Karmenu Mifsud Bonnici

Karmenu (Carmelo) Mifsud Bonnici[1] (ur. 17 lipca 1933 w m. Cospicua, zm. 5 listopada 2022[2]) – maltański polityk, deputowany, wicepremier i minister, w latach 1984–1992 lider Partii Pracy, od 1984 do 1987 premier Malty.

Karmenu Mifsud Bonnici
Data i miejsce urodzenia

17 lipca 1933
Cospicua

Data śmierci

5 listopada 2022

Premier Malty
Okres

od 22 grudnia 1984
do 12 maja 1987

Przynależność polityczna

Partia Pracy

Poprzednik

Dom Mintoff

Następca

Edward Fenech Adami

Odznaczenia
Narodowy Order Zasługi I klasy (Malta)

Życiorys edytuj

Wykształcenie i działalność zawodowa edytuj

Uzyskał bakalaureat na Uniwersytecie Maltańskim. W 1954 został doktorem prawa. W 1968 ukończył kurs prawa podatkowego i przemysłowego na University College London.

Od maja 1968 był wykładowcą prawa przemysłowego i fiskalnego na Uniwersytecie Maltańskim. W czasie studiów był członkiem katolickiej organizacji Catholic Social Guild, a następnie pełnił funkcję doradcy prawnego Young Christian Workers Movement (chrześcijańskiej organizacji związkowej). Pracował również jako redaktor gazety „Il-Haddiem” wydawanej przez tę organizację. W 1969 został zatrudniony jako lokalny konsultant maltańskiej centrali związkowej General Workers’ Union. Był zaangażowany w działania przeciwko uchwaleniu proponowanej przez ówczesny rząd Partii Narodowej ustawy o stosunkach przemysłowych, która miała dopuszczać sankcje (w tym karanie pozbawieniem wolności) wobec osób strajkujących.

Działalność polityczna edytuj

29 maja 1980 ówczesny premier Dom Mintoff zaproponował jego kandydaturę na zastępcę lidera Partii Pracy, odpowiedzialnego za sprawy ugrupowania. Wniosek ten został zatwierdzony przez władze laburzystów. Karmenu Mifsud Bonnici odpowiadał za kampanię wyborczą podczas wyborów w 1981, w których Partia Pracy uzyskała więcej mandatów w parlamencie mimo otrzymania mniejszej niż Partia Narodowa liczby głosów (co doprowadziło do kilkuletniego kryzysu politycznego w państwie).

2 maja 1983 został dokooptowany do Izby Reprezentantów[3], co było możliwe dzięki rezygnacji z zasiadania w parlamencie złożonej przez Paula Xuereba. Tego samego dnia objął funkcję ministra pracy i opieki społecznej, a w we wrześniu 1983 przeszedł na funkcję ministra edukacji[3] (otrzymał też nominację na wicepremiera[4]).

W październiku 1982 został wyznaczony na nowego lidera partii. Przywództwo w partii przejął ostatecznie w 1984[5]. 22 grudnia 1984 objął stanowisko premiera po rezygnacji Doma Mintoffa[3][6][7], jednocześnie zostając ministrem spraw wewnętrznych, edukacji i komunikacji. Sprawami edukacji zarządzał do lipca 1986[3]. Jako premier kontynuował politykę swego poprzednika[8].

W listopadzie 1985 był głównym negocjatorem w rozmowach z terrorystami z grupy Abu Nidala, którzy po porwaniu samolotu EgyptAir rejs nr 648 wylądowali na lotnisku w maltańskiej miejscowości Luqa[9][10].

Jako premier utrzymywał zapoczątkowane przez poprzednika dobre relację z Libią[1]. 15 kwietnia 1986 – w czasie operacji El Dorado Canyon, będącej odwetem za sponsorowanie przez libijskie władze zamachów terrorystycznych w Europie (na lotniska w Rzymie i Wiedniu oraz dyskotekę „La Belle” w Berlinie Zachodnim) – Karmenu Mifsud Bonnici ostrzegł Mu’ammara al-Kaddafiego o niezidentyfikowanych samolotach zmierzających w stronę Libii przez przestrzeń powietrzną Malty[11][12][13]. Dzięki temu libijski przywódca opuścił rezydencję w Bab al-Azizia na chwilę przed jej zbombardowaniem[14].

12 maja 1987, po przegranych przez laburzystów wyborach parlamentarnych, na stanowisku premiera został zastąpiony przez dawnego kolegę ze szkoły prawniczej, Edwarda Fenecha Adamiego z Partii Narodowej[15]. Uzyskał wtedy mandat deputowanego, który wykonywał także w kolejnej kadencji do 1996[3]. Po kolejnych przegranych przez laburzystów wyborach w 1992 ustąpił z funkcji lidera partii i lidera opozycji na rzecz Alfreda Santa.

Odznaczenia edytuj

W 1990 został odznaczony Narodowym Orderem Zasługi w klasie „Companion of Honour”[16].

Życie prywatne edytuj

Urodził się w rodzinie wielodzietnej (jego rodzeństwo liczyło dwie siostry i trzech braci), należącej do rodu Mifsud Bonnicich, tradycyjnie popierającego Partię Narodową. Jego brat Antoine Mifsud Bonnici był długoletnim posłem PN, a kuzyn Ugo Mifsud Bonnici, również działacz PN, sprawował urząd prezydenta Malty[17].

Przypisy edytuj

  1. a b Mifsud Bonnici, Carmelo. rulers.org. [dostęp 2014-03-24]. (ang.).
  2. Former Prime Minister Karmenu Mifsud Bonnici dies, aged 89. timesofmalta.com, 5 listopada 2022. [dostęp 2022-11-05]. (ang.).
  3. a b c d e Hon. Karmenu Mifsud Bonnici MP. parlament.mt. [dostęp 2020-09-07]. (ang.).
  4. Dr Carmelo Mifsud Bonnici. gov.mt. [dostęp 2020-09-07]. (ang.).
  5. Leaders of Malta. zarate.eu. [dostęp 2020-09-07]. (ang.).
  6. Mintoff Resigns As Malta Leader; Deputy Sworn In. „Toledo Blade”, s. 3, 1984-12-23. [dostęp 2020-09-07]. (ang.). 
  7. Malta prime minister resigns. „Lawrence Journal-World”, s. 13A, 1984-12-23. [dostęp 2020-09-07]. (ang.). 
  8. Mintoff successor set to continue his policies. „The Glasgow Herald”, s. 4, 1984-12-24. [dostęp 2020-09-07]. (ang.). 
  9. Anniversary of a massacre – The EgyptAir hijack in Malta. timesofmalta.com, 2010-11-23. [dostęp 2017-02-09]. (ang.).
  10. Nancy Farrell: 10 Most Terrifying Airplane Hijackings of All Time. Criminal Justice Degrees Guide, 2011. [dostęp 2020-09-07]. (ang.).
  11. Gaddafi’s relationship with Malta. timesofmalta.com, 2011-10-20. [dostęp 2017-02-09]. (ang.).
  12. Karl Schembri: We saved Gaddafi, not Craxi – Mifsud Bonnici. maltatoday.com.mt, 2008-11-02. [dostęp 2017-02-09]. (ang.).
  13. Nestor Laiviera: Freezing of Libyan assets was „scandalous” – former PM Karmenu Mifsud Bonnici. maltatoday.com.mt, 2011-09-01. [dostęp 2017-02-09]. (ang.).
  14. Karl Schembri: Hello Eddie, how is Mintoff?. maltatoday.com.mt, 2008-08-03. [dostęp 2017-02-09]. (ang.).
  15. Conservative will lead Malta. „Star-News”, s. 6A, 1987-05-13. [dostęp 2020-09-07]. (ang.). 
  16. Ħatriet fl-Ordni Nazzjonali tal-Meritu. opm.gov.mt. [dostęp 2014-03-24]. (malt.).
  17. The long and winding road. maltatoday.com.mt, 2008-03-09. [dostęp 2020-09-07]. (ang.).

Bibliografia edytuj