Wikipedia

Michelangelo Antonioni

włoski reżyser i scenarzysta filmowy

Michelangelo Antonioni, OMRI (ur. 29 września 1912 w Ferrarze, zm. 30 lipca 2007 w Rzymie)[1] – włoski reżyser filmowy, scenarzysta, montażysta i autor. Początkowo niedoceniany, głównie za sprawą niewielkiego zainteresowania ze strony publiczności oraz nieprzychylnej krytyki, która zarzucała Antonioniemu odejście od zasad neorealizmu, z czasem zyskał rangę mistrza filmu psychologicznego[2]. Dziś uznawany jest za jednego z najwybitniejszych twórców kina autorskiego w historii[3].

Michelangelo Antonioni
Ilustracja
Michelangelo Antonioni
Data i miejsce urodzenia

29 września 1912
Ferrara

Data i miejsce śmierci

30 lipca 2007
Rzym

Zawód

reżyser, scenarzysta, montażysta, autor

Współmałżonek

Letizia Balboni (1942–1954; rozwód)
Enrica Antonioni (1986–2007; jego śmierć)

Lata aktywności

1942–2004

Odznaczenia
Order Zasługi Republiki Włoskiej I Klasy (1951-2001) Medaglia d'oro ai benemeriti della Cultura e dell'Arte
Multimedia w Wikimedia Commons
Cytaty w Wikicytatach
Strona internetowa

Jego dzieła uchodzą za rewolucyjne w kwestii filmowej narracji oraz podejścia do realizmu w kinie[3]. Cechują je powolne ruchy kamery utrzymane w poetyce „slow cinema”, oszczędna gra aktorów i nieraz brak klasycznej linii fabularnej. Do jego najważniejszych filmów zalicza się Przygodę (1960), Noc (1961), Zaćmienie (1962)—nazwane „trylogią alienacji”, Czerwoną pustynię (1964), Powiększenie (1966) oraz Zawód: Reporter (1975).

Największe sukcesy artystyczne święcił w latach 60. XX wieku, niejednokrotnie wzbudzając kontrowersje śmiałością obyczajową swoich dzieł[4]. Antonioni (obok Henriego-Georgesa Clouzot oraz Roberta Altmana) jest jednym z trzech reżyserów w historii kina, którzy otrzymali główne nagrody na trzech najważniejszych festiwalach filmowych w Berlinie, Cannes i Wenecji – zdobył Złotego Niedźwiedzia za Noc (1961), Złotego Lwa za Czerwoną pustynię (1964) i Złotą Palmę za Powiększenie (1967). Co więcej, za Krzyk (1957) otrzymał także główną nagrodę Złotego Lamparta na MFF w Locarno. W 1995 roku podczas 67. ceremonii wręczenia Oscarów otrzymał nagrodę za całokształt twórczości.

Zarys kariery edytuj

Początkowo zajmował się filmem dokumentalnym, by od początku lat 50. konsekwentnie tworzyć własny styl ekspresji filmowej w kinie fabularnym. W 1950 nakręcił swój debiutancki film Kronika pewnej miłości. Jednak prawdziwie wielkie sukcesy nadeszły w latach 60. Wtedy to powstała słynna trylogia o samotności, na którą złożyły się filmy: Przygoda (1960), Noc (1961) i Zaćmienie (1962). We wszystkich tych obrazach wystąpiła Monica Vitti, ulubiona aktorka i muza reżysera.

O sukcesie i renomie Antonioniego najlepiej świadczy nagrodzenie jego filmów głównymi nagrodami na wszystkich trzech wiodących światowych festiwalach filmowych. Zdobył Złotego Niedźwiedzia na 11. MFF w Berlinie za Noc, Złotego Lwa na 25. MFF w Wenecji za Czerwoną pustynię[5] oraz Złotą Palmę na 20. MFF w Cannes za swoje najsłynniejsze dzieło – Powiększenie (1966).

W latach 70. reżyser nakręcił głośny film Zawód: reporter (1975), w którym główną rolę zagrał Jack Nicholson. Później Antonioni tworzył jedynie sporadycznie, a jego filmy nie zyskiwały już takiego jak dawniej uznania. W 1995 otrzymał Oscara za całokształt twórczości.

Filmografia edytuj

  • 1943 Ludzie znad Padu (Gente del Po)
  • 1948 Oltre l'oblio
Roma-Montevideo
Nettezza urbana
  • 1949 Ragazze in bianco
Sette canne, un vestito
Bomarzo
Przesąd (Superstizione)
L'amorosa menzogna
  • 1950 La villa dei mostri
La funivia del faloria
Uomini in piú
Kronika pewnej miłości (Cronaca di un amore)
Miłość w mieście (L'amore in città)
Dama bez kamelii (La signora senza camelie)
  • 1972 Chung Kuo – Cina
  • 1975 Zawód: Reporter (Professione: Reporter)
  • 1980 Tajemnica Oberwaldu (Il mistero di Oberwald)
  • 1982 Identyfikacja kobiety (Identificazione di una donna)
  • 1989 Kumbha Mela
  • 1989 Roma '90
12 registi per 12 città
  • 1993 Noto, Mandorli, Vulcano, Stromboli, Carnevale
  • 1995 Po tamtej stronie chmur (Al di là delle nuvole)
  • 2001 Il filo pericoloso delle cose
  • 2004 Spojrzenie Michelangelo (Lo sguardo di Michelangelo)
Eros

Nagrody i nominacje edytuj

Nagroda Rok Kategoria Nominowana praca Wynik
16. MFF w Wenecji 1955 Srebrny Lew Przyjaciółki Wygrana
MFF w Locarno 1957 Złoty Lampart Krzyk Wygrana
13. MFF w Cannes 1960 Nagroda Jury Przygoda Wygrana
11. MFF w Berlinie 1961 Złoty Niedźwiedź Noc Wygrana
Nagroda FIPRESCI Wygrana
15. MFF w Cannes 1962 Nagroda Specjalna Jury Zaćmienie Wygrana
25. MFF w Wenecji 1964 Złoty Lew Czerwona pustynia Wygrana
20. MFF w Cannes 1967 Złota Palma Powiększenie Wygrana
35. MFF w Cannes 1982 Nagroda z okazji 35-lecia festiwalu Identyfikacja kobiety Wygrana
40. MFF w Wenecji 1983 Honorowy Złoty Lew — Wygrana
Nagroda Akademii Filmowej 1995 Oscar za całokształt twórczości — Wygrana

Przypisy edytuj

  1. ↑ Michelangelo Antonioni w bazie Notable Names Database (ang.)
  2. ↑ Kornatowska 1976 ↓, s. 6.
  3. ↑ a b Michelangelo Antonioni wielkim reżyserem był. 4 grudnia 2009. s. Newsweek. [dostęp 2017-11-20]. (pol.).
  4. ↑ Ale kino+ Michelangelo Antonioni w Ale kino+. 17 lipca 2017. s. Ale Kino+ na YouTube. [dostęp 2017-11-20]. (pol.).
  5. ↑ Lista nagrodzonych Złotym Lwem i innymi nagrodami głównymi na Międzynarodowym Festiwalu Filmowym w Wenecji [2013-06-02]

Bibliografia edytuj

  • Maria Kornatowska: Wstęp do Scenariuszy Michelangelo Antonioniego. Warszawa: Wydawnictwa Artystyczne i Filmowe, 1976.

Linki zewnętrzne edytuj

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Michelangelo_Antonioni&oldid=71559556”