Katafalk (wł. catafalco)[1] – podwyższenie, na którym stawia się trumnę ze zwłokami podczas uroczystości pogrzebowych[2].

Krzysztof Opaliński na katafalku

Katafalk jest prostą konstrukcją, najczęściej drewnianą, pomalowaną na czarno, obitą kirem lub przykrytą całunem, niezdobioną[3]. Dekoracje stawiane przy nim podczas żałobnych ceremonii, głównie podczas uroczystych pogrzebów[3], noszą nazwę castrum doloris[1]. Ustawiany jest w nawie przed prezbiterium lub w kaplicy pogrzebowej[3].

Historia edytuj

Na przestrzeni lat katafalki miały różną formę. Najstarszy katafalk miał formę stołeczka lub jednostopniowego podium (gradus). Bardziej rozbudowane miały trzy lub więcej stopni. Istniały też katafalki przypominające piramidy, otoczone z czterech stron kolumnami lub obeliskami.
W języku staropolskim używano terminu mary. W XVI wieku funkcjonowało także określenie majestat[3].

Przypisy edytuj

  1. a b Krystyna Kubalska-Sulkiewicz, Monika Bielska-Łach, Anna Manteuffel-Szarota: Słownik terminologiczny sztuk pięknych. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2007, s. 180, ISBN 978-83-01-12365-9.
  2. Katafalk. sjp.pwn.pl. [dostęp 2021-05-25].
  3. a b c d Sztuka świata. Słownik terminów A-K. T. 17. Warszawa: Wydawnictwo Arkady, 2013, s. 310, ISBN 978-83-213-4726-4.