Kopalnia Węgla Kamiennego „Pniówek”

kopalnia węgla kamiennego

Kopalnia Węgla Kamiennego „Pniówek” (KWK „Pniówek”; dawniej KWK XXX-lecia PRL) – kopalnia węgla koksującego w Pawłowicach, w województwie śląskim. Należy do Jastrzębskiej Spółki Węglowej.

KWK Pniówek
Ilustracja
KWK Pniówek
Państwo

 Polska

Województwo

 śląskie

Siedziba

Pawłowice

Adres

ul. Krucza 18
43–250 Pawłowice

Data założenia

1974 (1803)

Dyrektor

Marian Zmarzły[1]

Udziałowcy

Jastrzębska Spółka Węglowa

Położenie na mapie gminy Pawłowice
Mapa konturowa gminy Pawłowice, blisko centrum u góry znajduje się punkt z opisem „KWK Pniówek”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, na dole znajduje się punkt z opisem „KWK Pniówek”
Położenie na mapie województwa śląskiego
Mapa konturowa województwa śląskiego, blisko centrum po lewej na dole znajduje się punkt z opisem „KWK Pniówek”
Położenie na mapie powiatu pszczyńskiego
Mapa konturowa powiatu pszczyńskiego, po lewej znajduje się punkt z opisem „KWK Pniówek”
Ziemia49°58′02″N 18°41′23″E/49,967222 18,689722

Nazwa kopalni pochodzi od nazwy wsi nieopodal której jest położona; przez szereg lat[kiedy?] nosiła nazwę XXX-lecia PRL.

Historia edytuj

Węgiel w miejscu obecnej kopalni wydobywano już w 1803 roku[2]. Kopalnia XXX-lecia PRL (obecnie Pniówek) była budowana w latach 1963–1974. Nazywano ją wówczas „superkopalnią” lub „siódmym cudem”[3]. Złoże KWK „Pniówek” znajduje się na terenie gminy Pawłowice (87,1%) oraz miasta Jastrzębie-Zdrój (12,9%).

Kopalnia „Pniówek” (wówczas XXX-lecia PRL) wchodziła kolejno w skład: Rybnickiego Zjednoczenia Przemysłu Węglowego (działało w latach 1945–1982), Zrzeszenia Kopalń Węgla Kamiennego w Jastrzębiu-Zdroju (działało w latach 1982–1984), Rybnicko-Jastrzębskiego Gwarectwa Węglowego (działało w latach 1984–1988), Przedsiębiorstwa Eksploatacji Węgla „Południe” z siedzibą w Jastrzębiu-Zdroju (do chwili uzyskania samodzielności ekonomicznej; działało w latach 1989–1990)[4]. 1 kwietnia 1993 roku weszła w skład Jastrzębskiej Spółki Węglowej. Zatrudnienie na koniec 2011 roku wynosiło 5362 osób.

Kopalnia w latach 1981–2002 była zarządcą zameczku prezydenckiego w Wiśle.

W 2008 rozpoczęto prace związane z rozbudową kopalni o złoże „Pawłowice 1”. 21 czerwca 2012 minister środowiska udzielił Jastrzębskiej Spółce Węglowej koncesji na wydobywanie węgla kamiennego i metanu jako kopaliny towarzyszącej ze złoża „Pawłowice 1”. Koncesję wydano do 31 grudnia 2051. Złoże „Pawłowice 1” zalega na obszarze części gmin Pszczyna, Pawłowice, Suszec i w niewielkim stopniu pod terenem miasta Żory. Złoże „Pawłowice 1” o powierzchni 15,83 km² zlokalizowane jest w bezpośrednim sąsiedztwie czynnej kopalni „Pniówek”. Całość zasobów przemysłowych stanowią węgle koksowe, w zdecydowanej większości jest to poszukiwany na rynku wysokiej jakości węgiel ortokoksowy typu 35, który stanowi około 78% zasobów przemysłowych, pozostałe 22% zasobów stanowią węgle koksowe typu 34. Zasoby złoża „Pawłowice 1” udostępnione zostaną z wyrobisk czynnej kopalni „Pniówek”. Uzyskanie pierwszego wydobycia z zachodniej części złoża „Pawłowice 1”, bezpośrednio przylegającej do wschodniej granicy obszaru górniczego kopalni „Pniówek”, planowane jest w 2014[5].

Udostępnienie i zagospodarowanie zasobów złoża „Pawłowice 1” do głębokości 1140 m przyczyni się do wydłużenia żywotności kopalni „Pniówek” o ok. 25 lat. Natomiast udostępnienie zasobów zalegających w zakresie głębokości 1140–1300 m wydłuży żywotność kopalni o kolejne lata.

20 i 21 kwietnia 2022 w KWK „Pniówek” doszło do wybuchów metanu. W wyniku katastrofy zginęło 8 górników, a 30 innych osób zostało rannych. Po przerwaniu akcji ratowniczej 7 górników pozostawało zaginionych. Podjęto decyzję o drążeniu nowego chodnika równoległego do ściany N-6, co 9 września 2023 pozwoliło na wznowienie akcji ratowniczej. Dwa dni później ratownicy górniczy odnaleźli ciała pięciu zaginionych osób[6].

Ciało ostatniego z poszukiwanych górników odnaleziono 21 października w ścianie N-6 w okolicach kombajnu ścianowego. Ciało górnika zostało wytransportowane na powierzchnię i przewiezione do Zakładu Medycyny Sądowej w Katowicach. Górnik z Mszany osierocił dwójkę dzieci.

Katarzyna Pachelska, Koniec akcji ratowniczej w KWK Pniówek. Ostatni z zaginionych podczas katastrofy w 2022 r. górników odnaleziony po 549 dniach

[7]

Kopalnia jest zabezpieczana przez Okręgową Stację Ratownictwa Górniczego w Wodzisławiu Śląskim[8].

Charakterystyka i podstawowe dane na temat kopalni edytuj

  • Wielkość obszaru górniczego 28 554 m2[9]
  • Wielkość zasobów bilansowych: Pniówek 80,9 mln ton (w roku 2013), 101 mln ton (w roku 2008), Pawłowice 1 54,3 mln ton (w 2013 roku)
  • Eksploatowane pokłady: 357/1, 360/1, 361, 363, 401/1, 403/1, 404/2[10]
  • Średnie wydobycie dobowe: 11 200 ton (2013), 14 500 ton (2008)
  • Typ węgla handlowego 35.1 (ortokoksowy), produkowane sortymanety: przerost, groszek, pył, gaz-koks, muł, niesort
  • Średnie wartości w węglu handlowym: wartość opałowa 28 902 kJ/kg, zasiarczenie 0,69%, zapopielenie 7,79%
  • Okres funkcjonowania bez inwestycji strategicznych: do 2025 roku
  • Okres funkcjonowania przy realizacji inwestycji strategicznych: do 2051 roku

Charakterystyka złoża edytuj

Nadkład:

Karbon:

  • warstwy orzeskie o grubości do 720 m, zbudowane z serii ilasto-piaszczystej i 29 pokładów węgla od 340/1 do 363 o zmiennej grubości 0,7–12,5 m
  • warstwy rudzkie o grubości do 550 m zbudowane z serii ilasto-piaszczystej z przewagą łupków ilastych, w dolnej części ławice piaskowców i zlepieńców; 21 pokładów węgla od 401/1 do 418/3 o średniej grubości 2,0 m
  • warstwy siodłowe (przewiercone kilkoma otworami) o grubości 220 m (udokumentowano 2 pokłady 501 i 510 o grubości do 12 m).

Warstwy karbońskie zapadają w kierunku północno-wschodnim pod kątem 5-10°, we wschodniej części do 12°. Złoże zaangażowane tektonicznie, liczne uskoki o zrzucie 0,5–100 m.

Skala zagrożeń naturalnych: metanowe – kategoria IV, wodne – I i II stopień, tąpaniowe I stopień w części pokładów, pyłowe – klasy A i B, pożarowe – grupa I i II, wyrzutami metanu i skał w części pokładów[11].

Przypisy edytuj

  1. Kierownictwo [online], Jastrzębska Spółka Węglowa [dostęp 2022-10-17] (pol.).
  2. Polska. Kopalnie, [w:] Encyklopedia PWN [dostęp 2022-04-20].
  3. Janusz Lubszczyk, Od Rybnickiego Zjednoczenia Przemysłu Węglowego do Jastrzębskiej Spółki Węglowej, „Biuletyn Galerii Historii Miasta” nr 4 (30) z grudnia 2013 r., s. 11 (ISSN 2080-3737).
  4. Janusz Lubszczyk, Od Rybnickiego Zjednoczenia Przemysłu Węglowego do Jastrzębskiej Spółki Węglowej, „Biuletyn Galerii Historii Miasta” nr 4 (30) z grudnia 2013 r., s. 11-14 (ISSN 2080-3737).
  5. JSW ma nową koncesję. rynekinfrastruktury.pl. [dostęp 2012-08-31].
  6. W Pniówku odnaleziono pięciu górników [online], www.jsw.pl, 11 września 2023 [dostęp 2023-09-11].
  7. Koniec akcji ratowniczej w KWK Pniówek. Ciało ostatniego górnika odnalezione po 549 dniach [online], Ślązag.pl [dostęp 2023-10-22].
  8. OSRG Wodzisław. csrg.bytom.pl. [dostęp 2015-05-09].
  9. JSW. jsw.pl. [dostęp 2012-08-31].
  10. Vademecum górnictwo i geologia, energetyka, hutnictwo, Kraków 2008
  11. l, Jastrzębska Spółka Węglowa SA - O nas - Zakłady - Pniówek - O zakładzie [online], www.jsw.pl [dostęp 2018-10-12].

Linki zewnętrzne edytuj