Meszulam Dowid Sołowiejczyk
Meszulam Dowid Sołowiejczyk (hebr. משולם דוד סולובייצ'יק), również reb Dowid lub raw Dowid (ur. 21 października 1921 w Brześciu Litewskim, zm. 31 stycznia 2021 w Jerozolimie) – izraelski rabin ultraortodoksyjny (charedi) z dynastii Brisk; był założycielem i rosz jesziwa jesziwy w Gusz Szemonim, w Jerozolimie – szkoły talmudycznej z tradycji Brisk[1].
 Meszulam Dowid Sołowiejczyk (2007) | |
| Data i miejsce urodzenia |
21 października 1921 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
31 stycznia 2021 |
| Przyczyna śmierci | |
| Zawód, zajęcie | |
Życiorys edytuj
Młodość edytuj
Był piątym z dwunastu dzieci i jednocześnie trzecim synem Jicchoka Zewa Sołowiejczyka i Alte Hindl, córki Chaima Auerbacha[2].
Dokładna data jego urodzenia nie jest znana, wiadomo jednak, że jego starszy brat Chaim urodził się w styczniu 1920 r., natomiast młodszy brat Refoel Jeszua urodził się wiosną 1924 r. Niektóre źródła podają, że Meszulam Dowid urodził się 19 Tishrei 5682, czyli 21 października 1921 r.[3].
Imię Meszulam otrzymał po swoim pradziadku ze strony matki, Meszulamie Auerbachu, który zaproponował sziduch (małżeństwo swatane) między swoją wnuczką (Alte, matką Meszulama Dowida) a synem Chaima Sołowiejczyka (Jicchokiem Zewem, ojcem Meszulama Dowida)[4].
Podczas II wojny światowej, uciekając przed Holokaustem, Meszulam Dowid Sołowiejczyk, wraz z ojcem (Jicchok Zew Sołowiejczyk) wyemigrował do Palestyny – wówczas Mandatu Brytyjskiego – i osiedlił się w Jerozolimie. Ożenił się z Jehudis[5] – córką Aszera Sternbucha z Londynu[6]. Przez to małżeństwo, został szwagrem Mojszego Sternbucha i Chanocha Ehrentreu.
Rosz jesziwa edytuj
Pod koniec lat 70. otworzył własną jesziwę na osiedlu Guzz Szemonim, w dzielnicy Giwat Mosze w Jerozolimie.
Sam nigdy nie opublikował swoich prac na temat Talmudu, jednak wiele z nich zostało opublikowanych przez jego uczniów. Wśród tych publikacji znalazły się m.in. druki Miszor prac jego ojca. Rzadko aprobował nowe publikacje.
Był uważany przez Briskerów za jedną z ostatnich przedwojennej żydowskiej Litwie. Znane i często cytowane są jego wspomnienia dotyczące życia i nauk jego ojca i dziadka z tego właśnie okresu[7][8][9][10].
Śmierć edytuj
W wieku 99 lat, 31 stycznia 2021 rabin Meszulam Dowid Sołowiejczyk zmarł z powodu powikłań COVID-19 podczas pandemii COVID-19[11]. Zmarł w Jerozolimie, w Izraelu. Na jego pogrzeb przybyło dziesięć tysięcy żałobników[12][13][14][15]. Został pochowany obok swojego ojca (Jicchoka Zewa Sołowiejczyka, reb Welwela) na cmentarzu Har Hamenuchos.
Podczas pogrzebu ogłoszono, że zgodnie z życzeniem zmarłego, jego najstarszy syn, rabin Jicchok, przejmie po ojcu tytuł rosz jesziwa z Brisk.
Życie prywatne edytuj
Najstarszy syn Meszulama Dowida Sołowiejczyka, rabin Jicchok Zew Sołowiejczyk, zięć rabina Berela Powarskiego, był magid szijur (wykładowcą) w jesziwie swojego ojca[16]. Po śmierci ojca (Meszulama Dowida) został on rosz jesziwą szkoły.
Prace edytuj
Znani studenci edytuj
- rabin Eliezer Geldzahler (1958-2004), rosz jesziwa Jesziwy Ohr Yisroel na Brooklynie w Nowym Jorku[17],
- rabin Chaim Yosef Goldberg (1948-2016), znany filantrop[18] w Izraelu[19][20][21],
- rabin Jicchok Lichtenstein, rosz jesziwa Jesziwy Torah Vodaas[22],
- rabin Moshe Twersky (1955-2014)[23],
- rabin Shraga Feivel Zimmerman, av beit din z Federacji Synagog w Londynie.
Dynastia rabiniczna Brisker edytuj
Drzewo genealogiczne dynastii Brisker (Sołowiejczyk) edytuj
| Esti Rosenberg, dyrektorka Migdal Oz (seminarium) | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| rabin Jicchok Lichtenstein, ko-rosz jesziwa w Jesziwie Torah Vodaas; rabin Bais Awrohom, Monsey, NY | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| rabin Josef Dow Sołowiejczyk (reb Berel) | rabin Awrohom Jehoszua Sołowiejczyk | rabin Mosze Lichtenstein, ko-rosz jesziwa w Jesziwie Har Etzion | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| rabin Meszulam Dowid Sołowiejczyk (reb Dowid) | rabin Jicchak Zew Sołowiejczyk | rabin Mayer Lichtenstein, rabin Ohel Menachem Bet Shemesh | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| rabin Josef Dow (HaLewi) Sołowiejczyk, autor Beis HaLewi | rabin Chaim Sołowiejczyk (reb Chaim Brisker) | rabin Jicchak Zew Sołowiejczyk (reb Welwel, "Griz", Brisker Row) | Lifsha Sołowiejczyk Feinstein | dr Tovah Sołowiejczyk Lichtenstein | rabin Jonatan Rosenblatt | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| rabin Refael Szapiro, rosz jesziwa w jesziwie Wołożyn | Lifsha Szapiro | rabin Refoel Sołowiejczyk | rabin dr Aharon Lichtenstein | Tziporah Rosenblatt | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| rabin Meir Sołowiejczyk | dr Atarah Sołowiejczyk Twerski | rabin Mosze Twersky Hy"d, magid sziur w Jesziwie Toras Mosze | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| rabin rr. Josef B. (Josef Dow) Sołowiejczyk ("Raw") | rabin dr Isadore Twersky, Talner rebe Bostonu | rabin Majer Twersky, rosz jesziwa w Teologicznym Seminarium rabina Izaaka Elchanana | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| rabin Mosze Sołowiejczyk | rabin Ahron Sołowiejczyk | rabin dr Chaim Sołowiejczyk, historyk | rabin Mosze Sołowiejczyk, rosz jesziwa Brisk (Chicago); rabin w Gminie Bet Szolom Ahawas Achim | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Peszka Feinstein Sołowiejczyk | dr Samuel Sołowiejczyk | rabin Eliyahu Sołowiejczyk, magid sziur w Beis Midrasz L'Talmud College'u Lander | rabin Meir Jakow Sołowiejczyk | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Szulamit Sołowiejczyk Meiselman | rabin Mosze Meiselman, rosz jesziwa w Jesziwie Toras Mosze | rabin Josef Sołowiejczyk | Sarah Orenshein | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Anne Sołowiejczyk Gerber | rabin Chaim Sołowiejczyk, magid sziur w Jesziwie Reiszit; Morah D’Asrah w Gminie Ohr Szalom, w Ramat Bet Szemesz | Mosze Sołowiejczyk | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| rabin Josef Dow Sołowiejczyk | rabin Szmuel Chaim Sołowiejczyk | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| rabin Jicchok Sołowiejczyk | rabin Jisroel Sołowiejczyk | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| rabin Jisroel Gerszon Sołowiejczyk | rabin Mosze Sołowiejczyk | rabin Boruch Sołowiejczyk | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| rabin Awraham Jeszaja Sołowiejczyk | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| (córka rabina Moszego Sołowiejczyka, żona rabina Szlomo Zewa Karlebacha) | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Linki zewnętrzne edytuj
- rabin Meszulam Dowid Sołowiejczyk: Historie o jego ojcu opowiadane w rozmowie z reb Jonatanem Sztencelem
- Meller, Shimon Yosef, The Brisker Rav: The life and times of Maran HaGaon HaRav Yitzchok Ze'ev HaLevi Soloveichik, zt"l. Feldheim Publishers, 2007. ISBN 978-1-58330-969-8.
Przypisy edytuj
- ↑ Dei'ah veDibur – Information & Insight [online], web.archive.org, 25 maja 2011 [dostęp 2021-02-02] [zarchiwizowane z adresu 2011-05-25].
- ↑ Hamodia – The Daily Newspaper of Torah Jewry [online], web.archive.org, 16 marca 2012 [dostęp 2021-02-02] [zarchiwizowane z adresu 2012-03-16].
- ↑ Shimon Yosef Meller, The Brisker Rav: The Life and Times of Maran Hagaon HaRav Yitzchok Ze'ev HaLevi Soloveichik : Including Stories of the Great City of Brisk from Its Establishment as a Torah Center Until Its Destruction During the Holocaust, Feldheim Publishers, 2007, s. 134–135, ISBN 978-1-58330-969-8 [dostęp 2021-02-02] (ang.).
- ↑ Shimon Yosef Meller, The Brisker Rav: The Life and Times of Maran Hagaon HaRav Yitzchok Ze'ev HaLevi Soloveichik : Including Stories of the Great City of Brisk from Its Establishment as a Torah Center Until Its Destruction During the Holocaust, Feldheim Publishers, 2007, s. 115-116, ISBN 978-1-58330-969-8 [dostęp 2021-02-02] (ang.).
- ↑ Hagaon Harav Meshulam Dovid Soloveitchik, Zt”l, Rosh Yeshivas Brisk [online], Hamodia, 31 stycznia 2021 [dostęp 2021-02-02] (ang.).
- ↑ Marrying a Soloveitchik [online], Marrying a Soloveitchik [dostęp 2021-02-02].
- ↑ Yaʼir Ṿayinshṭoḳ, Yair Weinstock, Tales for the Soul: A Famous Novelist Retells Classic Stories with Passion and Spirit, Mesorah Publications, 1999, ISBN 978-1-57819-286-1 [dostęp 2021-02-02] (ang.).
- ↑ Eliezer Parkoff, Trust Me!: An Anthology of Emunah and Bitachon, Feldheim Publishers, 2002, s. 31, ISBN 978-1-58330-531-7 [dostęp 2021-02-02] (ang.).
- ↑ Mosheh Aharon Shtern, Me-esh Tam, Feldheim Pub., 2000, s. 12, ISBN 978-1-58330-448-8 [dostęp 2021-02-02] (ang.).
- ↑ Ruchoma Shain, All for the Boss: The Life and Impact of R' Yaakov Yosef Herman, a Torah Pioneer in America : an Affectionate Family Chronicle, Feldheim Publishers, 2001, s. 359, ISBN 978-1-58330-470-9 [dostęp 2021-02-02] (ang.).
- ↑ Brisk Yeshiva head, Rabbi Meshulam Dovid Soloveitchik, passes away at 99
- ↑ T.O. I., For 2nd time in day, thousands attend funeral of rabbi, flouting lockdown rules [online], timesofisrael.com [dostęp 2021-02-02] (ang.).
- ↑ Jerozolima: Ponad 10 tys. ludzi na pogrzebie rabina [online], rp.pl [dostęp 2021-02-02] (pol.).
- ↑ Onet [online], onet.pl, 1 lutego 2021 [dostęp 2021-02-02].
- ↑ Coronavirus in Israel. Funeral of the ultra-Orthodox rabbi. Thousands of participants, despite the lockdown [online], Polish News, 1 lutego 2021 [dostęp 2021-02-02] (ang.).
- ↑ Shimon Yosef Meller, The Brisker Rav: The Life and Times of Maran Hagaon HaRav Yitzchok Ze'ev HaLevi Soloveichik : Including Stories of the Great City of Brisk from Its Establishment as a Torah Center Until Its Destruction During the Holocaust, Feldheim Publishers, 2007, ISBN 978-1-58330-969-8 [dostęp 2021-02-02] (ang.).
- ↑ r, Today’s Yahrtzeits and History [online] [dostęp 2021-02-02] (ang.).
- ↑ r, 2,500 Envelopes with 200 Shekels Each Distributed at Rav Goldberg’s Levayah [online] [dostęp 2021-02-02] (ang.).
- ↑ Rav Chaim Yosef Goldberg zt”l [online], Yated.com, 6 kwietnia 2016 [dostęp 2021-02-02] (ang.).
- ↑ Rabbi Chaim Yosef Goldberg, z"l [online], Hamodia, 31 marca 2016 [dostęp 2021-02-02] (ang.).
- ↑ r, Rav Chaim Yosef Goldberg zt”l, Legendary Baal Chesed [online] [dostęp 2021-02-02] (ang.).
- ↑ s, Rav Yitzchok Lichtenstein Inaugurated as Rosh Yeshiva at Yeshiva Torah Vodaath [online], The Yeshiva World, 21 października 2018 [dostęp 2021-02-02] (ang.).
- ↑ Tribute to Rabbi Moshe Twersky 2 [online], chazaq.org [dostęp 2021-02-02].