Mateusz Wielhorski
Mateusz Juriewicz Wielhorski, też Matwiej[1] (ros. Матве́й Ю́рьевич Виельго́рский; ur. 15 kwietnia?/26 kwietnia 1794 w Petersburgu, zm. 21 lutego?/5 marca 1866 w Nicei) – rosyjski wiolonczelista polskiego pochodzenia.
| |
| Imię i nazwisko |
Mateusz Juriewicz Wielhorski |
|---|---|
| Data i miejsce urodzenia |
26 kwietnia 1794 |
| Pochodzenie | |
| Data i miejsce śmierci |
5 marca 1866 |
| Instrumenty | |
| Gatunki | |
| Zawód | |
| Instrument | |
| wiolonczela Stradivari the 'Davidoff' (Cremona, 1712) | |
Życiorys edytuj
Był związany z domem cesarskim w Petersburgu. Syn senatora Jerzego Wincentego Wielhorskiego, młodszy brat Michała Wielhorskiego[1].
Studiował grę na wiolonczeli u Adolpha Meinhardta i Bernarda Romberga. Jako wiolonczelista solista i kameralista odnosił ogromne sukcesy w salonach rosyjskich i europejskich. Jego partnerami byli m.in. Ferenc Liszt, Adolf von Henselt, Henri Vieuxtemps[1][2].
Po śmierci brata Michała przyjął patronat nad życiem koncertowym w domu i opiekę nad potrzebującymi artystami. Był jednym z kierowników Rosyjskiego Towarzystwa Symfonicznego i Towarzystwa Koncertowego (utworzonych w 1850) oraz współzałożycielem i jednym z pierwszych dyrektorów Rosyjskiego Towarzystwa Muzycznego[2].
Swoją olbrzymią bibliotekę i cenny zbiór instrumentów zapisał petersburskiemu konserwatorium[1][2], a wiolonczelę Stradivardiego z 1712 – rektorowi konserwatorium Karłowi Dawydowowi[1]. Instrument ten nazywany jest współcześnie wiolonczela Antonio Stradivari, Cremona, 1712, the 'Davidoff'[3].
Wielu kompozytorów dedykowało mu swoje utwory, m.in. Felix Mendelssohn II Sonatę wiolonczelową D-dur, Anton Rubinstein III Kwartet smyczkowy F-dur, Bernhard Romberg VII Koncert wiolonczelowy C-dur, Stanisław Moniuszko uwerturę Kain. Sam Wielhorski skomponował kilka utworów na instrumenty smyczkowe, z których zachował się jedynie fragment rękopisu Septuoru D-dur, datowany na 4 marca 1858[1].
Przypisy edytuj
- ↑ a b c d e f Chmara-Żaczkiewicz 2012 ↓, s. 161.
- ↑ a b c Norris 2004 ↓.
- ↑ Antonio Stradivari, Cremona, 1712, the 'Davidoff'. [w:] Tarisio [on-line]. [dostęp 2020-02-13]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-09-15)]. (ang.).
Bibliografia edytuj
- Barbara Chmara-Żaczkiewicz: Wielhorski Matwiej. W: Encyklopedia muzyczna PWM. Elżbieta Dziębowska (red.). Wyd. I. T. 12: W–Ż część biograficzna. Kraków: PWM, 2012, s. 161. ISBN 978-83-224-0935-0. (pol.).
- Geoffrey Norris: Wielhorski [Vel′gorsky, Viyel′gorsky], Count Mateusz [Matvey Yur′yevich]. W: The New Grove Dictionary of Music and Musicians, vol. W. Oxford University Press, 2004. ISBN 978-0-19-517067-2. (ang.).
- Виельгорский Матвей Юрьевич. [w:] Большая советская энциклопедия [on-line]. [dostęp 2020-02-13]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-04-17)]. (ros.).
Linki zewnętrzne edytuj
- Mateusz Wielhorski – twórczość tego autora dostępna w bibliotece cyfrowej International Music Score Library Project