Jurko Tiutiunnyk
Jurko Tiutiunnyk (ukr. Юрко́ Тютю́нник, ur. 8 kwietnia?/20 kwietnia 1891 w Budyszczach koło Czerkas, zm. 20 października 1930 w Moskwie) – ukraiński wojskowy w randze generała-chorążego armii Ukraińskiej Republiki Ludowej, partyzant, dowodzący dwoma tzw. zimowymi pochodami Armii Czynnej URL (rok 1919/1920 i 1921).
 Jurko Tiutiunnyk po aresztowaniu przez OGPU w 1929 roku | |
 generał-chorąży
| |
| Data i miejsce urodzenia |
20 kwietnia 1891 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | |
| Przebieg służby | |
| Lata służby |
1913–1921 |
| Siły zbrojne |
|
| Główne wojny i bitwy |
I wojna światowa, |
| Późniejsza praca |
aktor, scenarzysta |
Życiorys edytuj
Zwabiony przez OGPU (INO) na teren USRR (w ramach operacji specjalnej OGPU równoległej do operacji Trust) w 1923 roku (por. Boris Sawinkow), aresztowany, podpisał deklarację lojalności wobec władzy radzieckiej, nie wydając nikogo ze współpracowników.
Według polskich źródeł od 1923 r. był agentem OGPU. Brał udział w tworzeniu oddziałów dywersyjnych wysyłanych na terytorium Polski. Był naczelnikiem Inostrannego Otdieła przy GPU Prawobrzeżnej Ukrainy.
Był w latach dwudziestych XX wieku współscenarzystą filmów Ołeksandra Dowżenki, aktorem i wykładowcą taktyki walk partyzanckich na Akademii Czerwonych Dowódców. Jako aktor zagrał samego siebie w filmie PKP Piłsudski kupił Petlurę (1926), przedstawiającym Petlurę jako sprzedawczyka[1]. Opublikował także w 1924 r. utwór pt. Z Polakami przeciw Ukrainie (З поляками проти Вкраїни). Aresztowany ponownie przez OGPU w 1929 roku, osądzony i rozstrzelany [2] w Moskwie 20 października 1930.
Publikacje edytuj
- Jurko Tiutiunnyk, Rewolucijna stychija. Zymowyj pochid 1919-1920 rr., Wydawnictwo Universum [3], Lviv 2004, ISBN 966-666-095-4 (j.ukr)
Bibliografia edytuj
- Andrzej Krzak, Kontrwywiad wojskowy II RP przeciwko radzieckim służbom specjalnym 1921-1939, Wydawnictwo Adam Marszałek
- Encyclopedia of Ukraine