Mistrzostwa Grecji w piłce nożnej mężczyzn

Mistrzostwa Grecji w piłce nożnej (gr. Πρωτάθλημα Ελλάδας ποδοσφαίρου ανδρών, Protáthlima Elládas podosfaírou andrón) – rozgrywki piłkarskie, prowadzone cyklicznie - corocznie lub co sezonowo (na przełomie dwóch lat kalendarzowych) – mające na celu wyłonienie najlepszej męskiej drużyny w Grecji.

Historia

Mistrzostwa Grecji w piłce nożnej rozgrywane są od 1906 roku. Obecnie rozgrywki odbywają się w wielopoziomowych ligach: Soúper Ligka, Foútbol Ligk, G΄ Ethnikí, D΄ Ethnikí oraz niższych klasach.

14 września 1890 w Smyrnie (obecnie Izmir w Turcji) powstał pierwszy grecki klub piłkarski Orfeas Smyrne, potem następne. Pierwsze nieoficjalne mistrzostwa organizowane przez Asocjację Greckich Atletycznych i Gimnastycznych Stowarzyszeń (SEAGS, a od 1929 SEGAS) razem z Greckim Komitetem Olimpijskim (EOA) w marcu 1906 jako część Igrzysk panhelleńskich. Uczestniczyło trzy zespoły z Aten i okolic, które rozgrywały pojedyncze spotkania pomiędzy sobą, czyli odbyły się trzy turniejowe gry. Do 1913 turniej organizowała SEGAS. Następnie mistrzostwa zostały zawieszone z powodu dwóch wojen bałkańskich (1912–1913 i 1913). W 1914 Komitet Igrzysk Olimpijskich (EOA) ponownie organizował Panhelleńskie mistrzostwa. Potem I wojna światowa oraz wojna grecko-turecka (1919–1922) na 6 lat przerwała rozgrywki piłkarskie. Dopiero w sezonie 1921/22 Asocjacja Klubów Piłkarskich Hellady (EPSE, która powstała w 1919) ponownie organizowała lokalne rozgrywki klubów z Aten i Pireusu. Do 1927 rozgrywki toczyły się oddzielnie w kilku regionach Grecji. Tylko w sezonie 1922/1923 udało się wyłonić najlepszą drużynę spośród wszystkich regionów, jednak ten tytuł nie jest uważany za oficjalne mistrzostwo Grecji.

Po założeniu greckiej federacji piłkarskiej - EPO w 1926 roku, rozpoczął się proces zorganizowania pierwszych oficjalnych Mistrzostw Grecji w sezonie 1927/28. Najpierw rozgrywki nazywały się Panhelleńskie mistrzostwa (gr. Πανελλήνιο πρωτάθλημα, Panellenio Protathlema). Zespoły walczyli w grupach regionalnych, a zwycięzcy kwalifikowały się do turnieju finałowego, w którym rozgrywano tytuł mistrza Grecji.

W sezonie 1959/60 po raz pierwszy wystartowały rozgrywki w A΄ Ethnikí. Po raz pierwszy 16 zespołów konkurowali w jedynej lidze, a potem odbyły się play-off o miejsce 1, 3, 5 itd. W następnych sezonach mecze play-off odbywały się tylko pomiędzy drużynami, które zdobyli jednakową ilość punktów.

Rozgrywki zawodowej Super Ligi zainaugurowano w sezonie 2006/07.

Mistrzowie i pozostali medaliści

Sezon K T Mistrz Wicemistrz III miejsce Br. Król strzelców Uwagi Mistrzostwa SEAGS/EOA (gr. Πρωτάθλημα ΣΕΑΓΣ ή/και ΕΟΑ) 1906     1 Ethnikos Ateny Piraikos Syndesmos Panellinios GS ? ? 3 kluby 1907     2 Ethnikos Ateny Akademaikon Gymnasterion ? ? 4 kluby 1907/08     1 Goudi Ateny Ethnikos Ateny Piraikos Syndesmos ? ? 4 kluby 1908     1 Podosferikos Omilos Athenon Goudi Ateny Ethnikos Ateny ? ? 3 kluby 1909/10     2 Goudi Ateny Piraikos Syndesmos Ethnikos Ateny ? ? 6 klubów 1910     2 Podosferikos Omilos Athenon Piraikos Syndesmos Goudi Ateny ? ? 3 kluby 1911     3 Panellinios Podosferikos Omilos Piraikos Syndesmos ? ? 2 kluby 1912     3 Goudi Ateny Ethnikos Ateny Stratiotikí Skholí Evelpídhon ? ? 5 klubów 1913     nie rozgrywano przez wojny bałkańskie 1914     4 Goudi Ateny Piraikos Syndesmos ? ? ? ? klubów 1916–1919     nie rozgrywano przez I wojnę światową 1919–1921     nie rozgrywano przez wojnę grecko-turecką Rozgrywki regionalne Hellady (gr. Πρωτάθλημα Ελλάδος) 1921/22     nie wyłoniono 1922/23     1 Piraikos Syndesmos Aris FC ? ? ? klubów, 2 gr.+finał 1923/24     nie wyłoniono 1924/25     nie wyłoniono 1925/26     nie wyłoniono 1926/27     nie wyłoniono Panhelleńskie Mistrzostwa (gr. Πανελλήνιο πρωτάθλημα) 1927/28     1 Aris FC Ethnikos Pireus Atromitos Peristeri ? ? ? klubów, 3 gr., finał 1928/29     nie rozgrywano 1929/30     1 Panathinaikos AO Aris FC Olympiakos SFP ? ? 3 kluby 1930/31     1 Olympiakos SFP Panathinaikos AO Aris FC ? ? 8 klubów 1931/32     2 Aris FC Panathinaikos AO Apollon Ateny ? ? 8 klubów 1932/33     2 Olympiakos SFP Aris FC AEK Ateny ? ? 3 kluby 1933/34     3 Olympiakos SFP Iraklís Saloniki ? ? 10 klubów 1934/35     nie rozgrywano 1935/36     4 Olympiakos SFP Panathinaikos AO Apollon Ateny ? ? 8 klubów 1936/37     5 Olympiakos SFP PAOK FC Panathinaikos AO ? ? 3 kluby 1937/38     6 Olympiakos SFP Apollon Ateny Aris FC ? ? 3 kluby 1938/39     1 AEK Ateny Iraklís Saloniki – ? ? 14 klubów 1939/40     2 AEK Ateny PAOK FC – ? ? 14 klubów 1940/41     rozgrywek nie dokończono 1941/42     nie rozgrywano 1942/43     rozgrywek nie dokończono 1943–1945     nie rozgrywano 1945/46     3 Aris FC AEK Ateny Olympiakos SFP ? ? 3 kluby 1946/47     7 Olympiakos SFP Iraklís Saloniki Panionios Nea Smirni ? ? 6 klubów 1947/48     8 Olympiakos SFP Apollon Ateny PAOK FC ? ? 3 kluby 1948/49     2 Panathinaikos AO Olympiakos SFP Aris FC ? ? 3 kluby 1949/50     nie rozgrywano 1950/51     9 Olympiakos SFP Panionios Nea Smirni Iraklís Saloniki 3 kluby 1951/52     nie rozgrywano 1952/53     3 Panathinaikos AO Olympiakos SFP Aris FC ? ? 3 kluby 1953/54     10 Olympiakos SFP Panathinaikos AO AEK Ateny 7 Christoforos-Foris Jentzis (PAOK FC) 6 klubów 1954/55     11 Olympiakos SFP Panathinaikos AO Apollon Ateny 8 Filippos Asimakopoulos (Panathinaikos AO) 6 klubów 1955/56     12 Olympiakos SFP Ethnikos Pireus Panathinaikos AO 7 Lambis Kouiroukidis (PAOK FC) 6 klubów 1956/57     13 Olympiakos SFP Panathinaikos AO Apollon Ateny 15 Petros Christoforidis (Proodeftiki) 10 klubów 1957/58     14 Olympiakos SFP AEK Ateny Panathinaikos AO 15 Kostas Jeorgopoulos (Panionios GSS) 12 klubów 1958/59     15 Olympiakos SFP AEK Ateny Panionios Nea Smirni 21 Kostas Nestoridis (AEK Ateny) 10 klubów Alpha Ethniki (gr. Α΄ Εθνική) 1959/60     4 Panathinaikos AO AEK Ateny Olympiakos SFP 33 Kostas Nestoridis (AEK Ateny) 16 klubów 1960/61     5 Panathinaikos AO Olympiakos SFP Panionios Nea Smirni 27 Kostas Nestoridis (AEK Ateny) 16 klubów 1961/62     6 Panathinaikos AO Olympiakos SFP Apollon Ateny 29 Kostas Nestoridis (AEK Ateny) 16 klubów 1962/63     3 AEK Ateny Panathinaikos AO Olympiakos SFP 23 Kostas Nestoridis (AEK Ateny) 16 klubów 1963/64     7 Panathinaikos AO Olympiakos SFP AEK Ateny 29 Dimitris Papaioanu (AEK Ateny) 16 klubów 1964/65     8 Panathinaikos AO AEK Ateny Olympiakos SFP 29 Jorgos Sideris (Olympiakos SFP) 16 klubów 1965/66     16 Olympiakos SFP Panathinaikos AO AEK Ateny 23 Dimitris Papaioanu (AEK Ateny) 16 klubów 1966/67     17 Olympiakos SFP AEK Ateny Panathinaikos AO 22 Jorgos Sideris (Olympiakos SFP) 16 klubów 1967/68     4 AEK Ateny Olympiakos SFP Panathinaikos AO 24 Thanasis Intzoglou (Panionios GSS) 18 klubów 1968/69     9 Panathinaikos AO Olympiakos SFP Aris FC 35 Jorgos Sideris (Olympiakos SFP) 18 klubów 1969/70     10 Panathinaikos AO AEK Ateny Olympiakos SFP 25 Andonis Andoniadis (Panathinaikos AO) 18 klubów 1970/71     5 AEK Ateny Panionios Nea Smirni Panathinaikos AO 28 Giorgos Dedes (Panionios GSS) 18 klubów 1971/72     11 Panathinaikos AO Olympiakos SFP AEK Ateny 39 Andonis Andoniadis (Panathinaikos AO) 18 klubów 1972/73     18 Olympiakos SFP PAOK FC Panathinaikos AO 22 Andonis Andoniadis (Panathinaikos AO) 18 klubów 1973/74     19 Olympiakos SFP Panathinaikos AO Aris FC 26 Andonis Andoniadis (Panathinaikos AO) 18 klubów 1974/75     20 Olympiakos SFP AEK Ateny PAOK FC 20 Andonis Andoniadis (Panathinaikos AO), Washington Calcaterra (Ethnikos) 18 klubów 1975/76     1 PAOK FC AEK Ateny Olympiakos SFP 15 Giorgos Dedes (AEK Ateny) 16 klubów 1976/77     12 Panathinaikos AO Olympiakos SFP PAOK FC 22 Thanasis Intzoglou (Ethnikos), Dimitris Papadopoulos (OFI 1925) 18 klubów 1977/78     6 AEK Ateny PAOK FC Panathinaikos AO 22 Tomas Mawros (AEK Ateny) 18 klubów 1978/79     7 AEK Ateny Olympiakos SFP Aris FC 31 Tomas Mawros (AEK Ateny) 18 klubów 1979/80     21 Olympiakos SFP Aris FC Panathinaikos AO 25 Dušan Bajević (AEK Ateny) 18 klubów 1980/81     22 Olympiakos SFP AEK Ateny Aris FC 21 Konstandinos Kuis (Aris FC) 18 klubów 1981/82     23 Olympiakos SFP Panathinaikos AO PAOK FC 21 Grigoris Charalambidis (Panathinaikos AO) 18 klubów 1982/83     24 Olympiakos SFP AE Larisa AEK Ateny 29 Nikos Anastopulos (Olympiakos SFP) 18 klubów 1983/84     13 Panathinaikos AO Olympiakos SFP Iraklís Saloniki 18 Nikos Anastopulos (Olympiakos SFP) 16 klubów 1984/85     2 PAOK FC Panathinaikos AO AEK Ateny 27 Tomas Mawros (AEK Ateny) 16 klubów 1985/86     14 Panathinaikos AO OFI Heraklion AEK Ateny 19 Nikos Anastopulos (Olympiakos SFP) 16 klubów 1986/87     25 Olympiakos SFP Panathinaikos AO OFI Heraklion 16 Nikos Anastopulos (Olympiakos SFP) 16 klubów 1987/88     1 AE Larisa AEK Ateny PAOK FC 21 Henrik Nielsen (AEK Ateny) 18 klubów 1988/89     8 AEK Ateny Olympiakos SFP Panathinaikos AO 20 Imre Boda (Olympiakos Wolos) 16 klubów 1989/90     15 Panathinaikos AO AEK Ateny PAOK FC 22 Tomas Mawros (Panionios GSS) 18 klubów 1990/91     16 Panathinaikos AO Olympiakos SFP AEK Ateny 23 Dimitris Sarawakos (Panathinaikos AO) 18 klubów 1991/92     9 AEK Ateny Olympiakos SFP Panathinaikos AO 27 Wasilis Dimitriadis (AEK Ateny) 18 klubów 1992/93     10 AEK Ateny Panathinaikos AO Olympiakos SFP 33 Wasilis Dimitriadis (AEK Ateny) 18 klubów 1993/94     11 AEK Ateny Panathinaikos AO Olympiakos SFP 24 Aleksios Aleksandris (AEK Ateny), Krzysztof Warzycha (Panathinaikos AO) 18 klubów 1994/95     17 Panathinaikos AO Olympiakos SFP PAOK FC 29 Krzysztof Warzycha (Panathinaikos AO) 18 klubów 1995/96     18 Panathinaikos AO AEK Ateny Olympiakos SFP 25 Wasilis Tsiartas (AEK Ateny) 18 klubów 1996/97     26 Olympiakos SFP AEK Ateny OFI Heraklion 23 Aleksios Aleksandris (Olympiakos SFP) 18 klubów 1997/98     27 Olympiakos SFP Panathinaikos AO AEK Ateny 32 Krzysztof Warzycha (Panathinaikos AO) 18 klubów 1998/99     28 Olympiakos SFP AEK Ateny Panathinaikos AO 22 Demis Nikolaidis (AEK Ateny) 18 klubów 1999/00     29 Olympiakos SFP Panathinaikos AO AEK Ateny 24 Dimitris Nalidzis (Panionios GSS/PAOK FC) 18 klubów 2000/01     30 Olympiakos SFP Panathinaikos AO AEK Ateny 20 Aleksios Aleksandris (Olympiakos SFP) 16 klubów 2001/02     31 Olympiakos SFP AEK Ateny Panathinaikos AO 19 Aleksios Aleksandris (Olympiakos SFP) 14 klubów 2002/03     32 Olympiakos SFP Panathinaikos AO AEK Ateny 16 Nikolaos Limberopulos (Panathinaikos AO) 16 klubów 2003/04     19 Panathinaikos AO Olympiakos SFP PAOK FC 21 Giovanni Silva de Oliveira (Olympiakos SFP) 16 klubów 2004/05     33 Olympiakos SFP Panathinaikos AO AEK Ateny 18 Teofanis Gekas (Kallithea/Panathinaikos AO) 16 klubów 2005/06     34 Olympiakos SFP AEK Ateny Panathinaikos AO 17 Dimitris Salpingidis (PAOK FC) 16 klubów Super League (gr. Σούπερλιγκ Ελλάδα) 2006/07     35 Olympiakos SFP AEK Ateny Panathinaikos AO 18 Nikolaos Limberopulos (AEK Ateny) 16 klubów 2007/08     36 Olympiakos SFP Panathinaikos AO AEK Ateny 19 Ismael Blanco (AEK Ateny) 16 klubów 2008/09     37 Olympiakos SFP Panathinaikos AO AEK Ateny 14 Ismael Blanco (AEK Ateny), Luciano Galletti (Olympiakos SFP) 16 klubów 2009/10     20 Panathinaikos AO PAOK FC AEK Ateny 23 Djibril Cissé (Panathinaikos AO) 16 klubów 2010/11     38 Olympiakos SFP Panathinaikos AO PAOK FC 20 Djibril Cissé (Panathinaikos AO) 16 klubów 2011/12     39 Olympiakos SFP Panathinaikos AO AEK Ateny 20 Kevin Mirallas (Olympiakos SFP) 16 klubów 2012/13     40 Olympiakos SFP PAOK FC Atromitos Ateny 20 Rafik Djebbour (Olympiakos SFP) 16 klubów 2013/14     41 Olympiakos SFP Panathinaikos AO PAOK FC 16 Esteban Solari (Skoda Ksanti) 18 klubów 2014/15     42 Olympiakos SFP Panathinaikos AO Asteras Tripolis 17 Jerónimo Barrales (Asteras Tripolis) 18 klubów 2015/16     43 Olympiakos SFP PAOK FC Panathinaikos AO 18 Kostas Fortunis (Olympiakos SFP) 16 klubów 2016/17     44 Olympiakos SFP AEK Ateny Panathinaikos AO 22 Marcus Berg (Panathinaikos AO) 16 klubów 2017/18     12 AEK Ateny PAOK FC Olympiakos SFP 18 Aleksandar Prijović (PAOK FC) 16 klubów 2018/19     3 PAOK FC Olympiakos SFP AEK Ateny 19 Efthymios Koulouris (PAE Atromitos) 16 klubów Super League 1 (gr. Σούπερλιγκ Ένα Ελλάδα) 2019/20     45 Olympiakos SFP PAOK FC AEK Ateny 20 Youssef El-Arabi (Olympiakos) 14 klubów 2020/21     46 Olympiakos SFP PAOK FC Aris FC 22 Youssef El-Arabi (Olympiakos) 14 klubów 2021/22     47 Olympiakos SFP PAOK FC Aris FC 17 Tom van Weert (Wolos NPS) 14 klubów 2022/23     13 AEK Ateny Panathinaikos AO Olympiakos SFP 18 Cédric Bakambu (Olympiakos) 14 klubów

Statystyka

Klasyfikacja według klubów

W dotychczasowej historii Mistrzostw Grecji na podium oficjalnie stawało w sumie 12 drużyn. Liderem klasyfikacji jest Olympiakos SFP, który zdobył 47 tytułów mistrzowskich.

Stan po sezonie 2022/23.

AEK Ateny

Aris Saloniki

PAOK Saloniki

AE Larisa

Olympiakos Pireus

Panathinaikos Ateny

Lokalizacja drużyn mistrzowskich
10 i więcej mistrzostw Grecji

Lp.	Klub	Miejsca na podium			Zwycięskie sezony
1.	Olympiakos Pireus	47	17	12	1930/31, 1932/33, 1933/34, 1935/36, 1936/37, 1937/38, 1946/47, 1947/48, 1950/51, 1953/54, 1954/55, 1955/56, 1956/57, 1957/58, 1958/59, 1965/66, 1966/67, 1972/73, 1973/74, 1974/75, 1979/80, 1980/81, 1981/82, 1982/83, 1986/87, 1996/97, 1997/98, 1998/99, 1999/00, 2000/01, 2001/02, 2002/03, 2004/05, 2005/06, 2006/07, 2007/08, 2008/09, 2010/11, 2011/12, 2012/13, 2013/14, 2014/15, 2015/16, 2016/17, 2019/20, 2020/21, 2021/22
2.	Panathinaikos Ateny	20	26	17	1929/30, 1948/49, 1952/53, 1959/60, 1960/61, 1961/62, 1963/64, 1964/65, 1968/69, 1969/70, 1971/72, 1976/77, 1983/84, 1985/86, 1989/90, 1990/91, 1994/95, 1995/96, 2003/04, 2009/10
3.	AEK Ateny	13	18	20	1938/39, 1939/40, 1962/63, 1967/68, 1970/71, 1977/78, 1978/79, 1988/89, 1991/92, 1992/93, 1993/94, 2017/18, 2022/23
4.	PAOK Saloniki	3	12	11	1975/76, 1984/85, 2018/19
5.	Aris Saloniki	3	3	10	1927/28, 1931/32, 1945/46
6.	AE Larisa	1	1	0	1987/88
7.	Iraklis Saloniki	0	3	2
8.	Apollon Ateny	0	2	5
9.	Panionios Nea Smirni	0	2	3
10.	Ethnikos Pireus	0	2	0
11.	OFI Heraklion	0	1	2
12.	Atromitos Ateny	0	0	2

Klasyfikacja według miast

Siedziby klubów: stan po sezonie 2022/23.

Miasto	Liczba tytułów	Kluby
Pireus	47	Olympiakos Pireus (47)
Ateny	33	Panathinaikos Ateny (20), AEK Ateny (13)
Saloniki	6	Aris Saloniki (3), PAOK Saloniki (3)
Larisa	1	AE Larisa (1)

Uczestnicy

Jest 66 zespołów, które wzięły udział w 58 ligowych Mistrzostwach Grecji, które były prowadzone od 1959/60 aż do sezonu 2017/18 łącznie. Tylko Olympiakos SFP, Panathinaikos AO i PAOK byli zawsze obecni w każdej edycji.

Pogrubione zespoły biorące udział w sezonie 2017/18.

• 58 razy: Olympiakos SFP, Panathinaikos AO, PAOK FC
• 56 razy: AEK Ateny, Panionios Nea Smirni
• 53 razy: Aris FC
• 52 razy: Iraklis Saloniki
• 40 razy: OFI Kreta
• 39 razy: Apollon Smyrnis
• 36 razy: Ethnikos Pireus
• 28 razy: Skoda Ksanti
• 27 razy: AE Larisa
• 26 razy: Panachaiki GE
• 24 razy: Panserraikos Seres
• 23 razy: AO Egaleo
• 22 razy:PAS Janina
• 21 razy: Doksa Dramas
• 20 razy: Apolon Kalamaria
• 19 razy: AO Kawala
• 16 razy: Atromitos Ateny, AO Ionikos, Pierikos SFK, PAE Weria
• 15 razy: Lewadiakos Liwadia, Proodeftiki Nikiea
• 10 razy: Asteras Tripolis, AGS Kastoria
• 9 razy: Athinaikos AS, Olympiakos Wolos
• 8 razy: PAE Ergotelis
• 7 razy: Fostiras Tawros, PS Kalamata, AO Kerkira, Paniliakos Pyrgos, AO Trikala
• 6 razy: Niki Wolos, Panegialios Ejalia, Panetolikos Agrinio, Panthrakikos Komotini
• 5 razy: Edessaikos Edessa, Korinthos PAS, Platania Chanion
• 4 razy: Akratitos Ano Liosia, Ethnikos Asteras, Kallithea Ateny, AS Rodos, Wyzas Megara
• 3 razy: Diagoras Rodos, Olympiakos Nikozja, Panelefsiniakos Elefsina, AEL Kallonis
• 2 razy: Chalkidona Nikiea
• 1 raz: AEL Limassol, AE Nikiea, APOEL FC, Atromitos Pireus, AO Chalkis, EPA Larnaka, Makedonikos Efkarpia, Megas Alexandros Katerini, PAS Lamia 1964, FAS Nausa, Olympiakos Chalkida, Omonia Nikozja, Pankorinthiakos Korynt, Thermaikos Saloniki, Trasiwulos Fili

Zobacz też

• Tabela wszech czasów mistrzostw Grecji w piłce nożnej
• Superleague Ellada
• Puchar Grecji

Bibliografia

• Oficjalna strona Superleague Ellada (gr.)
• Super League, [w:] baza Soccerway (liga) [dostęp 2021-01-11] .
• Oficjalna strona EPO (gr.)
• Archiwum wyników meczów i tabel w bazie RSSSF (ang.)