Jean Stas
Jean Servais Stas (ur. 1813 w Leuven, zm. 1891 w Brukseli) – belgijski chemik.
| |
| Data i miejsce urodzenia |
1813 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
1891 |
| Zawód, zajęcie |
chemik |
Życiorys edytuj
Zaproponował określanie masy atomowej względem tlenu (metodę tę stosowano w latach 1906–1961). Oznaczył masy atomowe wielu pierwiastków chemicznych. Doświadczalnie potwierdził prawo stosunków stałych (tzw. prawo Prousta). Obalił hipotezę angielskiego chemika Williama Prouta, zgodnie z którą atomy wszystkich pierwiastków chemicznych są zbudowane z atomów wodoru.
Początkowo pracował na École Polytechnique w Paryżu, pod kierunkiem Jeana-Baptiste'a Dumasa. Był profesorem w szkole wojskowej w Brukseli oraz członkiem Belgijskiej Królewskiej Akademii Nauk. W 1885 roku otrzymał Davy Medal, nagrodę naukową przyznawaną przez Royal Society w Londynie[1].
Na przełomie 1850/1851 jako pierwszy zdołał wykryć truciznę roślinną (była to nikotyna) w ciele martwego człowieka. Ustalenia Stasa przyczyniły się do tego, że belgijski hrabia Hippolyte Visart de Bocarmé (1818–1851) został uznany winnym zamordowania swojego szwagra, Gustawa Fougniesa. Metoda Stasa znalazła szerokie zastosowanie w kryminalistyce[2][3]. Jej autorstwo usiłował przypisać sobie José Matteo Bonaventure Orfila, ostatecznie jednak uznano pierwszeństwo Stasa[2].
Przypisy edytuj
- ↑ The Royal Society: Davy Medal. royalsociety.org. [dostęp 2011-08-09]. (ang.).
- ↑ a b R. Wennig, JS. Stas. Back to the roots of modern analytical toxicology: Jean Servais Stas and the Bocarmé murder case. „Drug Test Anal”. 1 (4), s. 153-155, 2009. DOI: 10.1002/dta.32. PMID: 20355192.
- ↑ Jurgen Thorwald: Stulecie detektywów. Drogi i bezdroża kryminalistyki. Kraków: Wydawnictwo Literackie, 1992, s. 308-320. ISBN 83-0802171-1.
Bibliografia edytuj
- Encyklopedia PWN. T. 3. Warszawa: 1991, s. 411.