Jeżogłówka najmniejsza

Jeżogłówka najmniejsza
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	rośliny
Podkrólestwo	rośliny zielone
Nadgromada	rośliny telomowe
Gromada	rośliny naczyniowe
Podgromada	rośliny nasienne
Nadklasa	okrytonasienne
Klasa	Magnoliopsida
Nadrząd	liliopodobne (≡ jednoliścienne)
Rząd	wiechlinowce
Rodzina	pałkowate
Rodzaj	jeżogłówka
Gatunek	jeżogłówka najmniejsza
	Nazwa systematyczna
	Sparganium natans L.; Sp. Pl. 971 1753
Synonimy
	Platanaria natans (L.) Gray; Sparganium amplexicaulium D.Yu; Sparganium axilare Raf.; Sparganium flaccidum Meinsh.; Sparganium gramineum Wallr.; Sparganium minimum Wallr.; Sparganium minimum (L.) Fr.; Sparganium minimum var. flaccidum (Meinsh.) Graebn.; Sparganium minimum var. perpusillum (Meinsh.) Graebn.; Sparganium minimum var. strictum Larss.; Sparganium natans var. minimum L.; Sparganium perpusillum Meinsh.; Sparganium ratis Meinsh.; Sparganium rostratum Larss.; Sparganium septentrionale Meinsh.; Sparganium tenuicaule D.Yu & L.H.Liu;
	Kategoria zagrożenia (CKGZ)
	; najmniejszej troski
	Multimedia w Wikimedia Commons

Jeżogłówka najmniejsza^[5] (Sparganium natans L.) – gatunek rośliny z rodziny jeżogłówkowatych (Sparganiaceae) (według systemu Reveala) lub pałkowatych (Typhaceae) według Angiosperm Phylogeny Website.

Rozmieszczenie geograficzne edytuj

Gatunek o zasięgu wokółbiegunowym. W Europie jego zwarty zasięg obejmuje Europę Północną i Środkową, wraz z Półwyspem Skandynawskim i Islandią. Rośnie także na rozproszonych stanowiskach w Hiszpanii i południowo-wschodniej Europie, w Azji Zachodniej, na Kamczatce, na rozproszonych stanowiskach w Ameryce Północnej. W Polsce występuje w rozproszeniu na całym niżu, znane są także 4 stanowiska w Sudetach i kilka w Kotlinie Nowotarskiej. Tu występuje w dołach potorfowych na Puściznie Rękowiańskiej oraz w potokach, np. w potoku Uboczańska^[6].

Morfologia edytuj

Pokrój: Roślina wodna, trwała. Formy pływające o łodydze do 1 m długości, lądowe 15–30 cm wysokości^[7].
Łodyga: Nierozgałęziona, wyprostowana^[7].
Liście: Z obu stron płaskie, 0,4–0,5 cm szerokości, krótsze od pędów, delikatne, cienkie (łodygowe grubsze), bez wyraźnego nerwu środkowego^[7].
Kwiaty: Tylko 1 główka o kwiatach pręcikowych, rzadziej dwie na szczycie pędu, poniżej 2–3 słupkowe wyrastające z kątów górnych liści. Kwitnie od lipca do sierpnia^[7].
Owoc: Pestkowiec, jajowaty, długości 0,4–0,5 cm, z dość długim dziobkiem^[7].

Morfologia
Pokrój
Pęd
Siedlisko

Biologia i ekologia edytuj

Bylina, hydrofit i helofit. Kwitnie od lipca do sierpnia. Zasiedla zazwyczaj wody płytkie, np., doły potorfowe i rowy na torfowiskach niskich i przejściowych. Nie odgrywa większej roli w zarastaniu zbiorników wodnych^[8]. Liczba chromosomów 2n = 30^[6].

Zagrożenia i ochrona edytuj

Umieszczona na polskiej czerwonej liście w kategorii NT (bliski zagrożenia)^[9].

Przypisy edytuj

↑ Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
↑ Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2013-11-14] (ang.).
↑ ^a ^b The Plant List. [dostęp 2017-03-25].
↑ Sparganium natans, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
↑ Zbigniew Mirek, Halina Piękoś-Mirkowa, Adam Zając, Maria Zając: Flowering plants and pteridophytes of Poland. A checklist. Krytyczna lista roślin naczyniowych Polski. Instytut Botaniki PAN im. Władysława Szafera w Krakowie, 2002. ISBN 83-85444-83-1.
↑ ^a ^b Zbigniew Mirek, Halina Piękoś-Mirkowa: Czerwona księga Karpat Polskich. Kraków: Instytut Botaniki PAN, 2008. ISBN 978-83-89648-71-6.
↑ ^a ^b ^c ^d ^e Bolesław Broda, Jakub Mowszowicz: Przewodnik do oznaczania roślin leczniczych, trujących i użytkowych. Warszawa: Państwowy Zakład Wydawnictw Lekarskich, 1973.
↑ Zbigniew Podbielkowski, Henryk Tomaszewicz: Zarys hydrobotaniki. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 1979. ISBN 83-01-00566-1.
↑ Kaźmierczakowa R., Bloch-Orłowska J., Celka Z., Cwener A., Dajdok Z., Michalska-Hejduk D., Pawlikowski P., Szczęśniak E., Ziarnek K.: Polska czerwona lista paprotników i roślin kwiatowych. Polish red list of pteridophytes and flowering plants. Kraków: Instytut Ochrony Przyrody Polskiej Akademii Nauk, 2016. ISBN 978-83-61191-88-9.

[ruggiero-1] Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).

[apweb-2] Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2013-11-14] (ang.).

[tpl-3] The Plant List. [dostęp 2017-03-25].

[iucn-4] Sparganium natans, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).

[checklist2002-5] Zbigniew Mirek, Halina Piękoś-Mirkowa, Adam Zając, Maria Zając: Flowering plants and pteridophytes of Poland. A checklist. Krytyczna lista roślin naczyniowych Polski. Instytut Botaniki PAN im. Władysława Szafera w Krakowie, 2002. ISBN 83-85444-83-1.

[K-6] Zbigniew Mirek, Halina Piękoś-Mirkowa: Czerwona księga Karpat Polskich. Kraków: Instytut Botaniki PAN, 2008. ISBN 978-83-89648-71-6.

[Broda-7] Bolesław Broda, Jakub Mowszowicz: Przewodnik do oznaczania roślin leczniczych, trujących i użytkowych. Warszawa: Państwowy Zakład Wydawnictw Lekarskich, 1973.

[hydrobotanika-8] Zbigniew Podbielkowski, Henryk Tomaszewicz: Zarys hydrobotaniki. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 1979. ISBN 83-01-00566-1.

[9] Kaźmierczakowa R., Bloch-Orłowska J., Celka Z., Cwener A., Dajdok Z., Michalska-Hejduk D., Pawlikowski P., Szczęśniak E., Ziarnek K.: Polska czerwona lista paprotników i roślin kwiatowych. Polish red list of pteridophytes and flowering plants. Kraków: Instytut Ochrony Przyrody Polskiej Akademii Nauk, 2016. ISBN 978-83-61191-88-9.

[5]

[1]

[2]

[3]

[4]

[6]

[7]

[8]

[9]