La strada – włoski czarno-biały film drogi z 1954 roku w reżyserii Federico Felliniego[1]. W rolach głównych wystąpili Anthony Quinn i żona reżysera, Giulietta Masina[2].

La strada
Ilustracja
Plakat do filmu
Gatunek

dramat, film drogi

Rok produkcji

1954

Data premiery

6 września 1954
1957 (Polska)

Kraj produkcji

Włochy

Język

włoski

Czas trwania

94 min

Reżyseria

Federico Fellini

Scenariusz

Federico Fellini
Tullio Pinelli
Ennio Flaiano

Główne role

Giulietta Masina
Anthony Quinn
Richard Basehart

Muzyka

Nino Rota

Zdjęcia

Otello Martelli

Scenografia

Mario Ravasco

Kostiumy

Margherita Marinari

Montaż

Leo Catozzo

Produkcja

Dino De Laurentiis
Carlo Ponti

Wytwórnia

Ponti-De Laurentiis Cinematografica

Dystrybucja

Paramount Films Italia
Centrala Wynajmu Filmów (Polska)

Nagrody
1954: Srebrny Lew na 15. MFF w Wenecji
1957: Oscar dla najlepszego filmu nieanglojęzycznego

Fabuła edytuj

Para głównych bohaterów to wrażliwa i lekko upośledzona umysłowo dziewczyna Gelsomina, podróżująca z prymitywnym i brutalnym cyrkowym siłaczem Zampanò, dającym przedstawienia w różnych miasteczkach. Mimo doznawanych od niego upokorzeń Gelsomina darzy go uczuciem. Jest jednak mało pomocna w pracy, zamknięta we własnym świecie. Zampanò porzuca ją.

Po latach, usłyszawszy jej ulubioną melodię (którą nuci kobieta, kojarząca Gelsominę i mówiąca, że tamta zmarła jakiś czas temu), Zampanò uświadomi sobie, że także ją kochał. W finalnej scenie kamera, zwrócona w dół, ukazuje go płaczącego nocą nad brzegiem morza.

Obsada edytuj

  • Giulietta Masina – Gelsomina Di Costanzo
  • Anthony Quinn – Zampanò
  • Arnoldo Foà – Zampanò (głos)
  • Richard Basehart – linoskoczek Szalony
  • Stefano Sibaldi – linoskoczek Szalony (głos)
  • Aldo Silvani – pan Giraffa
  • Cesare Polacco – pan Giraffa (głos)
  • Marcella Rovere – wdowa
  • Livia Venturini – siostra zakonna
  • Mario Passante – kelner
  • Alfredo Censi – kelner (głos)
  • Anna Primula – matka Gelsominy
  • Franca Dominici – matka Gelsominy (głos)
  • Pietro Ceccarelli – gospodarz
  • Nino Bonanni – gospodarz (głos)
  • Nazzareno Zamperla – Neno
  • Giovanna Galli – prostytutka w tawernie
  • Yami Kamedeva – prostytutka

Analiza krytyczna edytuj

Tytuł edytuj

Wyrazy tytułowe (rodzajnik z rzeczownikiem) znaczą po włosku „droga, wędrówka”. Tytuł w kontekście akcji filmu ma sens kolokwialnego wyrażenia przyimkowego lub imiesłowu: Na drodze lub Wędrując (co w pełni oddałby zwrot „la strada facendo”). W polskich kinach i telewizji film wyświetlany był pod oryginalnym tytułem, którego nie tłumaczono też w polskich pracach krytycznych[3].

Melodyjnie brzmiący tytuł włoski w wielu krajach nie był tłumaczony w toku dystrybucji kinowej, także w pracach filmoznawczych. We Francji (jak w Polsce) funkcjonuje wersja oryginalna tytułu, zamiast przekładu. W Niemczech stosuje się obocznie tytuł oryginalny i jego zdeformowany przekład: Das Lied der Straße (który ujednoznacznia tytuł w kierunku melodramatycznym). W krajach anglosaskich tytuł tłumaczono jako The Road (Droga).

Styl filmu i przesłanie edytuj

Fabuła osnuta jest wokół motywu drogi, a większość zdjęć zrealizowano w plenerze. Film stanowi odrealnioną, poetycką historię o uczuciach i braku umiejętności ich wyrażania, o odpowiedzialności za drugiego człowieka oraz o cierpieniu, osadzoną w realiach powojennych Włoch – ma wymiar gatunkowy paraboli o potrzebie miłości.

Wysmakowane plastycznie czarno-białe zdjęcia (zwłaszcza odrealnione pejzaże), pełna emocji muzyka zaprzyjaźnionego z Fellinim Nino Roty (lirycznym „motywem Gelsominy”) zbliżają styl filmu do realizmu magicznego, czyniąc tę historię przypowieścią, osnutą fabularnie wokół toposu wędrówki[4].

Nagrody i wyróżnienia edytuj

Oprócz wyróżnień europejskich, La strada została nagrodzona w 1957 roku Oscarem dla najlepszego filmu nieanglojęzycznego.

W 1995, z okazji stulecia narodzin kina, film znalazł się na watykańskiej liście 45 filmów fabularnych, które propagują szczególne wartości religijne, moralne lub artystyczne[5][6].

Przypisy edytuj

  1. Garbicz, Klinowski..., s. 155.
  2. Geneviève Agel: Les chemins de Fellini. Paris, Éd. du Cerf, 1958, rozdziały: „La strada” (s. 51-66) Petit hommage à Giulietta Masina (s. 67-69), brak numeru ISBN, książka w jęz. francuskim.
  3. Maria Kornatowska: Fellini. Warszawa, Wyd. Artystyczne i Filmowe, 1972, brak numeru ISBN.
  4. Chris Wiegand: Federico Fellini. the complete films. Köln, Taschen, 2003, rozdział: Three films of redemption (1954-1957), s. 43-58, ISBN 3-8228-1590-X - książka w jęz. angielskim.
  5. Niektóre ważne filmy czyli tzw. lista watykańska. www.kultura.wiara.pl. [dostęp 2010-04-22].
  6. usccb.org Film and Broadcasting –Vatican Best Films List (ang.).

Bibliografia edytuj

  • Adam Garbicz, Jacek Klinowski: Kino, wehikuł magiczny. Przewodnik osiągnięć filmu fabularnego. Podróż druga. 1950-1959. Wyd. I. Kraków: Wydawnictwo Literackie, 1987, s. 154-156. ISBN 83-08-01377-5. (pol.).
  • The best of video - poradnik: kino, tv, sat., video. Warszawa: Oficyna Wydawnicza COMFORT, 1994.

Linki zewnętrzne edytuj