Kacice (województwo małopolskie)
Kacice – wieś w Polsce położona w województwie małopolskim, w powiecie krakowskim, w gminie Słomniki.
| wieś | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Liczba ludności (2011) |
373[2] |
| Strefa numeracyjna |
12 |
| Kod pocztowy |
32-090[3] |
| Tablice rejestracyjne |
KRA |
| SIMC |
0335982 |
Położenie na mapie gminy Słomniki  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa małopolskiego  | |
Położenie na mapie powiatu krakowskiego  | |
 50°14′45″N 20°01′57″E/50,245833 20,032500[1] | |
Wieś wchodziła w skład własności Opactwa Cystersów w Mogile, położona była w drugiej połowie XVI wieku w powiecie proszowskim województwa krakowskiego[4].
Integralne części miejscowości: Wydmuchów, Zatorze[5].
Położenie edytuj
Wieś znajduje się 25 km na północ od Krakowa. Położona nad rzeką Szreniawą, graniczy z linią kolejową nr 8.
Ludność edytuj
Według Narodowego Spisu Powszechnego Ludności i Mieszkań z 2011 roku liczba ludności we wsi Kacice to 373 z czego 50,9% mieszkańców stanowią kobiety, a 49,1% ludności to mężczyźni. Miejscowość zamieszkuje 2,7% mieszkańców gminy[2].
Historia edytuj
W 1222 r. biskup krakowski Iwo Odrowąż ufundował w Kacicach opactwo oo. cystersów, przeniesione cztery lata później do wsi Mogiła pod Krakowem. O dalszej historii dworu zachowały się szczątkowe informacje. Jak podaje kronikarz Jan Długosz folwark w Kacicach ożył za czasów opata mogilskiego Erazma Ciołka, który znacznie odbudował dwór i okoliczne zabudowania. W kolejnych latach folwark zmieniał właścicieli, a od lat 90. XX w. znajduje się w prywatnych rękach i przechodzi stopniową odnowę[6]. Ostatnią osobą związaną z klasztorem oo. cystersów w Mogile, która posiadała Kacice był opat Jan Chrzciciel Schindler (1802–1890).
W czasach zaborów Kacice należały do senatora Dymitra Nabokowa (dziadka pisarza Władimira Nabokowa), który w latach 1867–1876 był szefem kancelarii Carskiego Biura do spraw Polski. Po nim Kacice odziedziczył syn Dymitr Dymitriewicz, a następnie wnuk Władimir Dymitriewicz[7].
W okresie międzywojennym wieś Kacice należała do powiatu miechowskiego w województwie kieleckim. 1 kwietnia 1945 r. Kacice zostały wraz z całym powiatem miechowskim przyłączone do województwa krakowskiego. Do 1954 r. wieś należała do gminy Kacice z siedzibą w Prandocinie. W okresie PRL-u doprowadzono do wsi bieżącą wodę, przeprowadzono powszechną elektryfikację domów oraz działał PGR. Obecnie, w jego dawnych zabudowaniach mieszczą się magazyny.
W latach 1954–1961 wieś należała i była siedzibą władz gromady Kacice, po jej zniesieniu w gromadzie Prandocin. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa krakowskiego. W wyniku reformy administracyjnej z 1999 r. Kacice znalazły się w gminie Słomniki w powiecie krakowskim w województwie małopolskim.
Zabytki edytuj
Obiekty wpisane do rejestru zabytków nieruchomych województwa małopolskiego[8].
- Zespół dworski: dwór, relikt parku;
- kaplica w obrębie budynku dworu.
Religia edytuj
We wsi mieści się parafia pw. Matki Bożej Częstochowskiej. Historia parafii sięga lat 80. XX wieku, kiedy to ówczesny biskup kielecki Stanisław Szymecki wydzielił ją 27 czerwca 1983 r. z kościoła pw. św. Jana Chrzciciela znajdującego się w pobliskim Prandocinie[9]. Na potrzeby kacickiego kościoła zaadaptowano budynki remizy strażackiej. Nieopodal kościoła znajduje się cmentarz parafialny.
Kultura i oświata edytuj
We wsi funkcjonuje biblioteka publiczna będąca filią Biblioteki Gminnej w Słomnikach oraz szkoła podstawowa z oddziałem przedszkolnym (tzw. zerówką). Do roku szkolnego 2018/2019 istniało również gimnazjum, które zostało wygaszone w wyniku przeprowadzonej reformy edukacji z 2017 r.[10]
Bezpieczeństwo publiczne edytuj
We wsi działa jednostka ochotniczej straży pożarnej, której historia sięga 1947 r.
Przypisy edytuj
- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 47866
- ↑ a b Wieś Kacice w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2020-08-16] (pol.), liczba ludności w oparciu o dane GUS.
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 417 [zarchiwizowane 2022-10-26].
- ↑ Województwo krakowskie w drugiej połowie XVI wieku; Cz. 2, Komentarz, indeksy, Warszawa 2008, s. 102.
- ↑ GUS. Rejestr TERYT.
- ↑ Klaudia Skrężyna, Zapomniany dwór w Kacicach [online], dziennikpolski24.pl, 25 sierpnia 2012 [dostęp 2020-01-17].
- ↑ Genealogia Nabokowów z Kacic.
- ↑ Wykaz obiektów wpisanych do Rejestru Zabytków Nieruchomych Województwa Małopolskiego z uwzględnieniem podziału na powiaty i gminy [online], wuoz.malopolska.pl [dostęp 2023-12-01].
- ↑ Kacice, Matki Bożej Częstochowskiej [online], diecezja.kielce.pl [dostęp 2020-01-17].
- ↑ Strona internetowa szkoły podstawowej w Kacicach. [dostęp 2020-05-12].