,89 +3,08   Katja Seizinger
8. 17 lutego 1998   Nagano Kombinacja 2:40,74 +4,49   Katja Seizinger
DNF1 19 lutego 1998   Nagano Slalom 1:32,40   Hilde Gerg
24. 20 lutego 1998   Nagano Gigant 2:50,59 +8,80   Deborah Compagnoni
1.  14 lutego 2002   Salt Lake City Kombinacja 2:43,28
2.  17 lutego 2002   Salt Lake City Supergigant 1:13,59 +0,05   Daniela Ceccarelli
1.  20 lutego 2002   Salt Lake City Slalom 1:46,10
1.  22 lutego 2002   Salt Lake City Gigant 2:30,01
1.  18 lutego 2006   Turyn Kombinacja 2:51,08
2.  20 lutego 2006   Turyn Supergigant 1:32,47 +0,27   Michaela Dorfmeister
4. 22 lutego 2006   Turyn Slalom 1:29,04 +0,90   Anja Pärson

Mistrzostwa świata edytuj

Miejsce Dzień Rok Miejscowość Konkurencja Czas biegu Strata Zwyciężczyni
22. 3 lutego 1999   Vail Supergigant 1:20,53 +2,34   Alexandra Meissnitzer
29. 7 lutego 1999   Vail Zjazd 1:48,20 +3,77   Renate Götschl
7. 8 lutego 1999   Vail Kombinacja 3:08,52 +3,26   Pernilla Wiberg
DNF1 11 lutego 1999   Vail Gigant 2:08,54   Alexandra Meissnitzer
23. 13 lutego 1999   Vail Slalom 1:33,97 +3,43   Zali Steggall
13. 29 stycznia 2001   St. Anton Supergigant 1:23,44 +0,88   Régine Cavagnoud
DNF 2 lutego 2001   St. Anton Kombinacja 2:55,65   Martina Ertl
5. 7 lutego 2001   St. Anton Slalom 1:32,95 +1,45   Anja Pärson
DNS1 9 lutego 2001   St. Anton Gigant 2:19,01   Sonja Nef
19. 3 lutego 2003   Sankt Moritz Supergigant 1:27,48 +1,77   Michaela Dorfmeister
1.  10 lutego 2003   Sankt Moritz Kombinacja 2:41,63
13. 13 lutego 2003   Sankt Moritz Gigant 2:30,97 +3,07   Anja Pärson
1.  15 lutego 2003   Sankt Moritz Slalom 1:39,55
1.  4 lutego 2005   Bormio Kombinacja 2:53,70
1.  6 lutego 2005   Bormio Zjazd 1:39,90
DNS1 8 lutego 2005   Bormio Gigant 2:13,63   Anja Pärson
1.  11 lutego 2005   Bormio Slalom 1:47,98

Mistrzostwa świata juniorów edytuj

Miejsce Dzień Rok Miejscowość Konkurencja Czas biegu Strata Zwyciężczyni
6. 26 lutego 1998   Megève Zjazd 1:24,41 +0,59   Martina Lechner
3.  27 lutego 1998   Megève Supergigant 1:06,08 +0,33   Martina Lechner
12. 28 lutego 1998   Megève Slalom 1:26,48 +3,17   Stefanie Wolf
7. 1 marca 1998   Megève Gigant 1:54,35 +2,19   Anja Pärson
2.  1 marca 1998   Megève Kombinacja 30,73 pkt +13,48 pkt   Ingrid Jacquemod

Puchar Świata edytuj

Miejsca w klasyfikacji generalnej edytuj

Statystyka miejsc na podium edytuj

Sezon 1. miejsce 2. miejsce 3. miejsce   Razem  
1998/1999 1 - 1 2
1999/2000 2 - - 2
2000/2001 9 - - 9
2001/2002 1 1 1 3
2002/2003 6 5 1 12
2003/2004 - - - -
2004/2005 2 4 2 8
2005/2006 9 4 3 16
suma 30 14 8 52

Zwycięstwa w zawodach edytuj

  1.   St. Anton am Arlberg17 stycznia 1999 (kombinacja)
  2.   Serre Chevalier5 grudnia 1999 (slalom)
  3.   Sestriere12 grudnia 1999 (slalom)
  4.   Park City18 listopada 2000 (slalom)
  5.   Aspen25 listopada 2000 (slalom)
  6.   Sestriere10 grudnia 2000 (slalom)
  7.   Sestriere20 grudnia 2000 (slalom)
  8.   Semmering28 grudnia 2000 (slalom)
  9.   Flachau14 stycznia 2001 (slalom)
  10.   Flachau14 stycznia 2001 (kombinacja)
  11.   Ofterschwang26 stycznia 2001 (slalom)
  12.   Garmisch-Partenkirchen18 lutego 2001 (slalom)
  13.   Altenmarkt10 marca 2002 (slalom)
  14.   Aspen23 listopada 2002 (slalom)
  15.   Lenzerheide22 grudnia 2002 (slalom)
  16.   Lenzerheide22 grudnia 2002 (kombinacja)
  17.   Semmering29 grudnia 2002 (slalom)
  18.   Bormio5 stycznia 2003 (slalom)
  19.   Åre8 marca 2003 (slalom)
  20.   Aspen27 listopada 2004 (slalom)
  21.   San Sicario27 lutego 2005 (kombinacja)
  22.   Špindlerův Mlýn21 grudnia 2005 (gigant)
  23.   Bad Kleinkirchheim14 stycznia 2006 (zjazd)
  24.   Bad Kleinkirchheim15 stycznia 2006 (supergigant)
  25.   Sankt Moritz22 stycznia 2006 (superkombinacja)
  26.   Ofterschwang5 lutego 2006 (slalom)
  27.   Hafjell4 marca 2006 (superkombinacja)
  28.   Levi10 marca 2006 (slalom)
  29.   Åre17 marca 2006 (slalom)
  30.   Åre18 marca 2006 (gigant)
  • 30 zwycięstw (20 slalomów, 4 kombinacje, 2 superkombinacje, 2 giganty, 1 supergigant i 1 zjazd)

Pozostałe miejsca na podium edytuj

  1.   Park City21 listopada 1998 (slalom) – 3. miejsce
  2.   St. Anton17 stycznia 1999 (slalom) – 3. miejsce
  3.   Saalbach-Hinterglemm13 stycznia 2002 (kombinacja) – 2. miejsce
  4.   Berchtesgaden20 stycznia 2002 (slalom) – 3. miejsce
  5.   Park City21 listopada 2002 (gigant) – 3. miejsce
  6.   Aspen29 listopada 2002 (supergigant) – 2. miejsce
  7.   Aspen30 listopada 2002 (slalom) – 2. miejsce
  8.   Semmering28 grudnia 2002 (gigant) – 2. miejsce
  9.   Cortina d'Ampezzo19 stycznia 2003 (gigant) – 2. miejsce
  10.   Maribor26 stycznia 2003 (slalom) – 2. miejsce
  11.   Aspen26 listopada 2004 (gigant) – 3. miejsce
  12.   Altenmarkt12 grudnia 2004 (slalom) – 3. miejsce
  13.   Semmering29 grudnia 2004 (slalom) – 2. miejsce
  14.   Cortina d'Ampezzo15 stycznia 2005 (zjazd) – 2. miejsce
  15.   Maribor23 stycznia 2005 (slalom) – 2. miejsce
  16.   San Sicario26 lutego 2005 (zjazd) – 2. miejsce
  17.   Lenzerheide12 marca 2005 (slalom) – 2. miejsce
  18.   Sölden22 października 2005 (gigant) – 2. miejsce
  19.   Aspen11 grudnia 2005 (slalom) – 2. miejsce
  20.   Špindlerův Mlýn22 grudnia 2005 (slalom) – 2. miejsce
  21.   Lienz29 grudnia 2005 (slalom) – 3. miejsce
  22.   Zagrzeb5 stycznia 2006 (slalom) – 3. miejsce
  23.   Maribor8 stycznia 2006 (slalom) – 2. miejsce
  24.   Sankt Moritz21 stycznia 2006 (zjazd) – 3. miejsce
  25.   Levi11 marca 2006 (slalom) – 2. miejsce

Bibliografia edytuj

Przypisy edytuj

  1. Trofeo Topolino: Albo d'Oro. trofeotopolino.net. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-04)]. (wł.).
  2. a b Janica Kostelic, [w:] Encyclopædia Britannica [dostęp 2022-09-30] (ang.).
  3. Alpine Skiing at the 2002 Salt Lake City Winter Games: Women's Giant Slalom. sports-reference.com. [zarchiwizowane z tego adresu (2011-01-20)]. (ang.).
  4. Former Champion Janica Kostelic Faces Another Fightback (ang.)
  5. CNN.com: Kostelic sets new World Cup record (ang.)
  6. a b Olympic.org: Janica KOSTELIC (ang.)
  7. Janica Kostelic: " It's nice to be on the other side" (ang.)
  8. Croatia | Olympics at Sports-Reference.com. sports-reference.com. [zarchiwizowane z tego adresu (2008-12-26)]. (ang.)
  9. THE SNOW QUEEN OF ZAGREB. southeast-europe.eu. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-03-11)]. (ang.).
  10. Skieur d'Or Award (ang.)