Mścisław Iziasławicz (książę nowogrodzki)

Mścisław Iziasławicz, ros. Мстислав Изяславич, białorus. Мсціслаў Ізяславіч (zm. 1069) – książę nowogrodzki w latach 1054–1067 i połocki w roku 1069, syn Iziasława Jarosławicza i Gertrudy.

Mścisław Iziasławicz
ilustracja
kniaź nowogrodzki
Okres

od 1054
do 1067

Poprzednik

Włodzimierz Jarosławicz

Następca

Gleb Światosławicz

kniaź połocki
Okres

1069

Poprzednik

Wsiesław Briaczysławicz

Następca

Światopełk Iziasławicz

Dane biograficzne
Dynastia

Rurykowicze

Data śmierci

1069

Ojciec

Iziasław Jarosławicz

Matka

Gertruda Mieszkówna

Rodzeństwo

Jaropełk Piotr, Światopełk II Michał

Dzieci

Rościsław

Źródła nie podają dokładnej daty rozpoczęcia panowania Mścisława w Nowogrodzie. Przypuszczalnie to rok 1054. Jego ojciec Iziasław Jarosławicz objął rządy w Księstwie Nowogrodzkim po śmierci brata, Włodzimierza, w 1052 roku[1]. W 1054 roku zmarł Jarosław Mądry, książę kijowski, przed śmiercią rozdzielił państwo między synami. Iziasław otrzymał we władanie Kijów[2], a Nowogród oddał swojemu synowi Mścisławowi[3].

W latach 1065-1066 Mścisław bronił swoje państwo przed najazdami księcia połockiego Wsiesława Czarodzieja. W 1065 roku Wsiesław bez powodzenia oblegał Psków[4]. W 1067 roku, kiedy wyruszył na Nowogród WIelki, Mścisław wyszedł mu naprzeciw. Decydująca bitwa miała miejsce nad rzeką Czerechą pod Pskowem. Książę nowogrodzki poniósł klęskę i był zmuszony do ucieczki do Kijowa[3]. Stolica państwa Mścisława została splądrowana i spalona[5].

W 1068 roku w Kijowie wybuchło powstanie i ojciec Mścisława, Iziasław, zmuszony był uchodzić do Polski. Na tronie kijowskim zasiadł Wsiesław Czarodziej, uwolniony przez spiskowców z więzienia, gdzie był przetrzymywany po przegranej wojnie z Jarosławiczami[6]. W Polsce Iziasław wystarał się o wsparcie militarne. Kiedy powracał, wysłał przed siebie Mścisława, który rozprawił się ze spiskowcami: zabił ich albo oślepił[7].

Po ucieczce Wsiesława z Kijowa i wygnaniu go również z Połocka, Iziasław Jarosławicz osadził Mścisława na tronie połockim, gdzie rządził przez kilka miesięcy do śmierci w 1069 roku[8].

Przypisy edytuj

  1. В год 6560 (1052), w: Повесть временных лет, s. [1].
  2. В год 6562 (1054), w: Повесть временных лет, s. [2].
  3. a b А се князи Великого Новагорода, w: Статьи, находящиеся в рукописи Археографической комиссии перед Комиссионным списком Новгородской первой летописи, s. [3].
  4. В л'вто 6573, w: Псковские летописи, s. [4].
  5. Въ лѣто 6574 [1066], w: Новгородская первая летопись старшего извода, s. [5].
  6. В год 6576 (1068), w: Повесть временных лет, s. [6].
  7. В год 6577 (1069), w: Повесть временных лет, s. [7].
  8. В год 6577 (1069), w: Повесть временных лет, s. [8]