Karsin

wieś w województwie pomorskim

Karsin (dodatkowa nazwa w j. kaszub. Kôrsëno) – wieś kaszubska w Polsce, położona w województwie pomorskim, w powiecie kościerskim, w gminie Karsin, na południowych obrzeżach Wdzydzkiego Parku Krajobrazowego, na ziemi zaborskiej. Miejscowość jest siedzibą władz gminy Karsin.

Karsin
wieś
Ilustracja
Plac św. Jana
Państwo

 Polska

Województwo

 pomorskie

Powiat

kościerski

Gmina

Karsin

Liczba ludności (2023)

2147[2]

Strefa numeracyjna

58

Kod pocztowy

83-440[3]

Tablice rejestracyjne

GKS

SIMC

0162553

Położenie na mapie gminy Karsin
Mapa konturowa gminy Karsin, w centrum znajduje się punkt z opisem „Karsin”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, u góry nieco na lewo znajduje się punkt z opisem „Karsin”
Położenie na mapie województwa pomorskiego
Mapa konturowa województwa pomorskiego, blisko centrum na dole znajduje się punkt z opisem „Karsin”
Położenie na mapie powiatu kościerskiego
Mapa konturowa powiatu kościerskiego, na dole znajduje się punkt z opisem „Karsin”
Ziemia53°54′07″N 17°55′56″E/53,901944 17,932222[1]
Strona internetowa

W latach 1954–1972 wieś należała i była siedzibą władz gromady Karsin. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa gdańskiego.

Nazwy źródłowe miejscowości edytuj

kaszb. Karszëno, Kôrsyn, Karszin, niem. Karschin, dawniej Karszin, Karsino, Karsin[4][5]

Położenie edytuj

Karsin leży:

  • 13 km od Czerska.
  • 38 km od Kościerzyny,
  • ok. 100 km od Gdańska,
  • ok. 105 km od Bydgoszczy.

Przez Karsin biegnie linia kolejowa Laskowice Pomorskie-Bąk.

Części wsi edytuj

Integralne części wsi Karsin[6][7]
SIMC Nazwa Rodzaj
0162576 Dębowiec osada
0162560 Karsin-Wybudowanie część wsi
0162599 Mniszek osada

Karsin dzisiejszy edytuj

 
Stacja kolejowa

Ulica Długa, która ma 5680 m, jest najdłuższą ulicą (o zwartej zabudowie) we wsi w dawnym województwie gdańskim i prawdopodobnie obecnie najdłuższą w województwie pomorskim[potrzebny przypis]. Pozostałe ulice tworzą dzielnice (osiedla) (Działki, Ogrody, Na skarpie, Wybudowanie). Według danych urzędu skarbowego parafia Karsin (razem z wioskami Bąk, Cisewie) 1 stycznia 2008 liczyła 2601 osób[potrzebny przypis].

  • Dzielnica Działki powstała w latach 70. i 80. dominuje tam zabudowa wolnostojąca, jednak stoi tam kilka bliźniaków i szeregowców oraz jeden blok. Na środku znajduje się niewymiarowe boisko do gry w piłkę nożną i plac zabaw.
  • Dzielnica Ogrody jest skupiona przy ulicy Ogrodowej (równoległej do ul. Długiej) i znajduje się tam kilkanaście domów jednorodzinnych wraz z dużymi ogródkami.

Zabytki edytuj

 
Kościół M.B. Różańcowej w Karsinie
 
Gminna Spółdzielnia w Karsinie

Według rejestru zabytków NID[8] na listę zabytków wpisane są:

  • drewniany kościół parafialny pw. Matki Bożej Różańcowej, 1906, 1955, nr rej.: A-1901 z 22.07.2014
  • cmentarz rzymskokatolicki, 1904, 1932-36, nr rej.: A-1919 z 29.06.2015
  • kaplica cmentarna, 1937, nr rej.: j.w.

Kościół wybudowano w latach 1902-1906, a jego wnętrze pochodzi częściowo ze starego kościoła w Wielu[9].

Edukacja edytuj

W Karsinie znajduje się Szkoła Podstawowa im. Wincentego Rogali. Szkoła powstała pod koniec XIX wieku. Obecnie szkoła znajduje się w trzech budynkach przy ulicy Długiej 167. W szkole znajdują się 23 izby lekcyjne, pracownia komputerowa, biblioteka, czytelnia, stołówka, dwie szatnie oraz pomieszczenia sanitarne i biurowe. W klasie historycznej szkoły znajduje się regionalna izba pamięci. Absolwentem szkoły był profesor Józef Borzyszkowski[10].

Sport edytuj

W Karsinie funkcjonuje klub piłkarski Gwiazda Karsin oraz tenisa stołowego Oskar Karsin. Dodatkowo na sali widowiskowej (oddanej do użytku w 2004 roku) odbywają się gminne rozgrywki w futsalu. W Karsinie również działa zespół tańca nowoczesnego Paradise, którego kierownikiem jest Iwona Laska.

Przemysł edytuj

W Karsinie znajdują się głównie zakłady rolno-przemysłowe (rzeźnia, piekarnia, cukiernia). Działa tutaj zakład produkcyjny firmy Gastel Prefabrykacja S.A. zajmującej się głównie produkcją wież strunobetonowych.

Zobacz też edytuj

Przypisy edytuj

  1. Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 51011
  2. Wieś Karsin w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2019-11-14] (pol.), liczba ludności w oparciu o dane GUS.
  3. Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 422 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
  4. F. Lorentz "Polskie i kaszubskie nazwy miejscowości na Pomorzu Kaszubskiem"
  5. "Polsko-Kaszubski Słownik Nazw Miejscowych i Fizjograficznych" pod. redakcją Andrzeja Chludzińskiego, Zrzeszenie Kaszubsko-Pomorskie, Gdańsk 2006 ISBN 978-83-87258-86-3
  6. Obwieszczenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 4 sierpnia 2015 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2015 r. poz. 1636)
  7. GUS. Rejestr TERYT
  8. Rejestr zabytków nieruchomych – województwo pomorskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2023, s. 48 [dostęp 2018-11-17].
  9. Historia parafii MB Różańcowej w Karsinie. [dostęp 2018-12-25]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-12-25)].
  10. Szkoła Podstawowa im. Wincentego Rogali w Karsinie. [dostęp 2018-12-25]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-12-25)].

Linki zewnętrzne edytuj