Wikipedia

Lanzarote

wyspa w archipelagu Wysp Kanaryjskich (Hiszpania)

Lanzarote – należąca do Hiszpanii wyspa znajdująca się na Oceanie Atlantyckim, będąca częścią archipelagu Wysp Kanaryjskich. Leży nieopodal północno-zachodnich wybrzeży Afryki, wraz z całym archipelagiem zaliczana jest do Makaronezji[1]. Jest to wyspa pochodzenia wulkanicznego, położona na Oceanie Atlantyckim ok. 125 km od wybrzeży Maroka i 1000 km od Półwyspu Iberyjskiego.

Lanzarote
Ilustracja
Zdjęcie satelitarne
Kontynent

Afryka

Państwo

 Hiszpania

Wspólnota autonomiczna

 Wyspy Kanaryjskie

Akwen

Ocean Atlantycki

Powierzchnia

845,9 km²

Populacja (2012)
• liczba ludności
• gęstość


142 132
227,6 os./km²

Położenie na mapie Oceanu Atlantyckiego
Mapa konturowa Oceanu Atlantyckiego, u góry nieco na prawo znajduje się punkt z opisem „Lanzarote”
Ziemia29°00′N 13°40′W/29,000000 -13,666667
Mapa wyspy
Lanzarote na mapie archipelagu
Multimedia w Wikimedia Commons
Informacje w Wikipodróżach

Lanzarote jest wyspą wysuniętą najbardziej na północ i wschód w archipelagu (położenie geograficzne: 29° N, 13° 40' W). Często nazywana jest „wyspą wulkanów”. Jej powierzchnia w większości utworzona jest przez lawę wulkaniczną. Ostatni wybuch wulkanu miał miejsce w 1824 roku. Wyspę odkrył w 1312 roku Lancelotto Malocello.

Główne miasto, a także stolica wyspy to Arrecife, w którym znajduje się port. Pomiędzy Arrecife (5 km od Arrecife na zachód) a Puerto del Carmen (5 km na wschód) znajduje się port lotniczy Lanzarote (dokładnie w małym miasteczku Casas de Guasimeta).

Głównym źródłem dochodów mieszkańców wyspy były wcześniej rolnictwo i rybołówstwo, a teraz sektor usług, w szczególności turystyka, a ostatnio także przemysł winiarski.

Klimat Lanzarote, podobnie jak całych Wysp Kanaryjskich, jest łagodny, określany mianem „wiecznej wiosny”. Oznacza to brak wyraźnie zróżnicowanych pór roku, z niewielkimi wahaniami średniej temperatury w ciągu roku (od 18 °C zimą, do 24 °C latem).

Podział administracyjny edytuj

Lanzarote wraz z wyspami Gran Canaria i Fuerteventura tworzą prowincję Las Palmas. Wyspa dzieli się na siedem gmin:

 
Hacha Grande (562 m n.p.m.)
 
Salinas de Janubio – salina, czyli miejsce pozyskiwania soli

Geologia edytuj

Lanzarote, jak wszystkie Wyspy Kanaryjskie, powstała jako efekt procesów geologicznych związanych z tworzeniem się Oceanu Atlantyckiego, które rozpoczęły się w mezozoiku.

Klimat edytuj

Klimat wyspy Lanzarote można określić jako podzwrotnikowy w odniesieniu do temperatur, a suchy, a nawet pustynny w odniesieniu do opadów. Według klasyfikacji Köppena jest tam typ klimatu BWh – ciepły klimat pustynny[2].

Temperatury ulegają małym wahaniom w różnych porach roku i między dniem a nocą, dzięki oddziaływaniu oceanu. Średnia temperatura najchłodniejszego miesiąca (stycznia) na poziomie morza wynosi 17 °C, a średnia najcieplejszego (sierpnia) – 24 °C. Temperatura w zimie rzadko spada poniżej 14 °C, a latem często przekracza 29 °C. Jednocześnie średnie roczne opady wynoszą około 200 mm i wypadają głównie w miesiącach zimowych, praktycznie nie występując od maja do października. Opady wahają się od 250 mm w Famara do jedynie 50 mm w obszarze Costa del Rubicon. Klimat jest łagodniejszy niż inne obszary tej szerokości geograficznej.

Średnia temperatura i opady dla Arrecife, Lanzarote
Miesiąc Sty Lut Mar Kwi Maj Cze Lip Sie Wrz Paź Lis Gru Roczna
Średnie temperatury w dzień [°C] 21.1 22.2 22.2 22.2 22.8 23.9 25.0 26.1 26.1 26.1 24.8 22.2 23,7
Średnie temperatury w nocy [°C] 13.9 13.9 15.0 16.1 17.2 17.8 18.9 21.1 21.1 18.9 17.8 16.1 17,3
Opady [mm] 25.4 17.8 12.7 5.1 2.5 0.0 0.0 0.0 2.5 5.1 15.2 25.4 111,8
Źródło: The Weather Channel Interactive, Inc. marzec 2009

Częstym zjawiskiem na wyspie jest wiatr sirocco, zwany tutaj la calima, który przenosi duże ilości pyłu z niedalekiej pustyni Sahara. W 2004 roku podczas sirocco na wyspie była odnotowana temperatura 46 °C i bardzo mała widoczność.

Flora i fauna edytuj

 
Euphorbia balsamifera jeden z symboli wyspy
 
Ślepy, albinotyczny krab Munidopsis polymorpha, jeden z symboli wyspy

Na wyspie jest około 500 różnych gatunków roślin i porostów, z czego 16 gatunków to endemity, 30 występuje wyłącznie na wschodnich Wyspach Kanaryjskich, 41 wyłącznie na Wyspach Kanaryjskich, a 19 jest endemitami Makaronezji. Rośliny te przystosowały się do małej ilości wody, podobnie jak sukulenty. W północnych, bardziej wilgotnych obszarach występuje m.in. daktylowiec kanaryjski. Występują tu też sosny kanaryjskie, różne paprocie i dzikie drzewa oliwne. Lasy wawrzynowe Laurisilva są tu już rzadkością. Roślinność rozkwita najbardziej w okresie od lutego do marca, po zimowych opadach.

Fauna wyspy Lanzarote jest mniej zróżnicowana od roślinności, z wyjątkiem nietoperzy i ssaków, które towarzyszyły ludziom na wyspie, wliczywszy w to dromadery, wcześniej używane w rolnictwie, teraz będące atrakcją turystyczną. Dominują tu ptaki, z których 40 gatunków tu gniazduje, m.in. pustułka, srokosz, kulon, hubara saharyjska. Masyw Famara jest ostoją wielu gatunków, w tym zagrożonych. Tam żyją ostatnie zagrożone Guirres – ścierwniki z podgatunku Neophron percnopterus majorensis, jak również rybołowy i sokoły berberyjskie. Przy wybrzeżu występuje także burzyk żółtodzioby.

Charakterystycznymi gadami wyspy są Gallotia atlantica (endemit) i Tarentola angustimentalis.

Symbolem wyspy są roślina (endemit) Euphorbia balsamifera i ślepy, albinotyczny krab (endemit) Munidopsis polymorpha występujący w wulkanicznej lagunie Jameos del Agua (zwany przez to jameito)[3].

Winnice edytuj

 
Winorośl rosnąca na wulkanicznych lapillach w regionie La Geria na wyspie Lanzarote. Niskie, zaokrąglone murki są tradycyjnie używane do ochrony roślin przed ciągłym wiatrem.

Winnice regionu La Gería posiadają ciekawą tradycyjną metodę kultywacji: pojedyncze winorośle sadzi się we wgłębieniach o średnicach około 4-5 m i głębokości ok. 2-3 m, a naokoło budowane są małe kamienne murki. Ta technika umożliwia lepsze wykorzystanie opadów i rosy, a także zabezpiecza rośliny przed wiatrami.

Turystyka na wyspie edytuj

Architekt i artysta César Manrique (1919-1992) znacząco przyczynił się do wyglądu wyspy. W 1968 Manrique przekonał prezydenta administracji wyspy, Pepina Ramíreza, że żaden budynek na wyspie nie powinien być wyższy niż trzy kondygnacje – wysokość dorosłej palmy. To zapobiegło budowie dużych kompleksów hotelowych na Lanzarote. Przez długi czas w stołecznym Arrecife znajdował się tylko jeden wieżowiec, który stał już przed wejściem w życie odpowiednich ustaw. Rozwój ten coraz bardziej się zmieniał w ostatnich latach, tak że w ośrodkach turystycznych Costa Teguise, Puerto del Carmen i Playa Blanca, obecnie zatwierdzono wyższe budynki w kierunku plaż Papagayo. Projekt domów przewidywał również, że będą one ogólnie pomalowane na biało, a ich okiennice, drzwi i ogrodzenia ogrodowe będą pomalowane na niebiesko w wioskach rybackich i na zielono na obszarach rolniczych. Obecnie na całej wyspie mieszają się zielone i niebieskie, ale także brązowe lub naturalne kolory drewna[4].

Władze archipelagu Wysp Kanaryjskich postanowiły w 2000 r. ograniczyć rozwój masowej turystyki na wyspie, aby ratować jej środowisko i przestawić się na turystykę luksusową. Dwie gminy nie uznały tego i zezwoliły na zbudowanie za 270 mln euro 22 obiektów turystycznych na 7721 łóżek. Sąd Najwyższy archipelagu wyrokiem z marca 2008 r. anulował 22 zezwolenia na budowę i nakazał zburzenie wszystkich budynków, jakie powstały na ich podstawie[5].

Na północnym wybrzeżu wyspy znajduje się Tunnel de la Atlantida, najdłuższa (ok. 1500 m) podwodna jaskinia lawowa na świecie, powstała około 20 000 lat temu podczas wybuchu wulkanu Monte Corona[6].

Atrakcje turystyczne edytuj

Film przedstawiający największe atrakcje turystyczne
  • krater El Golfo
  • Park Narodowy Timanfaya (wulkaniczny)
  • Salinas del Janubio
  • Jameos del Agua[7]
  • Los Hervideros
  • Mirador del Rio – taras widokowy na sąsiednią wyspę Graciosa, z przeszklonymi pęcherzami w lawie, zaprojektowany przez Césara Manrique
  • Cueva de los Verdes - jeden z najdłuższych tuneli lawowych na świecie pełniący rolę sali koncertowej
  • Puerto del Carmen – nadmorski deptak i szerokie miejskie plaże
  • Playa Blanca – miejscowość turystyczna wraz z plażami El Papagayo
  • La Geria – region uprawy winorośli
  • Guatiza Jardín de Cactus – kaktusowy ogród botaniczny
  • Orzola – miasteczko portowe, z którego wypływają statki wycieczkowe na sąsiednią wyspę Graciosa

Galeria edytuj

Przypisy edytuj

  1. ↑ Robert Machowski, Mariusz Rzętała. Teneryfa i La Gomera – wyspy przyrodniczych osobliwości dla geografów. „Z badań nad wpływem antropopresji na środowisko”. 12, s. 139-143, 2011. ISSN 1895-6777. 
  2. ↑ World Map of Köppen−Geiger Climate Classification. kwiecień 2006. [dostęp 2012-01-04].
  3. ↑ ustawa 7/1991 z 30 kwietnia o symbolach naturalnych Wysp Kanaryjskich
  4. ↑ César Manrique - Geschichte eines Botschafters.. www.cesar-manrique.de. [dostęp 2022-05-29].
  5. ↑ Rzeczpospolita, 31.03.2008
  6. ↑ Eyeless Creature Discovered in Undersea Tunnel
  7. ↑ Foto: Los Jameos del Agua na oficjalnej stronie turystyki Wysp Kanaryjskich. [dostęp 2010-07-22]. [zarchiwizowane z tego adresu (2010-04-02)].

Bibliografia edytuj

  • Robert Machowski, Mariusz Rzętała. Teneryfa i La Gomera – wyspy przyrodniczych osobliwości dla geografów. „Z badań nad wpływem antropopresji na środowisko”. 12, s. 139-143, 2011. ISSN 1895-6777. 

Linki zewnętrzne edytuj

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Lanzarote&oldid=72968017”