Luca Pacioli

włoski matematyk, teoretyk sztuki, franciszkanin

Luca Pacioli, znany również jako Luca Paciolo lub Luca di Borgo Sansepolcro (ur. w 1445 w Borgo de Sansepolcro w Toskanii – zm. 19 czerwca 1517) − włoski duchowny katolicki i matematyk; franciszkanin i wędrowny nauczyciel, uważany za „ojca rachunkowości”[1].

Luca Pacioli
Ilustracja
Portret autorstwa Jacopa de’ Barbariego (1495)
Data i miejsce urodzenia

1445
Borgo de Sansepolcro

Data śmierci

19 czerwca 1517

Wyznanie

katolicyzm

Kościół

rzymskokatolicki

Inkardynacja

franciszkanie

Śluby zakonne

Życiorys edytuj

 
Rysunek Leonarda da Vinci przedstawiający Sześcio-ośmiościan rombowy mały z De divina proportione.

Mieszkał i studiował w Wenecji, na zaproszenie architekta Leona Battisty Albertiego przeprowadził się do Rzymu. W Rzymie przywdział franciszkański habit. Nauczał matematyki na różnych uczelniach, by z czasem dołączyć w Mediolanie do dworu Ludwika Sforzy, zwanego Maurem. W Mediolanie poznał Leonarda da Vinci, który to później zilustrował dla niego De divina proportione. Gdy Mediolan zajęli Francuzi, ruszył w podróż po najważniejszych włoskich uniwersytetach w Pizie, Rzymie i Bolonii.

Najbardziej znany jako twórca podstaw współczesnej rachunkowości: opracował m.in. standard zasady podwójnego zapisu. Sama metoda podwójnego zapisu powstała we Włoszech na długo przed opisaniem jej przez Paciolego, jego zasługą było jednak jej zracjonalizowane i klarowne opisanie w podręczniku Summa de arithmetica, geometria, proportioni et proportionalità wydanym w 1494 roku w Wenecji. Pacioli zastanawiał się również nad wyjaśnieniem, dlaczego liczby doskonałe kończą się cyframi 6 i 8; wprowadził symbole dla pierwiastka kwadratowego, sześciennego oraz stopnia czwartego[2].

Jednym z najbardziej znanych traktatów autorstwa Pacioliego jest De divina proportione[3] (napisany w latach 1496-98 w Mediolanie, wydany drukiem po raz pierwszy w Wenecji w 1509). Ilustracje do niego wykonał sam Leonardo da Vinci[1].

Przypisy edytuj

  1. a b Norman Davies: Europa. Kraków: Wydawnictwo Znak, 2009, s. 437-438. ISBN 978-83-240-0004-3.
  2. Bondecka-Krzykowska I., Przewodnik po historii matematyki, Wyd. Naukowe UAM, Poznań 2006, ISBN 83-232-1668-1
  3. Pacioli Luca, [w:] Encyklopedia PWN [dostęp 2021-10-03].

Linki zewnętrzne edytuj