Koza bezoarowa

Koza bezoarowa, kozioł bezoarowy (Capra aegagrus) – ssak wołowaty, protoplasta kozy domowej.

Koza bezoarowa

Capra aegagrus
Erxleben, 1777
Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Gromada	ssaki
Podgromada	żyworodne
Infragromada	łożyskowce
Rząd	parzystokopytne
Rodzina	wołowate
Rodzaj	Capra
Gatunek	koza bezoarowa
Kategoria zagrożenia (CKGZ)
narażony na wyginięcie

Kozy w zamojskim zoo

Występowanie

Do dzisiaj kozę bezoarową spotkać można na pustynnych obszarach górskich południowo-zachodniej Azji, w Iranie, Afganistanie, Iraku aż po sam Kaukaz. Występują one nawet na wysokości do 4000 m n.p.m. W dawnych wiekach rozprzestrzeniły się także na wyspach Morza Egejskiego i na Krecie.

Opis

Jest to duże zwierzę, którego wysokość w kłębie dochodzić może do ok. 100 cm, a długość tułowia wraz z głową ma około 160 cm, długość ogona mieści się w granicach 15-20 cm. Umaszczenie tego gatunku jest szaro-brunatne lub rudo-brunatne z rozjaśnieniami barwy na bokach, szyi i karku oraz ciemną pręgą wzdłuż grzbietu. W zimowej okrywie włosowej występuje dużo delikatnego puchu, natomiast na szyi, barkach oraz grzbiecie wyrasta stosunkowo długa grzywa.

Rogi u samic są niewielkie, u samców natomiast osiągają nawet 150 cm długości. U kozła mają one kształt bocznie spłaszczony, ostrą przednią krawędź wraz z licznymi zgrubieniami. Wyrastają od nasady prosto do góry, później zakrzywiając się ku tyłowi w formie szablastej lub sierpowej i wierzchołkiem zwróconym do przodu.

Nazwa pochodzi od perskiego słowa bezoar, które oznacza odtrutkę. Wzięło się to stąd, że w żołądkach tych zwierząt znajdowano twarde zlepki resztek pokarmowych, złożone z sierści oraz włókna roślin pomieszanego z żywicą, którym w średniowieczu przypisywano właściwości lecznicze, a zwłaszcza przeciwjadowe.

Udomowienie

Koza bezoarowa uważana jest za praprzodka ras kóz udomowionych, u których występuje szablasta forma rogów. O jej bliskim pokrewieństwie z kozami domowymi świadczą pewne cechy morfologiczne, a także łatwość w uzyskiwaniu płodnego potomstwa w krzyżowaniu z udomowionymi kozami. Zjawisko takie ma często miejsce w stadach znajdujących się na Krecie.