Klasyfikacja medalowa Zimowych Igrzysk Olimpijskich 1960

lista w projekcie Wikimedia

Klasyfikacja medalowa Zimowych Igrzysk Olimpijskich 1960 – zestawienie państw, reprezentowanych przez narodowe komitety olimpijskie, uszeregowanych pod względem liczby zdobytych medali na VIII Zimowych Igrzyskach Olimpijskich w 1960 roku w Squaw Valley.

Państwa uczestniczące w Zimowych Igrzyskach Olimpijskich 1960

     zdobywcy co najmniej jednego złotego medalu

     zdobywcy co najmniej jednego srebrnego medalu

     zdobywcy co najmniej jednego brązowego medalu

     państwa bez medalu

     państwa nieuczestniczące w igrzyskach

Galeria medalistów Zimowych Igrzysk Olimpijskich 1960
Jewgienij Griszyn – radziecki panczenista, dwukrotny mistrz olimpijski ze Squaw Valley
Lidija Skoblikowa – radziecka panczenistka, dwukrotna mistrzyni olimpijska ze Squaw Valley
Podium olimpijskie biegu narciarskiego na 30 km mężczyzn w Squaw Valley. Od lewej: Rolf Rämgård (srebro), Sixten Jernberg (złoto), Nikołaj Anikin (brąz)
Veikko Hakulinen – fiński biegacz narciarski, trzykrotny medalista igrzysk w Squaw Valley
Håkon Brusveen – norweski biegacz narciarski, dwukrotny medalista igrzysk w Squaw Valley
Sixten Jernberg – szwedzki biegacz narciarski, dwukrotny medalista igrzysk w Squaw Valley
Knut Johannesen – norweski panczenista, dwukrotny medalista igrzysk w Squaw Valley
Helga Haase – niemiecka panczenistka, dwukrotna medalistka igrzysk w Squaw Valley
Rolf Rämgård – szwedzki biegacz narciarski, dwukrotny medalista igrzysk w Squaw Valley
Anne Heggtveit – kanadyjska narciarka alpejska, mistrzyni olimpijska w slalomie ze Squaw Valley
Klas Lestander – szwedzki biathlonista, mistrz olimpijski ze Squaw Valley
Helmut Recknagel – niemiecki skoczek narciarski, mistrz olimpijski ze Squaw Valley
Roger Staub – szwajcarski narciarz alpejski, mistrz olimpijski w gigancie ze Squaw Valley
Georg Thoma – niemiecki kombinator norweski, mistrz olimpijski ze Squaw Valley
Sjoukje Dijkstra – holenderska łyżwiarka figurowa, wicemistrzyni olimpijska ze Squaw Valley
Walentina Stienina – radziecka panczenistka, wicemistrzyni olimpijska w biegu na 3000 m podczas igrzysk w Squaw Valley
Marika Kilius i Hans-Jürgen Bäumler – niemiecka para sportowa w łyżwiarstwie figurowym, wicemistrzowie olimpijscy ze Squaw Valley
Boris Stienin – radziecki panczenista, brązowy medalista w biegu na 1500 m podczas igrzysk w Squaw Valley

W ramach igrzysk w Squaw Valley rozegrano 27 konkurencji w ośmiu dyscyplinach sportowych[1], czyli o trzy konkurencje więcej niż podczas poprzednich zimowych igrzysk, które rozegrano w Cortinie d’Ampezzo[2]. W programie zawodów olimpijskich w 1960 roku po raz pierwszy znalazł się biathlon (bieg indywidualny mężczyzn)[3] oraz biegi łyżwiarskie kobiet na czterech dystansach[4]. Z kolei po raz pierwszy w historii nie przeprowadzono rywalizacji olimpijskiej w bobslejach. Wynikało to z kontrowersyjnej decyzji komitetu organizacyjnego igrzysk, który odmówił zbudowania toru bobslejowego, argumentując, że zawody te cieszą się zainteresowaniem małej liczby reprezentacji[5].

W zawodach olimpijskich w Squaw Valley uczestniczyło 665 sportowców (521 mężczyzn i 144 kobiety) z 30 państw[1]. Dla Związku Południowej Afryki występ był debiutem w zimowych igrzyskach olimpijskich[6].

Medalistami zostali przedstawiciele 14 państw, zatem 16 reprezentacji zakończyło igrzyska z zerowym dorobkiem medalowym. Zwycięzcą klasyfikacji medalowej został Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich. Sportowcy z tego kraju zdobyli 21 medali – 7 złotych, 5 srebrnych i 9 brązowych[1]. Był to trzeci z rzędu start olimpijski sportowców z ZSRR, po zimowych i letnich igrzyskach w 1956, podczas których zostali oni zdobywcami największej liczby medali[2][7].

Dla Stanów Zjednoczonych były to czwarte igrzyska, po letnich w 1904 i 1932 oraz zimowych w 1932, na których kraj ten wystąpił w roli gospodarza. Występ amerykańskich sportowców w Squaw Valley był jednak najsłabszym z tych czterech startów. Mimo to pod względem liczby medali osiągnęli oni najlepszy rezultat na zimowych igrzyskach olimpijskich od 1952 roku[8]. Po raz trzeci w zimowych igrzyskach olimpijskich Niemcy wystawili wspólną reprezentację dla zawodników z RFN i NRD. Niemieccy reprezentanci osiągnęli najlepszy wynik z dotychczasowych startów w zimowych igrzyskach olimpijskich, a także drugi występ olimpijski, po Letnich Igrzyskach Olimpijskich 1956, z dorobkiem czterech złotych medali[9]. Reprezentanci Kanady zaliczyli najlepszy zimowy start olimpijski – drugi po igrzyskach w 1948, zakończony z dwoma złotymi medalami[10].

Reprezentacje Czechosłowacji, Holandii i Polski po raz drugi w historii zdobyły medale na zimowych igrzyskach olimpijskich. Dla Czechosłowacji, która w poprzednich startach zdobyła srebro w hokeju na lodzie na igrzyskach w 1948 roku, srebrny medal zdobył Karol Divín w łyżwiarstwie figurowym[11]. Dla Holandii dwa pierwsze medale od 1952 roku zdobyli Sjoukje Dijkstra w łyżwiarstwie figurowym i Jan Pesman w szybkim[12]. Z kolei dla Polski był to drugi z rzędu zimowy start z dodatnim dorobkiem medalowym. Na podium olimpijskim w łyżwiarskim biegu na 1500 m stanęły Elwira Seroczyńska i Helena Pilejczyk, zdobywając srebro i brąz[13][14]. Pierwsze od 1948 roku złoto olimpijskie na zimowych igrzyskach dla Francji zdobył natomiast Jean Vuarnet w narciarstwie alpejskim[15][16]. Najlepszy zimowy start od 1948 roku pod względem liczby złotych medali zaliczyli również Szwedzi[17], a najlepszy występ olimpijski od zimowych igrzysk w 1952 roku uzyskali Norwegowie, zarówno pod względem złotych, jak i wszystkich medali[18].

Najsłabszy występ olimpijski od Zimowych Igrzysk Olimpijskich 1936, biorąc pod uwagę letnie i zimowe starty, zaliczyli reprezentanci Włoch[19]. Dla Austriaków również był to najsłabszy występ od 1936 roku, jednak wliczając tylko zimowe starty[20]. Z kolei Finowie odnotowali najsłabszy występ olimpijski od igrzysk w Sankt Moritz w 1948 roku[21].

Dwa kraje, które zdobyły medale na poprzednich zimowych igrzyskach, nie dokonały tego w Squaw Valley. Były to Japonia[22] i Węgry. Dla Węgrów był to pierwszy od Zimowych Igrzysk Olimpijskich 1928 start olimpijski zakończony z zerowym dorobkiem medalowym[23].

Podczas igrzysk medale zdobyło 131 sportowców. Piętnaścioro zdobyło przynajmniej dwa medale, a dziesięcioro spośród nich przynajmniej jedno złoto. Jedynym trzykrotnym medalistą igrzysk został Veikko Hakulinen, który zdobył po jednym medalu każdego koloru w biegach narciarskich. Jedynymi dwukrotnymi mistrzami olimpijskimi zostali natomiast panczeniści – Lidija Skoblikowa i Jewgienij Griszyn[1].

Klasyfikacja państw edytuj

Poniższa tabela przedstawia klasyfikację medalową państw, które zdobyły medale na Zimowych Igrzyskach Olimpijskich 1960 w Squaw Valley, sporządzoną na podstawie oficjalnych raportów Międzynarodowego Komitetu Olimpijskiego. Klasyfikacja posortowana jest najpierw według liczby osiągniętych medali złotych, następnie srebrnych, a na końcu brązowych. W przypadku, gdy dwa kraje zdobyły tę samą liczbę medali wszystkich kolorów, o kolejności zdecydował porządek alfabetyczny.

Miejsce Państwo Złoto Srebro Brąz Razem
1.   ZSRR 7 5 9 21
2.   Niemcy 4 3 1 8
3.   USA 3 4 3 10
4.   Norwegia 3 3 6
5.   Szwecja 3 2 2 7
6.   Finlandia 2 3 3 8
7.   Kanada 2 1 1 4
8.   Szwajcaria 2 2
9.   Austria 1 2 3 6
10.   Francja 1 2 3
11.   Holandia 1 1 2
11.   Polska 1 1 2
13.   Czechosłowacja 1 1
14.   Włochy 1 1
Razem 28 26 27 81

Klasyfikacje według dyscyplin edytuj

Biathlon edytuj

Podczas igrzysk w Squaw Valley po raz pierwszy o medale olimpijskie rywalizowano w biathlonie. Sport ten, pod nazwą patrolu wojskowego, był w programie olimpijskim na igrzyskach w Chamonix oraz na trzech kolejnych igrzyskach pełnił rolę sportu pokazowego. W 1960 roku został pełnoprawną dyscypliną olimpijską. Biathloniści rywalizowali w jednej konkurencji – biegu indywidualnym na dystansie 20 km[3][24]. Pierwszym mistrzem olimpijskim w biathlonie został Szwed Klas Lestander, srebrny medal zdobył Fin Antti Tyrväinen, a brązowy – reprezentant ZSRR, Aleksandr Priwałow[25].

Miejsce Państwo Złoto Srebro Brąz Razem
1.   Szwecja 1 1
2.   Finlandia 1 1
3.   ZSRR 1 1

Biegi narciarskie edytuj

Program zawodów olimpijskich w biegach narciarskich nie uległ zmianie w porównaniu do poprzednich igrzysk i składał się z sześciu konkurencji – czterech biegów mężczyzn i dwóch biegów kobiet[26][27]. Zawody te były jednocześnie mistrzostwami świata w narciarstwie klasycznym[28].

Medalistami zostali biegacze z czterech państw – Norwegii, Szwecji, Finlandii i ZSRR. W dorobku ZSRR znalazło się najwięcej, sześć medali – jeden złoty, dwa srebrne i trzy brązowe. Po pięć medali, w tym po dwa złote, zdobyli Szwedzi i Finowie[27].

Najbardziej utytułowanym biegaczem został Fin Veikko Hakulinen, w którego dorobku znalazły się trzy medale, po jednym z każdego kruszcu. Wśród mężczyzn multimedalistami zostali również: Håkon Brusveen i Sixten Jernberg (złoto i srebro), Rolf Rämgård (srebro i brąz) oraz Nikołaj Anikin (dwa razy brąz). Wśród kobiet multimedalistkami zostały reprezentantki ZSRR – Marija Gusakowa, Lubow Baranowa i Radja Jeroszyna, które zajęły wszystkie trzy miejsca na podium w biegu indywidualnym na 10 km i zdobyły srebro w biegu sztafetowym[27].

Miejsce Państwo Złoto Srebro Brąz Razem
1.   Szwecja 2 2 1 5
2.   Finlandia 2 1 2 5
3.   ZSRR 1 2 3 6
4.   Norwegia 1 1 2
Razem 6 6 6 18

Hokej na lodzie edytuj

W turnieju olimpijskim w hokeju na lodzie zwyciężyła reprezentacja Stanów Zjednoczonych, dla której był to pierwszy złoty medal w tej dyscyplinie[29]. Amerykanie pokonali najlepszą wówczas na świecie czwórkę zespołów – Kanady, Związku Radzieckiego, Czechosłowacji i Szwecji, które upatrywane były wśród faworytów do zdobycia złota[30]. Kanadyjczycy zdobyli srebrny medal, a reprezentanci ZSRR medal brązowy[31].

Miejsce Państwo Złoto Srebro Brąz Razem
1.   USA 1 1
2.   Kanada 1 1
3.   ZSRR 1 1
Razem 1 1 1 3

Kombinacja norweska edytuj

Rywalizacja olimpijska w kombinacji norweskiej w Squaw Valley, tak samo jak cztery lata wcześniej w Cortinie d’Ampezzo, składała się z jednej konkurencji indywidualnej, składającej się z trzech serii skoków (do noty wliczano najlepsze dwa) i biegu narciarskiego na 15 km[32][33]. Zawody te rozgrywane były jednocześnie w ramach mistrzostw świata w narciarstwie klasycznym[34].

W zawodach zwyciężył Niemiec Georg Thoma, srebro zdobył Norweg Tormod Knutsen, a brąz – reprezentant ZSRR, Nikołaj Gusakow[35]. Medal Thomy był pierwszym dla Niemiec, a medal Gusakowa pierwszym dla ZSRR zdobytym w kombinacji norweskiej. Jednocześnie Thoma został drugim w historii, po Heikki Hasu w 1948 roku, dwuboistą spoza Norwegii, który zdobył złoto olimpijskie w tej dyscyplinie[36].

Miejsce Państwo Złoto Srebro Brąz Razem
1.   Niemcy 1 1
2.   Norwegia 1 1
3.   ZSRR 1 1
Razem 1 1 1 3

Łyżwiarstwo figurowe edytuj

Konkurencje łyżwiarstwa figurowego rozegrane podczas igrzysk w Squaw Valley były takie same jak w Cortinie d’Ampezzo – przeprowadzono rywalizację solistów, solistek i par sportowych[37][38].

Medale zdobyli reprezentanci pięciu państw, przy czym tylko Amerykanie i Kanadyjczycy stanęli na podium więcej niż jeden raz. Amerykanie wywalczyli cztery medale, a Kanadyjczycy dwa[38]. Pierwsze medale olimpijskie w łyżwiarstwie figurowym zdobyli dla swoich państw: Karol Divín dla Czechosłowacji oraz Sjoukje Dijkstra dla Holandii[39][40][41].

Miejsce Państwo Złoto Srebro Brąz Razem
1.   USA 2 2 4
2.   Kanada 1 1 2
3.   Czechosłowacja 1 1
3.   Holandia 1 1
3.   Niemcy 1 1
Razem 3 3 3 9

Łyżwiarstwo szybkie edytuj

Podczas igrzysk w Squaw Valley rozegrano osiem konkurencji w łyżwiarstwie szybkim, czyli o cztery więcej niż podczas poprzednich igrzysk[42][43]. Po raz pierwszy przeprowadzono rywalizację olimpijską kobiet w tej dyscyplinie[4].

Medale zdobyli reprezentanci siedmiu państw. Najwięcej razy, dwunastokrotnie, na podium olimpijskim stanęli panczeniści ze Związku Radzieckiego. Zdobyli oni medale we wszystkich konkurencjach, we wszystkich poza biegiem kobiet na 500 m i biegiem mężczyzn na 10 000 m zdobyli złoto[43].

Najbardziej utytułowanymi panczenistami zostali Jewgienij Griszyn i Lidija Skoblikowa, w których dorobku znalazły się po dwa złote medale[43]. Griszyn jako jedyny obronił tytuł mistrza olimpijskiego z poprzednich igrzysk[14]. Dokonał tego dwukrotnie – w biegu na 500[44] i 1500 m, przy czym w drugim z nich zwyciężył ex aequo z Roaldem Aasem. Był to drugi z rzędu przypadek w rywalizacji olimpijskiej na tym dystansie, że przyznano dwa złote medale[45].

Poza Griszynem i Skoblikową multimedalistami zostali: Helga Haase, Knut Johannesen i Wiktor Kosiczkin. Wszyscy zdobyli po jednym złotym i jednym srebrnym medalu[43]. Medale Haase były jednocześnie pierwszymi zdobytymi w łyżwiarstwie szybkim dla Niemiec[43][44][45][46][47]. Pierwsze medale w tej dyscyplinie dla Polski zdobyły natomiast Elwira Seroczyńska i Helena Pilejczyk w biegu na 1500 m kobiet[14][48].

Miejsce Państwo Złoto Srebro Brąz Razem
1.   ZSRR 6 3 3 12
2.   Norwegia 2 1 3
3.   Niemcy 1 1 2
4.   Polska 1 1 2
4.   USA 1 1 2
6.   Finlandia 1 1
6.   Holandia 1 1
6.   Szwecja 1 1
Razem 9 7 8 21

Narciarstwo alpejskie edytuj

Konkurencje alpejskie rozgrywane na igrzyskach w 1960 roku nie zmieniły się w porównaniu do poprzednich igrzysk. Medale przyznano w sześciu kompletach – w zjeździe, slalomie i slalomie gigancie mężczyzn i kobiet[49][16].

Medalistami zostali reprezentanci siedmiu państw. Najwięcej, pięć medali zdobyli Austriacy. Z kolei Szwajcarzy jako jedyni zdobyli dwa złote medale. W narciarstwie alpejskim po dwa medale zdobyło dwoje zawodników – Ernst Hinterseer (złoto i brąz) wśród mężczyzn i Penny Pitou (dwa razy srebro) wśród kobiet. Reprezentantka Kanady, Anne Heggtveit wywalczyła pierwszy złoty medal w narciarstwie alpejskim dla swojego kraju, zwyciężając w slalomie[50][51][52][53][54][55].

Miejsce Państwo Złoto Srebro Brąz Razem
1.   Szwajcaria 2 2
2.   Austria 1 2 2 5
3.   Niemcy 1 1 1 3
4.   Francja 1 2 3
5.   Kanada 1 1
6.   USA 3 3
7.   Włochy 1 1
Razem 6 6 6 18

Skoki narciarskie edytuj

Niezmiennie od poprzednich igrzysk, w 1960 roku rozegrano jedną konkurencję olimpijską w skokach narciarskich – zawody indywidualne[56]. Zawody te były jednocześnie mistrzostwami świata w narciarstwie klasycznym[57]. Złoty medal zdobył Niemiec Helmut Recknagel, srebrny – Fin Niilo Halonen, a brązowy – Austriak Otto Leodolter[58]. Złoto Recknagela było pierwszym medalem tego koloru dla Niemiec w zawodach olimpijskich w skokach narciarskich[59]. Jednocześnie po raz drugi w historii, po igrzyskach w Cortinie d’Ampezzo, medalu olimpijskiego w tej dyscyplinie nie zdobył żaden ze skoczków norweskich[60].

Miejsce Państwo Złoto Srebro Brąz Razem
1.   Niemcy 1 1
2.   Finlandia 1 1
3.   Austria 1 1
Razem 1 1 1 3

Multimedaliści edytuj

15 sportowców zdobyło w Squaw Valley więcej niż jeden medal, a 10 spośród nich wywalczyło przynajmniej jedno złoto. Najwięcej – czworo – multimedalistów startowało w barwach Związku Radzieckiego. Pięcioro z multimedalistów stawało na podium olimpijskim w łyżwiarstwie szybkim, czworo w biegach narciarskich, a jeden w narciarstwie alpejskim.

Jedynym trzykrotnym medalistą igrzysk został fiński biegacz, Veikko Hakulinen, który zdobył po jednym medalu z każdego kruszcu. Z kolei jedynymi dwukrotnymi mistrzami olimpijskimi zostali panczeniści ze Związku Radzieckiego – Lidija Skoblikowa i Jewgienij Griszyn.

Poniższa tabela przedstawia indywidualne zestawienie multimedalistów Zimowych Igrzysk Olimpijskich 1960, czyli zawodników i zawodniczek, którzy zdobyli więcej niż jeden medal olimpijski na tych igrzyskach, w tym przynajmniej jeden złoty.

Miejsce Zawodnik Państwo Dyscyplina Złoto Srebro Brąz Razem
1. Griszyn, JewgienijJewgienij Griszyn   ZSRR łyżwiarstwo szybkie 2 2
1. Skoblikowa, LidijaLidija Skoblikowa   ZSRR łyżwiarstwo szybkie 2 2
3. Hakulinen, VeikkoVeikko Hakulinen   Finlandia biegi narciarskie 1 1 1 3
4. Brusveen, HåkonHåkon Brusveen   Norwegia biegi narciarskie 1 1 2
4. Gusakowa, MarijaMarija Gusakowa   ZSRR biegi narciarskie 1 1 2
4. Haase, HelgaHelga Haase   Niemcy łyżwiarstwo szybkie 1 1 2
4. Jernberg, SixtenSixten Jernberg   Szwecja biegi narciarskie 1 1 2
4. Johannesen, KnutKnut Johannesen   Norwegia łyżwiarstwo szybkie 1 1 2
4. Kosiczkin, WiktorWiktor Kosiczkin   ZSRR łyżwiarstwo szybkie 1 1 2
10. Hinterseer, ErnstErnst Hinterseer   Austria narciarstwo alpejskie 1 1 2

Przypisy edytuj

  1. a b c d 1960 Squaw Valley Winter Games. sports-reference.com. [dostęp 2016-11-26]. [zarchiwizowane z tego adresu (2011-07-16)]. (ang.).
  2. a b 1956 Cortina d’Ampezzo Winter Games. sports-reference.com. [dostęp 2016-11-25]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-04-17)]. (ang.).
  3. a b Olimpijska historia biathlonu: początki (1). biathlon.pl, 10 lutego 2010. [dostęp 2016-11-19].
  4. a b Speed skating began as a rapid form of transportation across frozen lakes and rivers. It made its debut on the Olympic programme at the 1924 Winter Games. olympic.org. [dostęp 2016-11-26]. (ang.).
  5. Squaw Valley 1960. olympic.org. [dostęp 2016-11-26]. (ang.).
  6. Olympic Countries. sports-reference.com. [dostęp 2016-11-25]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-12-25)]. (ang.).
  7. 1956 Melbourne Summer Games. sports-reference.com. [dostęp 2016-11-26]. [zarchiwizowane z tego adresu (2008-09-06)]. (ang.).
  8. United States. sports-reference.com. [dostęp 2016-11-27]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-04-17)]. (ang.).
  9. Germany. sports-reference.com. [dostęp 2016-11-27]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-01-08)]. (ang.).
  10. Canada. sports-reference.com. [dostęp 2016-11-27]. [zarchiwizowane z tego adresu (2008-07-31)]. (ang.).
  11. Czechoslovakia. sports-reference.com. [dostęp 2016-11-27]. [zarchiwizowane z tego adresu (2010-06-18)]. (ang.).
  12. Netherlands. sports-reference.com. [dostęp 2016-11-27]. [zarchiwizowane z tego adresu (2010-07-28)]. (ang.).
  13. Poland. sports-reference.com. [dostęp 2016-11-27]. [zarchiwizowane z tego adresu (2008-07-31)]. (ang.).
  14. a b c Mateusz Sołościuk: ZIO ’60 – medale polskich panczenistek. ig24.pl, 8 grudnia 2013. [dostęp 2016-11-25].
  15. France. sports-reference.com. [dostęp 2016-11-27]. [zarchiwizowane z tego adresu (2008-07-31)]. (ang.).
  16. a b Alpine Skiing at the 1960 Squaw Valley Winter Games. sports-reference.com. [dostęp 2016-11-22]. [zarchiwizowane z tego adresu (2009-03-13)]. (ang.).
  17. Sweden. sports-reference.com. [dostęp 2016-11-27]. [zarchiwizowane z tego adresu (2010-09-16)]. (ang.).
  18. Norway. sports-reference.com. [dostęp 2016-11-27]. (ang.).
  19. Italy. sports-reference.com. [dostęp 2016-11-27]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-10-12)]. (ang.).
  20. Austria. sports-reference.com. [dostęp 2016-11-27]. [zarchiwizowane z tego adresu (2008-12-05)]. (ang.).
  21. Finland. sports-reference.com. [dostęp 2016-11-27]. [zarchiwizowane z tego adresu (2010-08-17)]. (ang.).
  22. Japan. sports-reference.com. [dostęp 2016-11-27]. [zarchiwizowane z tego adresu (2008-07-29)]. (ang.).
  23. Hungary. sports-reference.com. [dostęp 2016-11-27]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-08-16)]. (ang.).
  24. Biathlon at the 1960 Squaw Valley Winter Games. sports-reference.com. [dostęp 2016-11-19]. [zarchiwizowane z tego adresu (2009-04-04)]. (ang.).
  25. VIII Olympic Winter Games 1960 Squaw Valley, California. Final report. Biathlon. la84.org. s. 120. [dostęp 2016-11-19]. (ang.).
  26. Cross Country Skiing at the 1956 Cortina d’Ampezzo Winter Games. sports-reference.com. [dostęp 2016-11-20]. [zarchiwizowane z tego adresu (2009-06-10)]. (ang.).
  27. a b c Cross Country Skiing at the 1960 Squaw Valley Winter Games. sports-reference.com. [dostęp 2016-11-20]. [zarchiwizowane z tego adresu (2011-07-16)]. (ang.).
  28. 8th Olympic Winter Games - event results: Cross-Country. fis-ski.com. [dostęp 2016-11-20]. (ang.).
  29. Ice Hockey - Men’s Olympic Games: presentation and medal winners. the-sports.org. [dostęp 2016-11-19]. (ang.).
  30. USA's original but unheralded "miracle on ice". iihf.com. [dostęp 2016-11-19]. (ang.).
  31. Ice Hockey at the 1960 Squaw Valley Winter Games. sports-reference.com. [dostęp 2016-11-19]. [zarchiwizowane z tego adresu (2008-12-18)]. (ang.).
  32. Nordic Combined at the 1956 Cortina d’Ampezzo Winter Games. sports-reference.com. [dostęp 2016-11-20]. [zarchiwizowane z tego adresu (2011-08-22)]. (ang.).
  33. Nordic Combined at the 1960 Squaw Valley Winter Games. sports-reference.com. [dostęp 2016-11-20]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-03-02)]. (ang.).
  34. 8th Olympic Winter Games - event results: Nordic Combined. fis-ski.com. [dostęp 2016-11-20]. (ang.).
  35. Nordic Combined Olympic Games 1960 at Squaw Valley (usa). sports123.com. [dostęp 2016-11-20]. (ang.).
  36. Nordic Combined - Olympic Games: presentation and medal winners - Men’s Gundersen - Normal Hill. the-sports.org. [dostęp 2016-11-20]. (ang.).
  37. Figure Skating at the 1956 Cortina d’Ampezzo Winter Games. sports-reference.com. [dostęp 2016-11-25]. [zarchiwizowane z tego adresu (2010-01-21)]. (ang.).
  38. a b Figure Skating at the 1960 Squaw Valley Winter Games. sports-reference.com. [dostęp 2016-11-25]. [zarchiwizowane z tego adresu (2009-04-03)]. (ang.).
  39. Figure Skating Men Olympic Games History. todor66.com. [dostęp 2016-11-25]. (ang.).
  40. Figure Skating Women Olympic Games History. todor66.com. [dostęp 2016-11-25]. (ang.).
  41. Figure Skating Pairs Olympic Games History. todor66.com. [dostęp 2016-11-25]. (ang.).
  42. Speed Skating at the 1956 Cortina d’Ampezzo Winter Games. sports-reference.com. [dostęp 2016-11-25]. [zarchiwizowane z tego adresu (2009-10-15)]. (ang.).
  43. a b c d e Speed Skating at the 1960 Squaw Valley Winter Games. sports-reference.com. [dostęp 2016-11-25]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-12-25)]. (ang.).
  44. a b Speed Skating Olympic Games Men: 500 m. sports123.com. [dostęp 2016-11-25]. (ang.).
  45. a b Speed Skating Olympic Games Men: 1500 m. sports123.com. [dostęp 2016-11-25]. (ang.).
  46. Speed Skating Olympic Games Men: 5000 m. sports123.com. [dostęp 2016-11-25]. (ang.).
  47. Speed Skating Olympic Games Men: 10000 m. sports123.com. [dostęp 2016-11-25]. (ang.).
  48. Tomasz Kalemba: Polscy medaliści - Elwira Seroczyńska. eurosport.onet.pl, 26 stycznia 2010. [dostęp 2016-11-25].
  49. Alpine Skiing at the 1956 Cortina d’Ampezzo Winter Games. sports-reference.com. [dostęp 2016-11-22]. [zarchiwizowane z tego adresu (2009-06-10)]. (ang.).
  50. Alpine Skiing - Olympic Games: presentation and medal winners - Women’s Giant slalom. the-sports.org. [dostęp 2016-11-22]. (ang.).
  51. Alpine Skiing - Olympic Games: presentation and medal winners - Women’s Downhill. the-sports.org. [dostęp 2016-11-22]. (ang.).
  52. Alpine Skiing - Olympic Games: presentation and medal winners - Women’s Slalom. the-sports.org. [dostęp 2016-11-22]. (ang.).
  53. Alpine Skiing - Olympic Games: presentation and medal winners - Men’s Downhill. the-sports.org. [dostęp 2016-11-22]. (ang.).
  54. Alpine Skiing - Olympic Games: presentation and medal winners - Men’s Slalom. the-sports.org. [dostęp 2016-11-22]. (ang.).
  55. Alpine Skiing - Olympic Games: presentation and medal winners - Men’s Giant slalom. the-sports.org. [dostęp 2016-11-22]. (ang.).
  56. Wojciech Szatkowski: Skoki narciarskie na olimpiadzie. skijumping.pl, 30 kwietnia 2003. [dostęp 2016-11-19].
  57. 8th Olympic Winter Games - event results: Ski Jumping. fis-ski.com. [dostęp 2016-11-20]. (ang.).
  58. Ski Jumping Men: Olympic Games 1960 at Squaw Valley (usa). sports123.com. [dostęp 2016-11-19]. (ang.).
  59. Skoki narciarskie - Mistrzowie olimpijscy. skokinarciarskie.pl. [dostęp 2016-11-19].
  60. Ski Jumping - Olympic Games: presentation and medal winners - Men’s Individual - Normal Hill. the-sports.org. [dostęp 2016-11-19]. (ang.).

Linki zewnętrzne edytuj