List Barnaby
List Barnaby (gr. Βαρναβα επιστολη, łac. Epistula Barnabae) – pseudoepigraficzny tekst w języku greckim, dawniej przypisywany św. Barnabie, należący do grupy pism ojców apostolskich[1]. Do IV w. n.e. bywał zaliczany do ksiąg kanonicznych (Klemens Aleksandryjski, Orygenes, Kodeks Synajski). Jego kanoniczność zakwestionowali dopiero Euzebiusz z Cezarei i Hieronim[1]. Nie jest to list w sensie literackim, lecz rodzaj katechezy, jednak o dość osobistym charakterze. Powstał pomiędzy 70 (zawiera wzmiankę o zburzeniu Świątyni Jerozolimskiej) a 200 rokiem (gdyż wspomina go Klemens Aleksandryjski). Najczęściej przyjmowana jest datacja na okres około 130 roku[1]. Być może miejscem powstania była Aleksandria, za czym przemawia charakterystyczne dla tamtejszych pism częste stosowanie alegorii[1]. Całość liczy 21 rozdziałów. Autor wykazał się gruntowną znajomością Starego Testamentu, jednak interpretuje go w duchu skrajnego antyjudaizmu i wyraża przekonanie o odrzuceniu Izraela przez Boga[1]. Cytuje także Księgę Henocha, uważając ją za kanoniczną[2]. W skład tekstu wchodzi również, znany z innych pism wczesnochrześcijańskich (m.in. Didache), utwór moralizatorski żydowskiego pochodzenia Dwie drogi[1].
Najważniejszymi rękopisami są Kodeks Synajski (IV wiek) i Codex Hierosolymitanus (XI wiek). Ponadto kilka późnych łacińskich rękopisów.
Przypisy edytuj
- ↑ a b c d e f Pierwsi świadkowie. Pisma Ojców Apostolskich. Anna Świderkówna (tłum.), Marek Starowieyski (opr.). Kraków: Wydawnictwo M, 2010, s. 174-177. ISBN 978-83-7595-245-2.
- ↑ Roman Zając: Księga Henocha. kosciol.pl, 2005-02-28. [dostęp 2011-07-24].
Bibliografia edytuj
- Stanisław Stabryła: Historia literatury starożytnej Grecji i Rzymu. Wrocław: Ossolineum, 2002. ISBN 83-04-04624-5.
- Philippe Bobichon, "L'Epître de Barnabé" in Histoire de la littérature grecque chrétienne, t. II/5 : De Paul apôtre à Irénée de Lyon, : B. Pouderon et E. Norelli (dir.), Paris, Cerf, 2013, pp. 440-454.