Kostnojęzykokształtne
Kostnojęzykokształtne[2], arowanokształtne[3], arapaimokształtne[3] (Osteoglossiformes) – rząd ryb promieniopłetwych (Actinopterygii) o wielu prymitywnych cechach budowy, zamieszkujących wody słodkowodne całego świata, głównie w obszarach tropikalnych. Większość gatunków prowadzi drapieżny tryb życia. Najstarsze otolity pochodzą z mastrychtu[4].
| Osteoglossiformes[1] | |
| Regan, 1909 | |
| Okres istnienia: mastrycht–dziś | |
 Osteoglossum bicirrhosum | |
| Systematyka | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Typ | |
| Podtyp | |
| Gromada | |
| Infragromada | |
| Nadrząd | |
| Rząd |
kostnojęzykokształtne |
Charakterystyka edytuj
Ciało jest wydłużone, spłaszczone bocznie, pokryte łuskami cykloidalnymi. Cechą charakterystyczną kostnojęzykokształtnych jest obecność dobrze rozwiniętego kostnego języka. W szczękach tychże ryb, a także na języku, znajdują się liczne zęby. Płetwa grzbietowa i odbytowa zazwyczaj są długie i przesunięte w tył. Część przedstawicieli ma prymitywne płuco, wykształcone z silnie unaczynionego, gąbczastego pęcherza pławnego, co umożliwia im oddychanie powietrzem atmosferycznym. Niektóre gatunki mają także, powstałe z przekształconych mięśni, specjalne narządy, wytwarzające i odbierające impulsy elektryczne – działające na zasadzie radaru. Umożliwia im to orientację i znajdowanie pokarmu w mętnej wodzie lub w ciemnościach. Zakłócenia fal radiowych są odbierane przez odpowiednie receptory, które przesyłają informacje do mózgu.
Wśród kostnojęzykokształtnych występują zaawansowane formy opieki nad potomstwem.
Klasyfikacja edytuj
Do kostnojęzykokształtnych zaliczane są następujące rodziny (kolejność filogenetyczna)[5]:
- Pantodontidae – motylowcowate (jedynym jej przedstawicielem jest motylowiec)
- Osteoglossidae – kostnojęzykowe
- Notopteridae – brzeszczotkowate
- Mormyridae – mrukowate
- Gymnarchidae (jedynym jej przedstawicielem jest gymnarchus nilowy)
oraz sporna Arapaimidae.
Zobacz też edytuj
Przypisy edytuj
- ↑ Osteoglossiformes, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
- ↑ Załachowski 1992 ↓, s. 18.
- ↑ a b H. Garbarczyk, M. Garbarczyk i L. Myszkowski w: Ryby : encyklopedia zwierząt. 2007. ↓
- ↑ Ryby kopalne. red. Michał Ginter. Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, 2012, s. 223. ISBN 978-83-235-0973-8.
- ↑ J. S. Nelson, T. C. Grande, M. V. H. Wilson: Fishes of the World. Wyd. 5. John Wiley & Sons, 2016. ISBN 978-1-118-34233-6. (ang.).
Bibliografia edytuj
- Ryby : encyklopedia zwierząt. Henryk Garbarczyk, Małgorzata Garbarczyk i Leszek Myszkowski (tłum.). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN : Dorota Szatańska, 2007. ISBN 978-83-01-15140-9.
- Włodzimierz Załachowski: Ryby. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1992. ISBN 83-01-12286-2.
- Froese, R. & D. Pauly: Order Summary for Osteoglossiformes. FishBase. World Wide Web electronic publication. www.fishbase.org, 2008. [dostęp 2009-03-01]. (ang.).
- Dimitrij Strelnikoff: Wielka encyklopedia zwierząt, tom 24, str. 21. Oxford Educational. ISBN 978-83-7425-922-4.