Wikipedia

Kościół św. Jana Ewangelisty w Pińczowie

Kościół św. Jana Ewangelisty w Pińczowie – kościół farny pw. św. Jana Ewangelisty usytuowany w centrum Pińczowa, na rogu Rynku. Wchodzi w skład dawnego zespołu klasztornego oo. paulinów. Pierwotnie gotycki, w XVII w. przebudowany w stylu manierystycznym. W latach 1551–1586 zbór kalwiński.

Kościół św. Jana Ewangelisty
A.653/1-2 z dnia 21.06.1967[1]
kościół parafialny
Ilustracja
Kościół św. Jana Ewangelisty w Pińczowie
Państwo

 Polska

Miejscowość

Pińczów

Wyznanie

katolickie

Kościół

rzymskokatolicki

Parafia

św. Jana Apostoła i Ewangelisty w Pińczowie

Wezwanie

Świętego Jana Ewangelisty

Położenie na mapie Pińczowa
Mapa konturowa Pińczowa, w centrum znajduje się punkt z opisem „Kościół św. Jana Ewangelisty”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, na dole nieco na prawo znajduje się punkt z opisem „Kościół św. Jana Ewangelisty”
Położenie na mapie województwa świętokrzyskiego
Mapa konturowa województwa świętokrzyskiego, blisko centrum po lewej na dole znajduje się punkt z opisem „Kościół św. Jana Ewangelisty”
Położenie na mapie powiatu pińczowskiego
Mapa konturowa powiatu pińczowskiego, blisko centrum na prawo znajduje się punkt z opisem „Kościół św. Jana Ewangelisty”
Położenie na mapie gminy Pińczów
Mapa konturowa gminy Pińczów, blisko centrum u góry znajduje się punkt z opisem „Kościół św. Jana Ewangelisty”
Ziemia50°31′13″N 20°31′38″E/50,520278 20,527222
Multimedia w Wikimedia Commons

Historia edytuj

Pierwotną świątynię wzniesiono w stylu gotyckim. Współcześnie zachowała się z niej kruchta zachodnia ze sklepieniem krzyżowo-żebrowym. Na zworniku sklepienia umieszczony jest herb Oleśnickich Dębno. Kościół przebudowano w XVII w. w stylu manierystycznym. Zachodnia fasada świątyni wybudowana w 1642 r. zwieńczona jest wczesnobarokowym szczytem. Kościół składa się z trzech naw i ma układ bazylikowy. Prezbiterium jest zamknięte półkoliście i nieco węższe i niższe od nawy. Od północy przylega do niego przybudówka, z zakrystią na parterze oraz dawną biblioteką i oratorium zakonnym na piętrze.

W latach 1720–1723 do południowej nawy dobudowano kaplicę Aniołów. Ma ona kształt kwadratu i jest przykryta kopułą z latarnią. Wewnątrz gotyckiej kruchty znajduje się późnorenesansowy nagrobek Anny z Łaszczów Juszczykowej oraz jej dzieci, z 1618 r. Sklepienia naw i prezbiterium kościoła pokryte są dekoracją stiukową. Późnobarokowe wyposażenie kościoła (w tym m.in. ołtarz główny i 9 ołtarzy bocznych) pochodzi z lat 40. XVIII w. W prezbiterium znajdują się popaulińskie stalle z XVII w. przyozdobione rzeźbami Chrystusa, Maryi i apostołów. Organy świątyni pochodzą z 1757 r., wykonał je Wojciech Szyplewski z Krakowa. Przed kościołem ulokowana jest barokowa dzwonnica z lat 1685–1691 z zachowanymi dzwonami gotyckimi, w tym z jednym ufundowanym przez biskupa Zbigniewa Oleśnickiego.

W drugiej połowie XVI wieku za sprawą Mikołaja Oleśnickiego Pińczów stał się ośrodkiem reformacji. Wówczas w roku 1551 paulini musieli opuścić miasto. Do paulinów kościół wrócił po tym jak w roku 1586 biskup krakowski Piotr Myszkowski wykupił miasto. W kościele pochowany jest Jan Łaski, pastor i teolog protestancki, działacz polskiej reformacji.

  •  
    Kościół św. Jana Ewangelisty w Pińczowie w 1657 roku na miedziorycie według rysunku Erika Jönsona Dahlbergha
  •  
    Widok na dzwonnicę i kościół św. Jana Ewangelisty w 1865 roku
  •  
    Kościół św. Jana Ewangelisty
  •  
    Prezbiterium w kościele św. Jana Ewangelisty w Pińczowie

Przypisy edytuj

  1. ↑ Rejestr zabytków nieruchomych – województwo świętokrzyskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2023, s. 49 [dostęp 2016-01-05].

Bibliografia edytuj

  • Michał Jurecki, Grzegorz Matyja, Ponidzie. W świętokrzyskim stepie, Kraków: „Bezdroża”, 2004, ISBN 83-89676-16-8, OCLC 830623047.

Linki zewnętrzne edytuj

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Kościół_św._Jana_Ewangelisty_w_Pińczowie&oldid=73189744”