Medal za Męstwo Wojskowe

Medal za Męstwo Wojskowe (wł. Medaglia al valore militare) – wysokie odznaczenie wojskowe Królestwa Sardynii, Królestwa Włoch oraz Republiki Włoskiej. Nadawany żołnierzom włoskim i sprzymierzonym bez względu na stopień, osobom cywilnym, a także oddziałom wojskowym i innym zbiorowościom za czyny waleczności i męstwa w czasie wojny. Posiada trzy stopnie: złoty (Medaglia d’oro), srebrny (Medglia d’argento) oraz brązowy (Medaglia di bronze). Może być nadany w każdym stopniu wielokrotnie.

Medal za Męstwo Wojskowe
Medaglia al valore militare

Awers medalu złotego z czasów Królestwa Włoch
Baretka
Ustanowiono	21 maja 1793 26 marca 1833 (odnowiony)
Kruszec	złoto, srebro, brąz

Historia

Ustanowiony 21 maja 1793 roku przez króla Sardynii Wiktora Amadeusza III w dwóch stopniach (złotym i srebrnym) ”...per bassi ufficiali e soldati che avevano fatto azioni di segnalato valore in guerra” (dla młodszych oficerów i żołnierzy, za czyny wybitnej dzielności dokonane podczas wojny). 14 sierpnia 1815 roku medal został zniesiony, po ustanowieniu przez Wiktora Emanuela I Orderu Sabaudzkiego Wojskowego, jednakże przywrócony przez Karola Alberta 26 marca 1833 roku jako odznaczenie trójstopniowe. Statut odznaczenia został zmodyfikowany dekretem królewskim nr 1423 z 4 grudnia 1932 roku. Od 1946 roku odznaczenie jest uznane i nadawane również w Republice Włoskiej.

Opis i sposób noszenia

1793–1815

Awers: wizerunek Wiktora Amadeusza III; rewers: trofeum ze sztandarów z napisem „VALOR MILITARE”.

1833–1946

Awers: zwieńczona koroną i otoczona gałązkami laurowymi owalna tarcza z godłem dynastii sabaudzkiej (biały krzyż na pionowo szrafowanym polu), z napisem „AL VALORE MILITARE” wokół; rewers: dwie gałązki laurowe otaczające miejsce na wygrawerowanie nazwiska i oddziału odznaczonego oraz data i miejsce czynu, za który medal został nadany. Wstążka: niebieska; na baretce medalu złotego i srebrnego znajduje się odp. zł. lub sr. pięcioramienna gwiazdka, a od roku 1943 na baretce medalu brązowego gwiazdka brązowa. Medal był noszony po lewej stronie piersi, po Orderze Wojskowym, a przed wszystkimi pozostałymi odznaczeniami. Każde nadanie było noszone oddzielnie.

Medal za Męstwo Wojskowe
Medal złoty	Medal srebrny	Medal brązowy
Medal złoty	Medal srebrny	Medal brązowy
Baretki medalu
Medal złoty	Medal srebrny	Medal brązowy

Od 1946 roku

Awers: godło Republiki Włoskiej, otoczone od góry napisem „AL VALORE MILITARE” wokół; rewers: jak poprzednio. Wstążka: niebieska; gwiazdka na baretce medalu złotego jest otoczona laurowym wieńcem.

Medal za Męstwo Wojskowe
Medal złoty	Medal srebrny	Medal brązowy
Medal złoty	Medal srebrny	Medal brązowy
Baretki medalu
Medal złoty	Medal srebrny	Medal brązowy

Odznaczeni (lista niepełna)

Plac Wenecki w Rzymie – pomnik Wiktora Emanuela II z Grobem Nieznanego Żołnierza, odznaczonym Złotym Medalem za Męstwo Wojskowe

Ernest Hemingway w mundurze z baretką Medalu za Męstwo Wojskowe, Mediolan, 1918

Medal złoty jest przyznawany niemal zawsze pośmiertnie. Podczas I wojny światowej miało miejsce zaledwie 368 nadań indywidualnych i 37 nadań zbiorowych; medalem odznaczono również Grób Nieznanego Żołnierza w Rzymie. Medal otrzymało wówczas 4 cudzoziemców (w tym car Rosji Mikołaj II). Liczba indywidualnych nadań medalu srebrnego podczas I wojny światowej wynosiła 38 614, zaś medalu brązowego 60 244. Medal jest nadawany do dziś. W latach 2001–2010 przyznano osiem złotych medali.

Nadania zbiorowe

• Miasto Cassino
• Miasto Neapol
• Grób Nieznanego Żołnierza w Rzymie

Medal złoty

• Francesco Baracca
• Nicola Calipari
• Inigo Campioni
• Joachim Müncheberg
• Sandro Pertini

Medal srebrny

• Italo Balbo
• William George Barker
• Ernest Hemingway
• Hans-Joachim Marseille
• Erwin Rommel
• Hans-Ulrich Rudel

Bibliografia

• Wiesław Bończa-Tomaszewski: Kodeks orderowy. Warszawa, 1939, s. 597